Στα βουνά είναι η γνώση

3' 55" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το Πανεπιστήμιο των Ορέων μετατρέπει σε «αμφιθέατρα» τα καφενεία, τα σχολεία και τα υφαντήρια της κρητικής υπαίθρου, αξιοποιώντας τον πλούτο της τοπικής παράδοσης μέσα από πρωτοπόρες δράσεις.

«Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν χαθεί 150 μεγάλες υφάντριες, που, αν τις έπαιρνε ο Hermès, θα ξεκινούσε τον κόσμο από την αρχή. Φανταστείτε μια γυναίκα απολύτως αγράμματη που έχει μπροστά της 1.000 κλωστές και γνωρίζει την καθεμία με το μικρό της όνομα, που τις παντρεύει, τις διαχωρίζει, τις σταυρώνει και τις πολλαπλασιάζει. Αυτές οι τεχνίτρες γνωρίζουν αριθμητική καλύτερα από οποιονδήποτε». Η κουβέντα με την κυρία Βαρβάρα Τερζάκη-Παλλήκαρη είναι χειμαρρώδης και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, κι αυτό γιατί είναι από τους λίγους ανθρώπους που δεν φοβούνται να μιλήσουν όπως σκέφτονται, συνδυάζουν την ευρυμάθεια με τη φαντασία, βλέπουν την παράδοση ως κάτι παγκόσμιο και όχι ως κάτι τοπικό.

Αν δεν έχεις αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι δύσκολο να εμπνευστείς μια δράση που ονομάζεται «Αποστολή Πηνελόπη Gandhi», αποτίνοντας έτσι φόρο τιμής σε δύο εμβληματικές μορφές της υφαντικής από καταβολής κόσμου: τη βασίλισσα της Ιθάκης (που «οργάνωνε το εργαστήρι της, όπως οργανώνεται σήμερα μια κυβέρνηση») και τον ηγέτη της Ινδίας (ο οποίος θεωρούσε πατριωτικό καθήκον κάθε Ινδού να υφαίνει τα ρούχα του, έτσι ώστε να μην εξαρτάται από τα βιομηχανικά αγαθά της Βρετανίας). Στόχος της Αποστολής είναι να τεκμηριώσει και να προβάλει την τέχνη της υφαντικής, να καταγράψει τεχνικές ύφανσης, να μαγνητοσκοπήσει γηραιές υφάντρες, να αναπλάσει υφαντά που απεικονίζονται σε αγγεία, να ζωντανέψει αρχέγονες τελετές, όπως είναι η αναβίωση μιας ιερής μινωικής τελετής, της συγκομιδής του λιναριού, στις 21 Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο), στην οποία φέτος συμμετείχαν υφάντρες, αλλά και φοιτητές και καθηγητές από το Emmanuel College της Βοστώνης, τα ΤEI Κρήτης και το Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας Ηρακλείου.

Στα βουνά είναι η γνώση-1

Μία από τις κύριες δράσεις του Πανεπιστημίου των Ορέων είναι η αλληλοδιδασκαλία μαθητών που μένουν σε διαφορετικές περιοχές της Κρήτης.

