Ο κύβος ερρίφθη. Η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα διάσωσης, αλλά θα παραμένει εκτός αγορών για τουλάχιστον δύο με τρεις μήνες, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», παρά τις ελπίδες που αρχικά είχε η ελληνική κυβέρνηση για νέα έξοδο τον Σεπτέμβριο.
Οι εξελίξεις στην Τουρκία αλλά και η νέα αναταραχή στην Ιταλία ωθούν τον ΟΔΔΗΧ να βάλει την όποια σκέψη για έκδοση ομολόγου βαθιά στο συρτάρι και το οικονομικό επιτελείο να επικεντρωθεί πλέον όχι στην άμεση αναζήτηση επενδυτών, αλλά στο να επικοινωνήσει το αφήγημα της ελάφρυνσης του χρέους και το στόρι της ανάκαμψης.
Αυτή τη στιγμή η δευτερογενής αγορά δεν είναι «ανοιχτή» στους επενδυτές, η ρευστότητα είναι πολύ χαμηλή και τα ελληνικά ομόλογα παραμένουν μακριά από την κατηγορία «επενδυτικού βαθμού».
Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει να εγκαταλείψει την επιχείρηση «νέα έξοδος» και να ποντάρει στη βελτίωση της αγοράς repos το επόμενο διάστημα, αλλά και στη χείρα βοηθείας από τους υπόλοιπους οίκους αξιολόγησης μετά την πρόσφατη διπλή αναβάθμιση από τη Fitch στην κατηγορία ΒΒ. Σύμφωνα με funds και αναλυτές που μίλησαν στην «Κ», το σημερινό περιβάλλον επιβάλλει τη διατήρηση της Ελλάδας εκτός αγορών ίσως και μέχρι τις αρχές του 2019.
Η κατάσταση που βίωσαν οι αγορές τις προηγούμενες ημέρες είναι παρόμοια με αυτήν του Φεβρουαρίου, σημειώνει στην «Κ» ο Αλμπέρτο Γκάλο, διαχειριστής κεφαλαίων και επικεφαλής μακροοικονομικών στρατηγικών στην Algebris. Οταν οι αγορές είναι ασταθείς –και η Ελλάδα επηρεάζεται άμεσα όπως είδαμε από τα προβλήματα σε Ιταλία και Τουρκία–, η έκδοση ομολόγων θα δημιουργούσε ακόμα μεγαλύτερη μεταβλητότητα. Η αύξηση της προσφοράς χρέους σε μια αγορά που ήδη έχει πολύ χαμηλή ρευστότητα θα προκαλούσε ζημιά στους επενδυτές, όπως τονίζει.
Οπως σημειώνει στην «Κ» ο Γενς Πίτερ Σόρενσεν, επικεφαλής αναλυτής της Danske Markets, τα ελληνικά ομόλογα έχουν πληγεί από την αναταραχή λόγω Τουρκίας και Ιταλίας, αλλά και από την απώλεια του waiver της ΕΚΤ. Ωστόσο, ο αντίκτυπος στα ελληνικά ομόλογα ήταν περιορισμένος λόγω της συμφωνίας για το χρέος.
Επιπλέον, η πρόσφατη αναβάθμιση από τη Fitch είναι πολύ σημαντική και αν ακολουθήσουν οι Moody’s και S&P, τότε υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερη σύγκλιση των spreads. Πάντως, η ουσία είναι πως οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές των ελληνικών ομολόγων έχουν επιδεινωθεί και καθιστούν δύσκολη την έκδοση νέου χρέους. Αν και ο ΟΔΔΗΧ θα μπορούσε να εκδώσει 3ετή ή 5ετή ομόλογα, αλλά θα ήταν προτιμότερο να περιμένει. Το δύσκολο κομμάτι κατά το αμέσως επόμενο διάστημα είναι ότι πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να έχουν περιορισμούς στην αγορά ελληνικών τίτλων, αλλά με περαιτέρω αναβαθμίσεις από τους οίκους αυτό θα αλλάξει, όμως θα χρειαστεί χρόνος.
