Η πρώιμη μνημονιακή περίοδος ήταν μια εποχή που μύριζε μπαρούτι. Τα τραγικά γεγονότα του Μαΐου του 2010 με τους νεκρούς στη Marfin διαδέχθηκαν οι τέσσερις μήνες βίας στην Κερατέα, από τον Δεκέμβριο του 2010 –τον ίδιο μήνα που δέχθηκε δολοφονική επίθεση από όχλο στην οδό Πανεπιστημίου ο Κωστής Χατζηδάκης– ώς τον Απρίλιο της επόμενης χρονιάς. Το «υλικό αίτιο» των συγκρούσεων στην Κερατέα ήταν τα κυβερνητικά σχέδια για την κατασκευή ΧΥΤΥ. Το «τελικό αίτιο» ήταν η εναντίωση στο μνημόνιο, που προσείλκυσε στα μπλόκα στην περιοχή κάθε είδους ακτιβιστές, από ακροαριστερούς των Εξαρχείων ώς δωδεκαθεϊστές και ακροδεξιούς.
Ακολούθησαν ο θερμός Ιούνιος των «Αγανακτισμένων» το 2011, τα γεγονότα στη Θεσσαλονίκη στους εορτασμούς της 28ης Οκτωβρίου, στον άμεσο απόηχο της συμφωνίας για το PSI, και τα επεισόδια του Φεβρουαρίου του 2012 με αφορμή την ψήφιση του δεύτερου μνημονίου.
Κατά την περίοδο αυτή, «καβαλώντας» το κύμα της λαϊκής οργής, γεννήθηκαν νέα κόμματα, όπως οι Ανεξάρτητοι Ελληνες του Πάνου Καμμένου, που στις εκλογές του Μαΐου του 2012 συγκέντρωσαν το 10,6% των ψήφων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι πρότινος ένας μικρός, οριακά κοινοβουλευτικός σχηματισμός, βρέθηκε μετά τις εκλογές του Ιουνίου του ιδίου έτους με 27% και στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η Χρυσή Αυγή, από την εκλογική ανυπαρξία του 0,3% του 2009, εκτοξεύθηκε στο 7% και εκπροσωπήθηκε για πρώτη φορά στη Βουλή.
Η ρητορική των δύο κομμάτων που θα κατέληγαν, λιγότερο από τρία χρόνια αργότερα, να συγκυβερνούν, ήταν εκείνη την περίοδο απόλυτα συντονισμένη με το κλίμα αγανάκτησης – γεγονός που εξηγεί σε σημαντικό βαθμό τη ραγδαία εκλογική τους άνοδο. Ακόμα χειρότερα: με αυτά που έλεγαν συχνά νομιμοποιούσαν την ανομία και τη βία, ακόμα και κατά βουλευτών και αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Εχει μείνει στην Ιστορία, για παράδειγμα, η τηλεοπτική παρέμβαση τον Οκτώβριο του 2013 του μετέπειτα υπουργού Γ. Κατρούγκαλου, στην οποία εξηγούσε ότι δικαιολογείται η βία ακόμα και σε δημοκρατικά καθεστώτα αν ο λαός νιώθει ότι υπόκειται καταπίεση, και υποστήριζε το συνταγματικά καινοφανές ότι η κοινωνία είναι αυτή που θέτει τα όρια στις αντιδράσεις των πολιτών. Γράφοντας στον Guardian τον Φεβρουάριο του 2011, ο μετέπειτα βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Δουζίνας στήριζε το κίνημα «Δεν Πληρώνω» ως αντίδραση στο δημοκρατικό έλλειμμα της χώρας και στην παραβίαση κοινωνικών δικαιωμάτων από το μνημόνιο. Αντίστοιχα, ο Πάνος Καμμένος μιλούσε για δεύτερη γερμανική κατοχή και χαρακτήριζε «προδότες» τους πολιτικούς που είχαν υπογράψει μνημόνια. Αλλά και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας τον Μάιο του 2012 είχε χαρακτηρίσει την Κερατέα «πόλη-σύμβολο για όλη την Ελλάδα», ενώ είχε επισκεφθεί διόδια για να στηρίξει όσους σήκωναν τις μπάρες. Η κεντρική επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ είχε χαρακτηρίσει τα θλιβερά γεγονότα του Οκτωβρίου του 2011 στη Θεσσαλονίκη, με τους προπηλακισμούς κατά του Κάρολου Παπούλια, «παρέλαση του λαού».
Καταγγελίες
Υπήρχαν μάλιστα και περιπτώσεις που τα πράγματα πήγαιναν ακόμα πιο μακριά: ο Ανδρέας Λοβέρδος έχει καταγγείλει ότι την επίθεση που δέχθηκε τον Απρίλιο 2011 στους Αγίους Αναργύρους, η οποία προκάλεσε τον τραυματισμό δύο στελεχών του ΠΑΣΟΚ από ροπαλιές, «την οργάνωσαν και τη συντόνισαν τοπικοί παράγοντες του ΣΥΡΙΖΑ». Τον Ιούνιο του 2011, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής είχε υποστεί άγριες αποδοκιμασίες σε επίσκεψή του στα ΚΑΠΗ Αργυρούπολης, αποδίδοντας τον συντονισμό των προπηλακισμών στον ΣΥΡΙΖΑ. Πολλές αντίστοιχες καταγγελίες είχαν υπάρξει την ίδια περίοδο.
Η ζωή συνεχίστηκε, η αγανάκτηση μετατράπηκε σε δύναμη εκλογικής ανατροπής: ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση και μετά, μαζί με τους ΑΝΕΛ, κυβέρνηση. Οι ακτιβιστές της πλατείας των «Αγανακτισμένων» και των τηλεπαραθύρων έγιναν υπουργοί και εφάρμοσαν τις ίδιες πολιτικές με τους προκατόχους τους, που τόσο είχαν συκοφαντήσει. Για τις φραστικές ακρότητες του 2010-12, και τη βία που υποδαύλισαν, κανείς δεν βρήκε τον δρόμο προς μία, έστω χαμηλόφωνη, συγγνώμη.