Το πρώτον της ζωής μου ταξείδιον,παραφράζοντας Βιζυηνό, ήταν στην Παναγία Τήνου για τη βάπτισή μου. Το τάμα των γονιών μου προέβλεπε να ξαναπάω στα έξι μου χρόνια να προσκυνήσω τη θαυματουργή εικόνα που με κράτησε ως εκ θαύματος στη ζωή. Θυμάμαι τη μητέρα μου να με σηκώνει αγκαλιά για να μπορέσω να φτάσω στο κατάλληλο ύψος, να ακουμπήσω τα χείλη μου πάνω στο εικόνισμα. Θυμάμαι τα μαργαριτάρια, τα κοσμήματα που κάλυπταν τη μορφή Της, τη μοσχοβολιά των θυμιατών.
Ολόλαμπρη η Παναγία στην Τήνο, εορτή για το έθνος που ενώνει τους Ελληνες όπου και αν βρίσκονται.
Εκτοτε, κάθε φορά που επισκέπτομαι το νησί, θα περάσω να ευχαριστήσω τη χάρη Της. Και σκύβοντας το κεφάλι για να προσκυνήσω, αισθάνομαι τη συλλογική φόρτιση των ευχών, των προσδοκιών, των παρακλήσεων. Παρατηρώ τους ανθρώπους που προηγούνται στην ουρά, ακουμπούν το μέτωπο επάνω στο εικόνισμα, το χαϊδεύουν, κάνοντας κινήσεις τελετουργικές, δύο χιλιάδες χρόνια παλιές. Τις επαναλαμβάνω με τη συναίσθηση της αδιάρρηκτης συνέχειας, της ένωσης με τους προηγούμενους και τους επόμενους.
Η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό.
Οι Παναγίες του Αιγαίου έχουν πάντοτε τη δική τους μαγεία. Ισως είναι η εγγύτητα με τη θάλασσα, τον παφλασμό των κυμάτων, ίσως είναι το δυνατό καλοκαιρινό φως που μας τυφλώνει μόλις βγoύμε έξω από το σκοτάδι των κεριών. Μία από τις πιο αγαπημένες μου εκκλησίες είναι η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό, που τόσο εντυπωσίασε με τη μακρόστενη, ασβεστωμένη σιλουέτα της τον Λε Κορμπιζιέ. Από το εσωτερικό της, αντικρίζω το πέλαγος, δροσίζομαι από το παγωμένο νερό που προσφέρουν οι μοναχοί, παρέα με το λουκούμι, σαν αιγαιοπελαγίτικο, παντοτινό «αντίδωρο». Είναι ένας φάρος για τους Αμοργιανούς. Εχω ακούσει την αρχαιολόγο Λίλα Μαραγκού να μιλά για τη Μονή (έχει γράψει και ένα ωραίο βιβλίο) και θαύμασα την πνευματικότητα του τόπου αυτού.
Μία από τις όμορφες και ιδιαίτερες αιγαιοπελαγίτικες Παναγίες είναι στη Λήμνο. Ονομάζεται Παναγία η Κακαβιώτισσα και είναι ασκεπής.
Υστερα, είναι η Παναγιά η Σπηλιανή στη Νίσυρο και η συνονόματή της στη Σάμο. Αξιοποιώντας τις κοιλότητες και τα σπήλαια, η ορθόδοξη πίστη βρήκε στις απαρχές της, ιδανική φωλιά. Στο ηφαιστειογενές νησί, πάνω από την παραλία των Χοχλάκων –που ονομάστηκε έτσι γιατί οι μεγάλες κροκάλες κάνουν έναν ήχο σαν να βράζει το νερό– καμαρώνω τη Μονή κολυμπώντας. Και στη Σάμο, μπήκα μέσα στο σπήλαιο και περπάτησα με τη μυρωδιά της υγρασίας στη μύτη, σε ένα περιβάλλον μυστικιστικό, για να ανάψω ένα κεράκι. Η υμνημένη Παναγιά η Γοργόνα στη Μυτιλήνη, είναι μια μεγάλη μου αγάπη. Ισχυρή επιθυμία είναι να δω από κοντά, την Παναγία Κακαβιώτισσα στη Λήμνο, που βρίσκεται στην αγκαλιά του βράχου από το 1305. Είναι ένα ασκεπές, πανέμορφο ξωκλήσι, από τα πιο ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Του χρόνου, πρώτα ο Θεός…
Η είσοδος της Παναγίας της Σπηλιανής στη Νίσυρο.
Να, και η Παναγιά η Γοργόνα στη Μυτιλήνη.
