Το στρατηγικό σχέδιο του Πυροσβεστικού Σώματος για την περίοδο 2015-2019 αριθμεί 113 σελίδες. Σχεδόν στα μισά, αφού έχουν παρατεθεί συμβάντα παλαιότερων ετών, αφιερώνονται δύο παράγραφοι στο θέμα των «μεγα-πυρκαγιών». «Στις μέρες μας παρατηρούμε μια έξαρση ενός διαχρονικού προβλήματος που απασχολεί όλες τις περιοχές του πλανήτη με μεσογειακό τύπο κλίματος. Η κλιματική αλλαγή άλλαξε τον παγκόσμιο χάρτη των δασικών πυρκαγιών, με την εμφάνιση περισσότερων και καταστροφικότερων γεγονότων», γράφουν οι συντάκτες του σχεδίου.
«Χώρες προηγμένες, με αποτελεσματικούς μηχανισμούς διαχείρισης καταστάσεων εκτάκτων αναγκών, βιώνουν κάθε καλοκαίρι περιστατικά πολύ μεγάλων δασικών πυρκαγιών με τεράστιες καταστροφές. Η επιστημονική κοινότητα που μελετά τα γεγονότα αυτά υιοθέτησε τον όρο ‘‘μεγα-πυρκαγιά’’. Η Ελλάδα βίωσε στο πρόσφατο παρελθόν τέτοια γεγονότα τα οποία ανέδειξαν με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την ανάγκη συνεχούς βελτίωσης του μηχανισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών της χώρας», καταλήγουν.
Ο όρος «μεγα-πυρκαγιά» μπορεί να έγινε ευρέως πιο γνωστός το 2007, μετά τα καταστροφικά γεγονότα εκείνου του καλοκαιριού στην Ηλεία. Οπως όμως είχε επισημάνει από τότε σε παρουσίασή του ο δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, «μεγα-πυρκαγιές» υπήρχαν και στο παρελθόν, όποτε οι ακραίες συνθήκες επέτρεπαν την εμφάνισή τους: ισχυρός άνεμος, υψηλή θερμοκρασία, χαμηλή σχετική υγρασία του αέρα, ασταθές θερμοκρασιακό προφίλ στην ατμόσφαιρα, ξηρασία, απότομη τοπογραφία και μεγάλη ποσότητα και συνέχεια καύσιμης ύλης. «Το νέο στοιχείο είναι η όλο και μεγαλύτερη εμφάνισή τους ανά τον κόσμο», σημείωνε τότε ο ερευνητής.
Σίγουρα, αν συντρέχουν όλες οι παραπάνω ή συνδυαστικά κάποιες από αυτές τις συνθήκες, το έργο των δυνάμεων πυρόσβεσης γίνεται πιο δύσκολο. Ωστόσο όλος ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας όφειλε εδώ και καιρό να προσαρμοστεί σε αυτά τα δεδομένα (που ούτε καινούργια είναι ούτε πρωτόγνωρα). Οπως τόνιζε και ο κ. Ξανθόπουλος μετά το 2007, «η προφανής δικαιολογία ότι ‘‘έφταιξε ο καιρός’’, από μόνη της δεν εξηγεί τη βαθύτερη αιτία της καταστροφής». Δεν γίνεται στελέχη της Πολιτικής Προστασίας ουσιαστικά να θεωρούν ότι «το ’θελε η μοίρα» να πεθάνουν τόσοι άνθρωποι στο Μάτι. Αλλιώς, πόσο ασφαλείς μπορούμε να αισθανόμαστε;