Οι εξελίξεις στην Ιταλία, ειδικά το φθινόπωρο, αποτελούν μεγαλύτερη «απειλή» για τα ελληνικά ομόλογα παρά οι πρόσφατες αναταραχές στην Τουρκία, επισημαίνει στην «Κ» ο Μάθιου Κερνς, στρατηγικός αναλυτής της Rabobank. Αν και οι ανησυχίες στην Τουρκία, όπως τονίζει, είναι σημαντικές, μεγαλύτερες πιέσεις ενδέχεται να προέλθουν από την Ιταλία όπου έχουμε ήδη δει την έντονη ανησυχία της αγοράς ότι η λαϊκίστικη κυβέρνηση θα μπορούσε να παραβιάσει τους κανόνες της Ε.Ε. για το δημοσιονομικό έλλειμμα προκειμένου να υλοποιήσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, τις λεπτομέρειες αυτές θα τις μάθουμε στο τέλος Σεπτεμβρίου, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κινήσεις αποστροφής κινδύνου και τα spreads της ευρωπεριφέρειας θα οδηγούνται σχεδόν αποκλειστικά από τις πολιτικές εξελίξεις στις επόμενες εβδομάδες. Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ξεφύγει από αυτές τις κινήσεις στις αγορές και την αναπόφευκτη μεταβλητότητα που περιμένουμε μετά το τέλος του καλοκαιριού. Για την Ελλάδα, αυτό υποδηλώνει ότι μια ομαλή, βραχυπρόθεσμη επιστροφή στις αγορές ομολόγων είναι οτιδήποτε άλλο παρά βέβαιη.
Στις αρχές του 2019 η επόμενη έκδοση ομολόγου
Η Ελλάδα δεν θα πρέπει να βιαστεί να εκδώσει νέο ομόλογο και είναι καλύτερο να περιμένει μερικούς μήνες μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες στις αγορές, σημειώνουν οι αναλυτές.
Με όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Τουρκία και στην Ιταλία, η σημαντική αναβάθμιση της Ελλάδας από τη Fitch πέρασε απαρατήρητη, ενώ μεγάλο μέρος των πιέσεων στα ελληνικά ομόλογα τις τελευταίες ημέρες οφείλεται και στην απώλεια του waiver της ΕΚΤ, σημειώνει στην «Κ» ο Τζιανλούκα Ζίγκλιο, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της αγοράς σταθερού εισοδήματος στην Continuum Economics.
Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει τώρα να καταφύγουν στην πιο ακριβή και περιορισμένη χρηματοδότηση από τον ELA για τις πράξεις αναχρηματοδότησης, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο για την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, καθώς καθιστά λιγότερο αποτελεσματική για τις ελληνικές τράπεζες την προσπάθεια στήριξης της ελληνικής οικονομίας αφού πρέπει να πληρώσουν 125 μονάδες βάσης για τα κεφάλαια του ELA αντί για το 0% των πράξεων χρηματοδότησης της ΕΚΤ (MROs ή LTROs).
Αυτό, όπως τονίζει ο κ. Ζίγκλιο, δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές, αλλά μετακινεί την ισορροπία των επενδυτών σε πιο κερδοσκοπικά funds και αυτό πιθανόν να απαιτεί υψηλότερη παραχώρηση όσον αφορά το επίπεδο της απόδοσης που προσφέρεται. «Θεωρώ ότι η έκδοση ομολόγων λήξης 2024, δηλαδή ένα νέο 5ετές ομόλογο στις αρχές του επόμενου έτους, θα έχει περισσότερο νόημα από την έκδοση ενός 10ετούς, καθώς η μεταβλητότητα της ελληνικής αγοράς παραμένει υψηλή και όσο μεγαλύτερη είναι η λήξη τόσο πιο δύσκολο θα είναι να πωληθεί μεγαλύτερο ποσό», τονίζει ο κ. Ζίγκλιο.
Δεν υπάρχει λόγος η Ελλάδα να βιαστεί να βγει στις αγορές. Θα πρέπει να περιμένει για το καλύτερο timing όπου οι συνθήκες θα είναι καλύτερες και η μεταβλητότητα θα έχει υποχωρήσει, όπως εξηγεί. Επίσης, εάν η οικονομία βελτιωθεί περαιτέρω και υπάρξουν και άλλες αναβαθμίσεις από τους οίκους, αυτό θα διευρύνει την επενδυτική βάση.