Είναι γνωστό πως τα ποσά που ξοδεύονται για την κατάσβεση των πυρκαγιών και για να επουλωθούν οι πληγές έπειτα από κάθε μεγάλη καταστροφή, είναι τεράστια. Αντίθετα, η πρόληψη δεν είναι κάτι στο οποίο επενδύουμε. Δεν μας απασχολεί ιδιαίτερα.
Τα οικονομικά στοιχεία αυτής της πολιτικής, της πολιτικής του «μετά» δηλαδή και όχι του «πριν», μπορεί να τα διαβάσει κανείς σε ένα πρόγραμμα excel της Πυροσβεστικής, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ή κάποιου υπουργείου. Τα ίδια ποσοστά όμως ισχύουν και αλλού. Σε ό,τι έχει να κάνει με την ενέργεια, τη σκέψη, την προσπάθεια που καταβάλλουμε ως πολίτες, ως ψηφοφόροι, ως μονάδες σε ένα σύνολο που το έχουμε και μας έχει ανάγκη. Ξοδεύουμε πάρα πολλά στην καταστολή και ελάχιστα στην πρόληψη.
Κινητοποιούμαστε, ενεργούμε, σκεφτόμαστε όταν η καταστροφή έχει συντελεστεί, όταν είναι ήδη αργά, και βρισκόμαστε εν θερμώ. Στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης περισσεύουν αυτές τις μέρες τα κολακευτικά σχόλια για τους εθελοντές, για τους ανθρώπους που έτρεξαν από την πρώτη στιγμή να συνδράμουν στην κατάσβεση της φωτιάς, για όλους όσοι έδωσαν αίμα στα δημόσια νοσοκομεία, πρόσφεραν φάρμακα και τρόφιμα. Πράγματι, η αλληλεγγύη που είδαμε να ξεχειλίζει ήταν συγκινητική και άξια θαυμασμού.
Ομως άλλο πράγμα η αλληλεγγύη και άλλο ο εθελοντισμός. Ο εθελοντισμός απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Είναι ουσιαστικά μια δεύτερη δουλειά για όποιον αποφασίσει να διαθέσει τον εαυτό του, είναι κανονική εργασία που γίνεται αθόρυβα και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οσοι είναι εθελοντές πυροσβέστες, εθελοντές διασώστες, όσοι παίρνουν μέρος σε καθαρισμούς, προσφέρουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Θυσιάζουν Σαββατοκύριακα, παρακολουθούν σεμινάρια, εκπαιδεύονται από ειδικούς, παίρνουν μέρος σε ασκήσεις, προετοιμάζονται για το χειρότερο και όταν αυτό έρθει, είναι οργανωμένοι, γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν, είναι υπερπολύτιμοι. Δεν είναι πολλοί αυτοί οι άνθρωποι. Δεν είναι πολλοί όσοι ξεβολεύονται, κοπιάζουν, δρουν προκαταβολικά. Οχι, δεν μας λείπει το φιλότιμο αλλά η προνοητικότητα, ο ουσιαστικός προβληματισμός σε συνθήκες ηρεμίας και όχι πανικού, ο σχεδιασμός, η ενημέρωση, η πρόληψη.
Οι ευθύνες οφείλουν να αποδοθούν εκεί που πρέπει. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε αυτό που έγινε, όσο κι αν προσπαθούν να το διαχειριστούν επικοινωνιακά, μοιράζοντας ευρώ και τάζοντας διορισμούς στο Δημόσιο.
Ας αλλάξουμε όμως κι εμείς, στο ατομικό μας excel και στον βαθμό που μας αναλογεί, το ποσοστό που δαπανάμε για την πρόληψη. Η Πολιτεία αδυνατεί να μας προστατεύσει και συχνά εγκληματεί. Είναι ανεπαρκής, αναποτελεσματική, άβουλη και μοιραία, με πολιτικό προσωπικό που δεν καθοδηγεί αλλά χαϊδεύει αυτιά, με δημάρχους καρικατούρες που κρύβουν την αποτυχία τους πίσω από γυαλιά-καθρέφτες, με θρασύτατους υπουργούς και με πρωθυπουργούς που ψελλίζουν θεωρίες συνωμοσίας για να μην αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Η ελληνική Πολιτεία ομολογεί συστηματικά την αποτυχία της, εδώ και δεκαετίες. Εμείς, τι κάνουμε;