Την άμεση διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την Τουρκία ζητεί στη σημερινή συνέντευξή του στην «Κ» ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος, παράλληλα, εκφράζει τη θερμή στήριξη της Βιέννης στη συμφωνία Αθήνας – Σκοπίων για το ονοματολογικό. Ο κ. Κουρτς ιεραρχεί πολύ υψηλά στις προτεραιότητες της αυστριακής προεδρίας το μεταναστευτικό και τη φύλαξη των συνόρων, και προειδοποιεί ότι η Βιέννη δεν θα δεχθεί αποφάσεις που θα επιβαρύνουν περαιτέρω την Αυστρία. Κατά τον Αυστριακό καγκελάριο, η εξωτερική ασφάλεια και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας πρέπει να αποτελέσουν τους δύο άξονες για την Ε.Ε. το μέλλοντος. Παράλληλα, επισημαίνει ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να μην επιβάλει ενιαίους κανόνες σε όλους τους τομείς της ζωής στην Ευρώπη και να αφήσει τα «μικρότερα», όπως λέει, θέματα, στα κράτη και στις περιφέρεις. Ο κ. Κουρτς τάσσεται, τέλος, υπέρ της σταδιακής εξομάλυνσης των σχέσεων της Ε.Ε. με τη Μόσχα, επισημαίνοντας ότι δίχως τη Ρωσία, στην Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ειρήνη.
– Πριν από λίγες ημέρες Αθήνα και Σκόπια κατέληξαν σε συμφωνία για το ονοματολογικό. Η Αυστρία εμφανίζεται ως υπέρμαχος της διεύρυνσης της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια. Θεωρείτε ότι η συμφωνία βρίσκεται σε αυτή την κατεύθυνση;
– Χαιρετίζουμε θερμά τη συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές. Δείχνει ότι οι επίμονες διαπραγματεύσεις και η διπλωματία έχουν αποτέλεσμα. Για την Αυστρία, η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων είναι βασική προτεραιότητα της εξωτερικής και ευρωπαϊκής πολιτικής μας, αλλά και της προεδρίας μας στην Ε.Ε. Υποστηρίζουμε τη γραμμή του επιτρόπου για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν. Η παροχή μιας έντιμης προοπτικής και ενός αξιόπιστου μονοπατιού προς την Ε.Ε. για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων εξυπηρετεί συμφέροντά μας σε επίπεδο ασφάλειας, πολιτικό και οικονομικό.
– Θεωρείτε ότι η διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια μπορεί να γίνει, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, προπομπός και για τις συζητήσεις περί ένταξης της Τουρκίας; Η κάθετα αρνητική στάση σας είναι γνωστή. Ωστόσο, ποια μπορεί να είναι μια ιδανική, μελλοντική σχέση της Ευρώπης με την Τουρκία;
– Ημουν για χρόνια πολύ ξεκάθαρος ότι θα πρέπει να προωθήσουμε μια έντιμη σχέση με την Τουρκία. Οι διαπραγματεύσεις Ε.Ε. – Τουρκίας θα πρέπει να σταματήσουν άμεσα. Η Τουρκία σταθερά απομακρύνεται από την Ευρώπη και τις αξίες της τα τελευταία χρόνια. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη διερεύνηση άλλων μορφών συνεργασίας ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία ως γείτονες.
– Ποιες είναι οι σχέσεις σας με την ελληνική κυβέρνηση; Η Αυστρία και η Ελλάδα πλαισιώνουν τα Δυτικά Βαλκάνια από Βορρά και Νότο. Πιστεύετε ότι μπορεί να συνεργαστούν με κάποιον τρόπο στα επόμενα χρόνια, να βρουν κοινά συμφέροντα σε αυτή την περιοχή;
– Η Ελλάδα είναι μια φίλη χώρα και αξιοσέβαστος εταίρος στην Ε.Ε. Εχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος σε έναν αριθμό διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η ανοδική τάση της ελληνικής οικονομίας είναι ένας δείκτης των θετικών εξελίξεων που έχουν καταγραφεί έως τώρα. Επιπλέον, ειδικά όταν πρόκειται για τον αγώνα εναντίον της παράνομης μετανάστευσης και της προστασίας των εξωτερικών συνόρων μας, η Ελλάδα είναι, και θα παραμείνει, ένας εταίρος εντός της Ε.Ε. και για την Αυστρία.
