Για να μπορέσει η Ελλάδα να γυρίσει σελίδα μετά την ημερολογιακή –και μόνο– έξοδο από τα μνημόνια και να γίνει και πάλι μια κανονική χώρα της Ευρωζώνης, πρέπει τα επόμενα χρόνια να επιτύχει πρωτοφανείς οικονομικές επιδόσεις. Σύμφωνα με τον σφιχτό κορσέ που έχει υπογράψει η κυβέρνηση, η χώρα πρέπει να διατηρήσει έως το 2022 πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ – δηλαδή τα φορολογικά έσοδά της να υπερβαίνουν τις κρατικές δαπάνες περίπου κατά 6,5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι η υπερφορολόγηση θα συνεχισθεί, όπως στα χρόνια των μνημονίων, ενώ ο προϋπολογισμός θα πρέπει να παραμείνει σφιχτός χωρίς παρασπονδίες.
Μόνον έτσι οι τρίμηνες αξιολογήσεις από τους δανειστές θα είναι θετικές δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης στις αγορές, από όπου πλέον η Ελλάδα θα πρέπει να δανείζεται – κάτι που δεν μπορεί να συμβεί αυτή τη στιγμή λόγω και της κακής διεθνούς συγκυρίας (Ιταλία, Τουρκία), κατά την οποία τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων είναι απαγορευτικά.
Με αυτά, πάντως, τα δεδομένα η ανάπτυξη της χώρας δεν πρόκειται να ξεπεράσει τα επόμενα χρόνια το ισχνό ποσοστό του 1%-1,5% του ΑΕΠ – το συμπιεσμένο ελατήριο της ελληνικής οικονομίας το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, θα εκτόξευε την ανάπτυξη στα ύψη απεδείχθη ελαττωματικό ή σκούριασε εν τω μεταξύ.
Αρα τα προβλήματα που υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία μεσοπρόθεσμα θα παραμείνουν στάσιμα ή θα βελτιωθούν οριακά – οι άνεργοι θα συνεχίσουν να βρίσκονται κοντά στο 1.000.000, οι 400.000 Ελληνες επιστήμονες που έφυγαν στο εξωτερικό είναι δύσκολο να βρουν πειστικούς λόγους να γυρίσουν, δύο στους δέκα Ελληνες θα συνεχίσουν να ζουν σε συνθήκες φτώχειας και η βελτίωση του επιπέδου ζωής του μέσου Ελληνα θα αργήσει πολύ να έρθει. Ο μόνος τρόπος για να ξεφύγει η χώρα από το προδιαγεγραμμένο για τα επόμενα χρόνια «σούρσιμο» μεταξύ οικονομικής στασιμότητας και αναιμικής ανάπτυξης είναι η προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων από το εξωτερικό παράλληλα με την προώθηση ιδιωτικοποιήσεων και την έναρξη μεγάλων επενδυτικών έργων, όπως το Ελληνικό, το οποίο, αν και έχει πάρει πράσινο φως από την πολιτεία δύο χρόνια τώρα, περιμένει ακόμη να ξεπεραστούν τα εμπόδια της γραφειοκρατίας και των τοπικών διαμαρτυρομένων του ΣΥΡΙΖΑ.
Για να γίνει, όμως, η χώρα πόλος έλξης σημαντικών επενδύσεων, απαιτούνται πέρα από γενναία κίνητρα –όπως η ραγδαία μείωση φορολογικών συντελεστών (12,5 % στην Ιρλανδία)– και η αλλαγή νοοτροπίας απέναντι στο επιχειρείν από το ελληνικό κράτος και τους πολιτικούς.
Δυστυχώς στην Ελλάδα εξακολουθούν όλα σχεδόν τα κόμματα να αντιμετωπίζουν με καχυποψία τους επιχειρηματίες και τους κεφαλαιούχους – με αποκορύφωμα τον ΣΥΡΙΖΑ, που τους αντιμετωπίζει ως ταξικούς εχθρούς και υπόπτους ό,τι και να κάνουν.
Το σημαντικότερο: για να μπορέσει η χώρα να αλλάξει γρήγορα ρότα προς την επιθυμητή κατεύθυνση, θα πρέπει να υπάρξει επιτέλους μίνιμουμ πολιτική συναίνεση ανάμεσα στα μεγάλα κόμματα της χώρας –Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ– που έχουν κυβερνητική εμπειρία και αντιλαμβάνονται ποιο είναι το μακροπρόθεσμο συμφέρον της Ελλάδας. Να υπάρξει δηλαδή και στα ελληνικά κόμματα ενός είδους ανακωχή, όπως έγινε σε Πορτογαλία, Ιρλανδία και Κύπρο και βγήκαν μέσα σε μόλις δύο χρόνια από τα μνημόνια. Δεν νοείται ύστερα από όσα πέρασε ο ελληνικός λαός τα τελευταία οκτώ χρόνια πολιτικοί αρχηγοί που διαχειρίσθηκαν τις τύχες της χώρας να εξακολουθούν να εκτοξεύουν πυροτεχνήματα, να χαϊδεύουν αυτιά και να αρνούνται να πάρουν διαζύγιο από τον λαϊκισμό.
Θα είναι κωμικοτραγικό, λόγου χάριν, ο κ. Τσίπρας, ο οποίος υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο το 2015 και άναψε πράσινο φως στους δανειστές να διαχειρίζονται τη δημόσια περιουσία για 99 χρόνια (έως το 2113!), να εμφανισθεί τώρα πολέμιος των ιδιωτικοποιήσεων και να επιστρέψει –στο πλαίσιο της ΔΕΘ– στις ανέφικτες υποσχέσεις του 2014. Η χώρα βγήκε από τα μνημόνια αλλά συνεχίζει να κρέμεται από μία λεπτή κλωστή. Θα βρίσκεται στο μικροσκόπιο των αγορών, οι οποίες με το πρώτο στραβοπάτημα μπορούν να της τραβήξουν την πρίζα του αναπνευστήρα.