Ως αντιστάθμισμα στην πολιτική εμπορικού προστατευτισμού που εφαρμόζει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ιαπωνία ανέλαβαν να υπερασπιστούν το ελεύθερο εμπόριο. Βρυξέλλες και Τόκιο υπέγραψαν χθες συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, η οποία καλύπτει το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, με περισσότερους από 600 εκατ. καταναλωτές. Βάσει της Συμφωνίας Ελευθέρων Εμπορικών Συναλλαγών Ιαπωνίας-Ε.Ε. (JEFTA), καταργούνται δασμοί σε πολλά προϊόντα, από τα ιαπωνικά αυτοκίνητα μέχρι τα ευρωπαϊκά τυροκομικά προϊόντα, τα είδη ζυμαρικών και τα κρασιά. Από τις αρχές του 2019 αναμένεται να καταργηθεί σταδιακά ή να μειωθεί το 99% των δασμών που κοστίζουν στις επιχειρήσεις της Ε.Ε. και της Ιαπωνίας σχεδόν 1,17 δισ. δολάρια ετησίως.
Από την ιαπωνική πρωτεύουσα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσε ότι η συμφωνία υποστηρίζει το ελεύθερο εμπόριο και προκρίνει τους ίσους όρους στον ανταγωνισμό. «Με αυτή τη συμφωνία θέλουμε να δείξουμε ότι το εμπόριο δεν είναι μόνον δασμοί και εμπόδια. Αφορά αξίες, αρχές και την προσπάθεια για την εύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων», δήλωσε ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος ταξίδεψε στην Ιαπωνία μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ. Στο Τόκιο συναντήθηκαν με τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε και υπέγραψαν την προαναφερθείσα συμφωνία.
Ιδιαίτερα προσοδοφόρος αναμένεται να είναι η συμφωνία για τις ιαπωνικές αυτοκινητοβιομηχανίες αλλά και για την ευρωπαϊκή αγορά τροφίμων. Καταργούνται δασμοί 10% στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την Ιαπωνία στην Ε.Ε. και 3%, αντίστοιχα, στις εισαγωγές εξαρτημάτων αυτοκινήτων. Αίρονται, επίσης, δασμοί περισσότερο από 30% στις εισαγωγές τυροκομικών προϊόντων από την Ε.Ε. στην Ιαπωνία και δασμοί 15% στα ευρωπαϊκά κρασιά. Προς το παρόν, οι εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών από την Ε.Ε. στην Ιαπωνία υπερβαίνουν τα 85 δισ. ευρώ.
Οι προοπτικές που διανοίγονται είναι μεγάλες, διότι η Ε.Ε. είναι η μεγαλύτερη ενιαία αγορά, με πληθυσμό 500 εκατ., και η Ιαπωνία θεωρείται η υπ’ αριθμόν 4 ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο. «Σε μια εποχή που εφαρμόζονται ολοένα και περισσότερα μέτρα προστατευτισμού στο παγκόσμιο εμπόριο, η συμφωνία αυτή αποδεικνύει σε όλο τον κόσμο την πολιτική μας δέσμευση για τη διεξαγωγή του ελεύθερου εμπορίου», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικού Εκσυγχρονισμού της Ιαπωνίας Τοσιμούτσι Ματέγκι.
Η Ιαπωνία και η Ε.Ε. συμφώνησαν να συνομιλούν συχνά και σε τακτά χρονικά διαστήματα για θέματα εμπορικής και οικονομικής πολιτικής. Επίσης, υπέγραψαν ακόμα δύο συμφωνίες, οι οποίες αφορούν την εγγύτερη συνεργασία τους σε θέματα οικονομικής φύσεως. Η πρώτη συνάντηση σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέχρι τα τέλη του 2018 και θα πάρουν μέρος οι υπουργοί Εξωτερικών και Εμπορίου της Ιαπωνίας μαζί με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γίρκι Κατάινεν, ο οποίος είναι αρμόδιος για θέματα ανταγωνισμού. Οικονομικοί αναλυτές, ωστόσο, υπενθυμίζουν ότι οι ΗΠΑ παραμένουν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος τόσο της Ε.Ε. όσο και της Ιαπωνίας.
Νέα στροφή στο Πεκίνο
Η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ενωση θέλουν να συνάψουν νέες εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες, καθώς η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ δείχνει να αποστρέφεται το ελεύθερο εμπόριο. Αναφερόμενος στην JEFT, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς μίλησε για «ιστορική συμφωνία», που είναι το αποτέλεσμα τριετών διαπραγματεύσεων μεταξύ Βρυξελλών και Τόκιο. Πριν από την Ιαπωνία, οι κ. Τουσκ και Γιούνκερ επισκέφθηκαν το Πεκίνο για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι με την JEFT οι εξαγωγές επεξεργασμένων τροφίμων από την Ε.Ε. στην Ιαπωνία θα αυξηθούν κατά 50% ή κατά ένα δισ. ευρώ, ενώ των γαλακτοκομικών προϊόντων θα ενισχυθούν κατά 215%. Σύμφωνα με την Ε.Ε., περίπου 600.000 θέσεις εργασίας στην Ευρώπη συνδέονται με τις εξαγωγές στην Ιαπωνία.
Οι εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ρούχων και δερμάτινων ειδών από την Ε.Ε. στην Ιαπωνία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 220% ή κατά 5,2 δισ. ευρώ. Η Ε.Ε. και η Ιαπωνία συμφώνησαν, επίσης, στην άρση αυστηρών κριτηρίων που μέχρι σήμερα απέτρεπαν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις από το να εξάγουν στην Ιαπωνία.