– Η Αυστρία έχει τηρήσει αρκετά σκληρή στάση στο προσφυγικό. Παρ’ όλα αυτά οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές συνεχίζονται και η Ε.Ε., όπως φάνηκε και στην πρόσφατη σύνοδο, παραμένει διχασμένη ως προς το τι πρέπει να γίνει. Ποια θα ήταν μια λύση με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα;
– Οι τελευταίες σύνοδοι για τη μετανάστευση χαρακτηρίστηκαν από μια αυξανόμενη συναίνεση ως προς την ανάγκη αυξημένης προστασίας των εξωτερικών συνόρων. Καλωσορίζουμε το γεγονός ότι ένας μεγεθυνόμενος αριθμός κρατών-μελών μοιάζει να συμφωνεί με την ενίσχυση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων και του Frontex, σε όρους εξουσιοδότησης, προσωπικού και οικονομικής ενίσχυσης, όσο και ως προς τη δημιουργία ισχυρής συνεργασίας με τρίτες χώρες, για παράδειγμα μέσω του σχεδιασμού σταθμών αποβίβασης (σ.σ.: σε αυτές τις χώρες).
– Η Αυστρία θα έφθανε ώς το κλείσιμο των συνόρων της με γειτονικές χώρες αν οι ροές συνεχιστούν;
– Στη συγκεκριμένη περίπτωση του γερμανικού συνόρου, ξεκαθαρίσαμε ότι δεν θα δεχθούμε μέτρα εις βάρος της Αυστρίας. Η βασική μας στόχευση θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να παραμείνει σε επίπεδο ευρωπαϊκής προσέγγισης ως προς την ισχυροποίηση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων, τη διεύρυνση του Frontex και την αύξηση της συνεργασίας με τρίτες χώρες.
– Εκτιμάτε ότι η μετανάστευση θα μπορούσε να είναι μια λύση για την ανανέωση του γηράσκοντος ευρωπαϊκού πληθυσμού;
– Η δημογραφία δεν είναι παρά μία από τις πολλές προκλήσεις που η Ενωσή μας αντιμετωπίζει. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο πλανήτη, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, της ψηφιακής μετάβασης και των αυτοματισμών, είναι ζωτικό να εργαστούμε για μακροπρόθεσμες λύσεις ώστε να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευμάρεια στην Ε.Ε. Είναι ξεκάθαρο ότι λύσεις με διάρκεια μπορεί να βρεθούν μόνο σε στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και να εφαρμοστούν από μια ισχυρή Ε.Ε. Η εξασφάλιση της ευμάρειας, καθώς και η ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς μας, ιδιαίτερα σε σχέση με τη δημιουργία μιας ενιαίας, ευρωπαϊκής ψηφιακής αγοράς, είναι ακόμα ένα κομβικό στοιχείο της προεδρίας μας στην Ε.Ε.
– Στο εσωτερικό των Ευρωπαίων Συντηρητικών φαίνεται ότι υπάρχει μια κρίση ταυτότητας, η οποία έχει εκδηλωθεί σε σειρά εκλογικών αναμετρήσεων ανά την ήπειρο. Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρούμε μια υποχώρηση σε στενά εθνικές γραμμές. Μήπως αυτή η τάση τελικά περιορίζει τη δυναμική της Ευρώπης σε έναν ολοένα και πιο ανταγωνιστικό κόσμο;
– Είμαι πεπεισμένος ότι το κοινό όραμα μιας Ε.Ε., η οποία λειτουργεί υπέρ της ειρήνης, της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ευμάρειας, παραμένει η σωστή πορεία και είναι προς το συμφέρον μας. Η κυβέρνησή μας είναι σταθερά υπέρ της Ευρώπης και εγώ προσωπικά έχω ισχυρή την πεποίθηση ότι υπάρχουν περισσότερα στην Ε.Ε. που μας ενώνουν από εκείνα που μας χωρίζουν. Η Ε.Ε. είναι αυτονόητη για εμάς σήμερα, ειδικά για τη δική μου γενιά, αλλά το να πάρουμε την Ε.Ε. ως δεδομένη είναι μεγάλο λάθος. Αποτελεί προτεραιότητα της αυστριακής προεδρίας η διασφάλιση μακροπρόθεσμης ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας στην Ε.Ε. και παραμένουμε δεσμευμένοι στη βασική αξίωση της Ε.Ε.: «Ενότητα μέσα από τη διαφορετικότητα».