Η προσπάθεια, ωστόσο, της ομάδας δεν είναι αυτόνομη. Εντάσσεται και υλοποιείται κάτω από την ομπρέλα του Πανεπιστημίου των Ορέων, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ιδρύθηκε το 2007 στον Μυλοπόταμο Ρεθύμνου από τον ομότιμο καθηγητή Οφθαλμολογίας –και τότε πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης– Ιωάννη Παλλήκαρη, με τη στήριξη ακαδημαϊκών από διάφορα ξένα ιδρύματα, όπως το Χάρβαρντ και το MIT. Ανθρώπων που αγαπούσαν την Κρήτη. Όπως λέει και η ονομασία του, πρόκειται για ένα πανεπιστήμιο που aντί για τα αμφιθέατρα έχει ως βάση του τις αγροτικές περιοχές του νησιού. Πώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία του; «Όποιος είχε κάποτε 100 κιλά λάδι στα πιθάρια του ή έβγαζε σταφίδα ήταν πλούσιος. Το Πανεπιστήμιο των Ορέων μάς υπενθυμίζει ότι πρέπει να στραφούμε εκ νέου στη γη, να την αγαπήσουμε και να ζήσουμε μαζί της», αναφέρει η κυρία Τερζάκη-Παλλήκαρη. Τα μέλη του πανεπιστημίου πραγματοποιούν γύρω στις 30 εξορμήσεις τον χρόνο σε χωριά της Κρήτης. Οι δράσεις (πέραν της υφαντικής) περιλαμβάνουν ιατρικές εξετάσεις κατοίκων ορεινών χωριών, αλλά και ομαδικές συζητήσεις σε καφενεία, όπου επιστήμονες διάφορων γνωστικών αντικειμένων κουβεντιάζουν με τους ντόπιους για τη φόρμα του παραδοσιακού καφενείου. Τους λένε ότι είναι καλύτερα να πίνουν ρακή και όχι ουίσκι, ποτό φτιαγμένο από διαφορετική πρώτη ύλη, για άλλη ψυχολογία και για άλλο φυσικό περιβάλλον.

ΜΑΘΗΣΗ ΜΕ ΑΛΛΗΛΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Η πιο ξεχωριστή δράση του Πανεπιστημίου των Ορέων αφορά στην αλληλοδιδασκαλία μαθητών από διαφορετικές περιοχές της Κρήτης. «Θέλαμε να μπορέσουν τα παιδιά των πόλεων να γνωριστούν με τα παιδιά των χωριών. Ένα παιδί που ζει, ας πούμε, στο Ρέθυμνο με ένα παιδί που ζει τριάντα χιλιόμετρα μακριά, στον Αϊ-Βασίλη, στον Μυλοπόταμο ή στο Αμάρι, δεν έχουν σχεδόν τίποτα κοινό, παρά μόνο το κινητό και την τηλεόραση», λέει η κυρία Τερζάκη-Παλλήκαρη. Με την καθοδήγηση καθηγητών ψυχολογίας, κοινωνιολογίας ή παιδαγωγικών του πανεπιστημίου τα παιδιά μοιράζονται κοινές εμπειρίες. «Μια φορά, ένα Δημοτικό των Χανίων επισκέφτηκε το Δημοτικό του χωριού Σφακοπηγάδι. Οι μαθητές του χωριού έφεραν πρόβατα, τα κούρεψαν, έπλυναν το μαλλί και το έβαψαν με φυτικές βαφές. Οι μαθητές των Χανίων είχαν μείνει έκπληκτοι. Αντίστοιχα, σε ένα άλλο μέρος εκείνη τη μέρα, θα μπορούσαμε να φυτέψουμε ντομάτες ή να μαζέψουμε ελιές». Οι δράσεις πραγματοποιούνται και αντίστροφα, δηλαδή τα παιδιά ενός χωριού φιλοξενούνται από τους μαθητές μιας πόλης, επισκέπτονται όλοι μαζί ένα μουσείο και μετά συζητούν για τις εντυπώσεις τους. Το πείραμα αποδεικνύεται πραγματικά ενδιαφέρον. Κι αυτό γιατί «τα παιδιά της πόλης συνήθως αντιμετωπίζουν τα μουσειακά αντικείμενα σαν έργα τέχνης, ενώ τα παιδιά του χωριού τα θεωρούν “δικά τους”. Με την έννοια ότι “έχουν βγει από την Κρήτη, ανήκουν στην Κρήτη και πρέπει να τα προστατεύσουμε”. Τα παιδιά της επαρχίας ξέρουν ότι σε περιοχές όπου υπάρχουν αρχαία δεν πρέπει να σκάβουν, κάτι που τα παιδιά των πόλεων δεν γνωρίζουν», μας εξηγεί η κυρία Τερζάκη-Παλλήκαρη, φέρνοντας στο φως τις διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις που κουβαλούν τα Κρητικόπουλα, παρότι μπορεί να ζουν λίγα χιλιόμετρα μακριά το ένα από το άλλο. Γι’ αυτό και μόνο, το Πανεπιστήμιο των Ορέων έχει πετύχει τον στόχο του.

|| www.panoreon.gr

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή