Τα μυστήρια των γηπέδων

4' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εάν κάποτε μέλη ενός ξένου πολιτισμού βρεθούν σε μια έρημη Γη, θα αναρωτηθούν τι να ήταν αυτοί οι πολλοί, πολύπλοκοι και μεγάλοι χώροι, τουλάχιστον ένας σε κάθε οικισμό, που εμείς γνωρίζουμε ως γήπεδα ποδοσφαίρου (ή αμερικανικού φούτμπολ, ή ράγκμπι, ή μπέιζμπολ, κ.ο.κ.). Εάν γνωρίζουν από αθλητισμό ίσως να καταλάβουν ότι αυτοί οι χώροι συγκέντρωναν οπαδούς που απολάμβαναν αγαπημένους αθλητές ή ομάδες αθλητών σε ευγενή άμιλλα. Εάν ο πολιτισμός τους μοιάζει με αυτόν των Ρωμαίων, ίσως να εικάσουν ότι εδώ γίνονταν μονομαχίες μέχρι θανάτου, σφαγές ζώων και εκτελέσεις εγκληματιών και αλλόθρησκων. Εάν πιστεύουν στα θεία, ίσως υποθέσουν ότι εδώ συγκεντρώνονταν οι ιθαγενείς για να δοξάσουν τους θεούς τους, καθισμένοι σε κερκίδες γύρω από το άβατο χορτάρι. Αλλοι ίσως φανταστούν ότι τα γήπεδα είναι κάτι σαν αεροδρόμια, χώροι όπου οι άνθρωποι πήγαιναν για να ταξιδέψουν. Το σίγουρο είναι ότι θα σημειώσουν ότι τα γήπεδα είναι ένα φαινόμενο που εξαπλώνεται σε όλο τον πλανήτη, δείχνοντας την ιδιαίτερη σημασία που αυτοί οι χώροι είχαν για τους κατοίκους της Γης.

Εάν δεν βρουν ανθρώπους που να παίζουν ποδόσφαιρο, οι επισκέπτες του μέλλοντος θα είναι για λύπηση. Εάν κάποια ηλεκτρομαγνητική θύελλα έχει σβήσει όλα τα ψηφιακά αρχεία αγώνων ποδοσφαίρου και ο χρόνος έχει καταστρέψει παλιότερες ταινίες, βίντεο και φωτογραφίες, εάν δεν δουν την κίνηση μιας ομάδας, από τον τερματοφύλακα έως τον επιθετικό, με τον κάθε παίκτη να χορεύει με την μπάλα στα πόδια, εάν δεν ακούσουν το γήπεδο να πάλλεται με τις συντονισμένες φωνές των οπαδών, θα έχουν χάσει κάτι συναρπαστικό, κάτι που δεν θα μπορούσαν να διανοηθούν. Φανταστείτε να μπορούσαμε να δούμε ότι στα μυστήρια γεωγλυφικά στο Περού και στη Χιλή οι γραμμές καθόριζαν χώρους θρησκευτικής λατρείας, μουσικής και θεάτρου, αθλητισμού ή πολέμου. Εμείς μόνο γραμμές βλέπουμε και υποθέσεις κάνουμε.

Ομως όλος ο πλανήτης συμμετέχει, σε κάποιο βαθμό, στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στη Ρωσία, που τελειώνει αύριο με τον μεγάλο τελικό μεταξύ Γαλλίας και Κροατίας. Παρόλο που αυτό το Μουντιάλ μας βρήκε με πολλές έγνοιες για την πορεία του κόσμου, της χώρας, και του εαυτού μας, παρόλο που η Ελλάδα δεν συμμετείχε ενώ πολλές από τις πιο γνωστές ομάδες έφυγαν νωρίς, το θέαμα ήταν πάλι συναρπαστικό. Ο μήνας αυτός ήταν μια στιγμή που αποκρυσταλλώνει την εξέλιξη του ανθρώπου, σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο. Συγκέντρωσε, ασφαλώς, τις ελπίδες ανθρώπων των οποίων οι εθνικές ομάδες προκρίθηκαν στους τελικούς, συγκέντρωσε, όμως, και το ενδιαφέρον του μισού πληθυσμού της Γης, με 3,4 δισ. ανθρώπους να παρακολουθούν τηλεοπτικές μεταδόσεις, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών GlobalWebIndex. Ο τζίρος για τη διεθνή ομοσπονδία ποδοσφαίρου FIFA αναμενόταν στα 6,1 δισ. δολάρια, 10% πάνω απ’ όσα υπολόγιζε η FIFA, λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος για το ποδόσφαιρο που άρχισε να αναπτύσσεται στην Κίνα.