– Είναι σαφές ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει πολλαπλές κρίσεις, κάποιες εκ των οποίων δημιουργούν διαχωρισμούς ανάμεσα σε Βορρά και Νότο, Δύση και Ανατολή. Κατά τη δική σας άποψη, έχει η Ευρώπη ανάγκη από ένα νέο μοντέλο;
– Πιστεύουμε στην αρχή της επικουρικότητας. Η Ε.Ε. χρειάζεται να είναι δυνατή και να συμμετέχει σε σημαντικούς τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, η άμυνα και η ασφάλεια, κάτι που περιλαμβάνει εξασφάλιση των εξωτερικών συνόρων μας και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ως οικονομικής περιφέρειας σε έναν παγκοσμιοποιήμενο πλανήτη. Την ίδια στιγμή η Ε.Ε. πρέπει να αποσυρθεί πολύ περισσότερο από τους τομείς στους οποίους μπορεί να γίνει καλύτερη διαχείριση σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Ετσι, διασφαλίζουμε μια ισχυρή και αποτελεσματική Ε.Ε.
– Ποιες είναι οι προτεραιότητες της Βιέννης για την προεδρία της στην Ε.Ε., η οποία άρχισε και επίσημα πριν από λίγες ημέρες;
– Με μότο το «Μια Ευρώπη που προστατεύει», η Αυστρία θα συνεχίσει να εστιάζει στη στενότερη συνεργασία σε τομείς όπως η ασφάλεια και ο αγώνας κατά της παράνομης μετανάστευσης, στην ενίσχυση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας μέσω της ψηφιακής μετάβασης και στη σταθερότητα στη γειτονία μας. Την ίδια στιγμή θέλουμε να προωθήσουμε περαιτέρω την αρχή της επικουρικότητας, που σημαίνει ότι η Ε.Ε. πρέπει να εστιάσει στα μεγάλα θέματα και να αφήσει τα μικρότερα στα κράτη-μέλη και στις περιφέρειες.
– Είστε υπέρ της εμβάθυνσης της Ε.Ε.; Σε ποιους τομείς, μετά το κοινό νόμισμα, μπορεί να υπάρξει ουσιαστική και ενοποιημένη δράση της Ενωσης;
– Οπως ανέφερα και νωρίτερα, πιστεύω ότι χρειάζεται περισσότερη χρήση της αρχής της επικουρικότητας. Την ίδια στιγμή πρέπει να ξαναφέρουμε την Ε.Ε. κοντά στον λαό. Είναι πολύ κρίσιμο να συναντιόμαστε και να κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο στα μάτια. Δεν πρέπει να υπάρχουν μέλη πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, ούτε και ανταλλαγές επιχειρημάτων όπου κάποιοι αισθάνονται ηθικά ανώτεροι από άλλους. Ως προεδρία είμαστε ανοικτοί σε κάθε πρόταση που μας φέρνει πιο κοντά και ενισχύει την Eνωσή μας, πολύ πέρα από τη νομισματική ζώνη.
– Ποια είναι η άποψή σας για τις σχέσεις που θα πρέπει να έχει η Ευρώπη με τη Ρωσία;
– Σχετικά με τη στάση μας στο θέμα των κυρώσεων της Ε.Ε., που τέθηκαν σε εφαρμογή σε αντίδραση προς τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, είμαστε ξεκάθαρα ευθυγραμμισμένοι με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Ωστόσο ελπίζουμε ότι θα υπάρξει πρόοδος στην υλοποίηση όσων προβλέπουν οι συμφωνίες του Μινσκ, κάτι που θα ήταν η βάση έναρξης συζητήσεων για τη σταδιακή μείωση των κυρώσεων. Παράλληλα πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογό μας με τη Ρωσία. Eχω επανειλημμένως δηλώσει ότι δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ειρήνη στην Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία.