Σκληρό πόκερ. Εξίσωση με πολλούς αγνώστους. Αδειάζει η κλεψύδρα. Μαστίγιο και καρότο. Ο κύβος ερρίφθη. Λερναία Υδρα. De profundis. Ωχετο απιών. Τις πταίει; Ενδεικτικές φράσεις, η ευρυχωρία των οποίων τις καθιστά πρόχειρα δεκανίκια νοηματοδότησης στον μιντιακό προφορικό και γραπτό λόγο. Από τις πλέον ευπώλητες, εκ νέου επίκαιρη: «καρατομήθηκαν ο τάδε και ο δείνα». Παρά την αυταπόδεικτα συμβολική του χρήση, η αιμάσσουσα ιστορία που κουβαλά ο όρος ένα φευγαλέο ρίγος όσο να ’ναι το φέρνει. Πάντως τα κίνητρα του γιατρού και πολιτικού Joseph Ignace Guillotin ήταν βαθιά ανθρωπιστικά, καθώς το εφεύρημά του, η γκιλοτίνα, αποσκοπούσε σε έναν ακαριαίο, ανώδυνο θάνατο· τι άλλο να προσδοκά εκεί ψηλά ο καταδικασμένος την ύστατη στιγμή του;
Η λαιμητόμος πρωτοεμφανίστηκε στο ενθουσιώδες κοινό το 1792 εις Παρισίους, και ειδικά στην περίοδο Τρομοκρατίας της Γαλλικής Επανάστασης οι χειριστές της έπαθαν υπερκόπωση. Από τους κορυφαίους επωνύμους, όπως θα λέγαμε σήμερα, που καρατομήθηκαν, ήταν ο Λουδοβίκος ΙΣτ΄ η σύζυγός του Μαρία Αντουανέτα και από την αντίπερα όχθη ο Σεν Ζιστ, ο πολύς Δαντών (φτυστός του ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ) και ο αδιάφθορος Ροβεσπιέρος, ο οποίος είχε επενδύσει πολλά στην γκιλοτίνα ως μέσον διά παντός σωφρονισμού αντιπάλων. Η λαιμητόμος βρήκε απήχηση διεθνώς, κερδίζοντας παντού εμπιστοσύνη, ήρθε μάλιστα από νωρίς στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Από πατρικό ενδιαφέρον ο Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας έκανε δώρο στον έφηβο γιο του, βασιλέα των Ελλήνων Οθωνα, μια λαιμητόμο γαλλικής τεχνολογίας, συλλεκτικής αξίας, αφού ήταν κατασκευής Guillotin (υπάρχει καλοσυντηρημένη στο μοναδικό σε εκθέματα Εγκληματολογικό Μουσείο της Αθήνας). Η περιφερόμενη –όπου υπήρχε θεσμική ανάγκη– ανά την επικράτεια της μικρής ακόμα χώρας καρμανιόλα αποδείχθηκε ιδανικό εργαλείο τιμωρίας εγκληματιών αλλά και αφορμή αναστοχασμού αντιφρονούντων. Επί σειράν δεκαετιών, έως το 1913, γίνονταν καρατομήσεις στον τόπο μας, και για μια θέση δημίου, με εξασφαλισμένα τα προς το ζην βρέξει-χιονίσει, τα ρουσφέτια της εποχής –χωρίς υπερβολή– έδιναν και έπαιρναν.
Στις πολιτικές καρατομήσεις ο εντολέας επαναπροσδιορίζει την πυγμή του ακυρώνοντας επιλογές του, οι καρατομηθέντες παρηγοριούνται σπεύδοντας να εγγραφούν στη λέσχη εξιλαστήριων θυμάτων, ενώ μερίδα του κοινού νιώθει την οργή του να εκτονώνεται. Ολα πέφτουν στο ίδιο κοφίνι-πίθο των Δαναΐδων.