Εδώ και λίγες ημέρες προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες η ταινία της Ιζαμπέλ Κοϊξέ «Το βιβλιοπωλείο της κυρίας Γκριν», με την Έμιλι Μόρτιμερ (φωτογραφία) να είναι η εν λόγω κυρία Γκριν, που αποφασίζει να ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο στο Χάρντμπορο, ένα ξεχασμένο παραθαλάσσιο χωριό (όχι μακριά από το Μπλάντεστον, όπου γεννήθηκε ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ) στις ανατολικές ακτές της Αγγλίας. Όλα αυτά συμβαίνουν το 1959 και η απόφαση της κυρίας Γκριν επηρεάζει ποικιλοτρόπως την καθημερινότητα της μικρής κοινότητας, δημιουργώντας ένα κλίμα χαριτωμένων εντάσεων. Η ταινία τιμήθηκε με τρία βραβεία Γκόγια και βασίζεται στο (αμετάφραστο στα ελληνικά) μυθιστόρημα της Πενέλοπε Φιτζέραλντ «The Bookshop». Συμπρωταγωνιστές της Μόρτιμερ είναι οι πάντα θαυμάσιοι Μπιλ Νάι και Πατρίσια Κλάρκσον.
Η ιστορία του σινεμά είναι γεμάτη με επώνυμα και ανώνυμα βιβλιοπωλεία: το «ύποπτο» Geiger’s Bookstore στον «Μεγάλο ύπνο» (1946), το Embryo Concepts(!) όπου δουλεύει η Όντρεϊ Χέπμπορν στο «Fanny Face» (1957), το μικρό μαγαζάκι στη γωνία της Μεγκ Ράιαν που αντιστέκεται στις μεγάλες αλυσίδες στο «You’ve got mail» (1998), το The Travel Book Co με τους ταξιδιωτικούς οδηγούς, όπου ο Χιου Γκραντ γνωρίζει την Τζούλια Ρόμπερτς στο «Notting Hill» (1999). Προσωπική αδυναμία, το Black Books της ομώνυμης κωμικής σειράς (2000-2004), που αποτελεί τη βάση μιας απόλυτα καλτ διάστασης του βρετανικού χιούμορ.
Τα θρυλικά ράφια του Παρισιού
Όποιος αγαπάει τα βιβλιοπωλεία θα έχει επισκεφτεί ή πρέπει να επισκεφτεί τον ενδεχομένως εμβληματικότερο χώρο πώλησης βιβλίων στον κόσμο, το παρά έναν χρόνο αιωνόβιο Shakespeare and Company στο κέντρο του Παρισιού. Το άνοιξε μια Αμερικανίδα, η Σίλβια Μπιτς, το 1919 και τρία χρόνια αργότερα τόλμησε να εκδώσει ένα βιβλίο που είχαν απορρίψει πολλοί πριν από αυτήν, τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόις. Το βιβλιοπωλείο της έγινε στέκι εκατοντάδων θρύλων της λογοτεχνίας, έκλεισε επί γερμανικής κατοχής και ξαναλειτούργησε το 1951, σε νέα τοποθεσία, από τον επίσης Αμερικανό Τζορτζ Γουίτμαν. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα γι’ αυτόν, αναζητήστε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Portrait of a Bookstore as an Old Man» (παράφραση του Τζόις) του 2003. Ο Γουίτμαν πέθανε το 2011, αλλά το Shakespeare and Company λειτουργεί κανονικά μέχρι σήμερα.
Η πόλη-βιβλιοπωλείο
Όποιος αγαπάει τα βιβλιοπωλεία καλό είναι να γνωρίζει ότι υπάρχει στην Ουαλία μια μικρή πόλη, το Hay-on-Wye, στους περίπου 1.500 κατοίκους της οποίας αντιστοιχούν 23 βιβλιοπωλεία. Είναι μία από τις λεγόμενες «book towns», όπως ονομάζονται οι λίγες παγκοσμίως πόλεις που έχουν τόσο ιδιαίτερη αναλογία πληθυσμού-βιβλιοπωλείων. Στο Hay-on-Wye, λοιπόν, διοργανώνεται κάθε χρόνο το λογοτεχνικό Hay Festival, το οποίο πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες, με καλεσμένους τους Σαλμάν Ρουσντί, Μάργκαρετ Άτγουντ, Άλαν Χόλινγκχερστ, Ίαν Μακ Γιούαν και πάρα πολλούς ακόμα, και, το κυριότερο, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει μια ατελείωτη βιβλιοθήκη.
Γύρος του κόσμου
Όποιος αγαπάει τα βιβλιοπωλεία πρέπει να πάρει στα χέρια του το πρόσφατα μεταφρασμένο στα ελληνικά «Βιβλιοπωλεία: ο χάρτης του κόσμου από έναν αναγνώστη» (εκδ. Ποταμός) του Χόρχε Καριόν. Ο Ισπανός συγγραφέας διατρέχει τον κόσμο χρονικά, από την ιστορία έως σήμερα, και γεωγραφικά, από τη Δύση έως την Ανατολή και από τον Βορρά έως τον Νότο, έχοντας ως όχημα την αγάπη για την ανάγνωση και ως σταθμούς τα βιβλιοπωλεία. Ο Καριόν μάς βομβαρδίζει με πληροφορίες, με ονόματα, με κείμενα, με ιστορίες. Αφήνεται στους συνειρμούς του, καταθέτει με οξυδέρκεια τις κρίσεις του και μέσα από το ταξίδι του στα βιβλιοπωλεία όλης της Γης (θα έλεγε κανείς ότι έχει πάει σε όλα) ξεδιπλώνεται ένας χάρτης ανάγνωσης – κλείνεις το βιβλίο και θέλεις να διαβάσεις χίλια άλλα. ■