Πριν από 3 με 6 εκατομμύρια χρόνια, τα πρώτα ανθρωποειδή στάθηκαν όρθια και επένδυαν όλες τις δυνάμεις τους στη μάχη επιβίωσης· σήμερα οι απόγονοί τους τρέχουν με μια μπάλα στα πόδια – με ταχύτητα, με χάρη, με στρατηγική σκέψη και ομαδική συνεργασία, μέσα σε αυστηρό πλαίσιο επιτρεπτής συμπεριφοράς, ανταγωνιζόμενοι μεταξύ τους χωρίς (ιδιαίτερη) βία, προκαλώντας έντονη συγκίνηση, παρόμοια με θρησκευτική αφοσίωση, στους ίδιους τους παίκτες και τους οπαδούς. Στο ανεπτυγμένο μυαλό του ανθρώπου, η πραγματικότητα, το συναίσθημα και η ερμηνεία των συμβόλων γίνονται ένα, με τους παίκτες να αντιπροσωπεύουν τις ελπίδες και τις απογοητεύσεις των θεατών – είτε ατόμων είτε εθνών.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες συγκεντρώνουν περισσότερους αθλητές, από περισσότερα έθνη, σε δεκάδες διαφορετικά αθλήματα. Το ποδόσφαιρο, όμως, είναι το πιο αγαπημένο άθλημα στον κόσμο. Από φτωχόπαιδα σε γειτονιές έως τους εκατομμυριούχους παίκτες των κορυφαίων ομάδων, δίνει σε νέους και νέες την ευκαιρία να αναδείξουν τη χάρη του σώματός τους και να απολαμβάνουν τις αρετές της συνεργασίας. Σε συλλογικό επίπεδο, οι κορυφαίοι παίκτες εκπροσωπούν τον δυναμισμό και τις ηγετικές ικανότητες που ζητούσαμε από τους πολεμιστές μας, ενώ οι εθνικές ομάδες (και σε έναν βαθμό οι σύλλογοι) αναδεικνύουν κάτι από το πνεύμα του λαού – οι χαρισματικοί Βραζιλιάνοι, οι μεθοδικοί Γερμανοί, οι κατεργαραίοι Αργεντινοί, οι σκληροί Ισπανοί, οι καλλιτέχνες Ιταλοί, οι ακούραστοι Σενεγαλέζοι, οι παθιασμένοι Ελληνες, κ.ο.κ. Η ψυχαγωγία, μέσα σε αυστηρό πλαίσιο, αποκτά πολιτική υπόσταση και κοινωνική σημασία.

Το Μουντιάλ της Ρωσίας είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή δεν εξελίχθηκε όπως αναμενόταν. Στην πορεία προς τον τελικό χάθηκαν πολλά φαβορί, οι γνωστότεροι αστέρες έφυγαν νωρίς. Εμεινε, όμως, η ουσία – το ποδόσφαιρο. Οι παίκτες, οι οπαδοί, οι διαιτητές και οι βοηθοί τους (καθώς και οι νεοεισαχθέντες βιντεοπαρατηρητές), οι κάμερες, οι χορηγοί, τα φώτα, οι φωνές και το πάθος, οι ζωντανές μεταδόσεις, τα γκολ και τα φάουλ σε αργή κίνηση, οι ελπίδες, οι φόβοι, οι κραυγές, τα γέλια και τα κλάματα. Ολα μια πραγματικότητα και μια αναπαράσταση της πραγματικότητας – του σύντομου ανθρώπινου περάσματος από τα φώτα και τη σωματική ακμή έως το τέλος –είτε είναι νίκη είτε ήττα– και την ανάμνηση. Εάν ένας εξωγήινος ή αρχαιολόγος του μέλλοντος είχε την τύχη να δει έναν απ’ αυτούς τους αγώνες, ίσως να μάθαινε περισσότερα για εμάς απ’ ό,τι γνωρίζουμε εμείς για το παρελθόν. Το παιχνίδι εμπεριέχει τα πάντα: θέαμα, θρησκεία, ταξίδι, τέχνη, ελπίδα, αποδοχή και μνήμη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή