Θερμή προμηνύεται η αντιπαράθεση για τις συντάξεις το επόμενο διάστημα, καθώς –σύμφωνα με πληροφορίες– το ΔΝΤ θα επιμείνει στη θέση του ότι οι περικοπές πρέπει να γίνουν κανονικά από 1/1/2019, ακόμη κι αν δεν είναι αναγκαίες για δημοσιονομικούς λόγους.
Οι θεσμοί, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, δεν βρίσκονται όλοι στην ίδια γραμμή στο συγκεκριμένο θέμα, που είναι κορυφαίου ενδιαφέροντος για την κυβέρνηση. Ετσι, η Κομισιόν εμφανίζεται ως η πιο διαλλακτική, όπως έχει ήδη φανεί και από τις αλλεπάλληλες δηλώσεις του επιτρόπου Πιερ Μοσκοβισί. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο επικεφαλής της αποστολής της στην Αθήνα Ντέκλαν Κοστέλο εργάζεται για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση, η οποία να ικανοποιεί την κυβέρνηση.
Το ΔΝΤ δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του επισήμως, αλλά οι πληροφορίες από πηγές που γνωρίζουν τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό του αναφέρουν ότι δεν έχει μετακινηθεί από τη θέση του υπέρ της μείωσης των συντάξεων, παρά τη βελτίωση των προβλέψεων για τα δημοσιονομικά μεγέθη.
Το ασφαλιστικό
Η άποψη του Ταμείου, όπως μεταφέρεται από τις πηγές, είναι ότι οι συντάξεις πρέπει να μειωθούν ούτως η άλλως, για διαρθρωτικούς λόγους, καθώς το ασφαλιστικό παραμένει πρόβλημα για την Ελλάδα και θα οξύνεται λόγω του δημογραφικού.
Το Ταμείο θεωρεί ότι μπορεί να μην απαιτείται πλέον η μείωση δαπανών 1% του ΑΕΠ που αντιστοιχεί στις περικοπές των συντάξεων από 1/1/2019, για να φτάσει το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ, αλλά είναι προτιμότερο να γίνει και να αντισταθμιστεί από τα αντίμετρα, παρά να μη γίνει και να μην εφαρμοστούν και τα αντίμετρα. Τη θέση αυτή αναμένεται να υποστηρίξει ο επικεφαλής της αποστολής του στην Αθήνα Πίτερ Ντόλμαν, που αναμένεται να έρθει μαζί με τους άλλους επικεφαλής των θεσμών στις 12 Σεπτεμβρίου (τα τεχνικά κλιμάκια θα είναι εδώ από τις 10 Σεπτεμβρίου).
Οι αποφάσεις, πάντως, πιθανότατα δεν θα ληφθούν σε αυτή την πρώτη αποστολή των θεσμών στην Αθήνα μετά το τέλος του μνημονίου, αλλά αργότερα, προς Οκτώβριο ή Νοέμβριο, με την κατάθεση του οριστικού σχεδίου του προϋπολογισμού.
Αλλωστε, οι αποφάσεις δεν θα εξαρτηθούν μόνο από τη στάση των θεσμών, αλλά και –κυρίως– του Eurogroup, όπου η Γερμανία έχει καθοριστικό ρόλο. Σχολιαστές επεσήμαιναν ότι αν η Γερμανία καθυστέρησε την εκταμίευση της τελευταίας δόσης του μνημονίου, επειδή η Ελλάδα αποφάσισε να παρατείνει τον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά και μέχρις ότου παρουσιάσει ισοδύναμα μέτρα 28 εκατομμυρίων ευρώ, μπορεί να φανταστεί κανείς πως δεν θα δεχθεί εύκολα να ακυρωθεί ένα βασικό δημοσιονομικό μέτρο, όπως η μείωση των συντάξεων, που έχει ήδη ψηφιστεί. Για τη στάση της Γερμανίας ίσως δώσει μια ένδειξη η σημερινή ομιλία του προέδρου της Bundesbank Γενς Βάιντμαν στην Αθήνα, στην Ελληνική Ενωση Τραπεζών.
Το επιχείρημα όσων θεωρούν ότι οι συντάξεις πρέπει να μειωθούν κανονικά είναι βασισμένο στο ρητό που επικαλέστηκαν διάφοροι αξιωματούχοι (ακόμη και ο κ. Μοσκοβισί) πρόσφατα: Pact sunt servanda, οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Αν αρχίσει η κυβέρνηση να ξηλώνει τις μνημονιακές δεσμεύσεις της, επισημαίνουν, θα δοθεί αρνητικό σήμα στις αγορές.
Θυσιάζουν τα αντίμετρα
Για την κυβέρνηση, πάντως, το θέμα είναι τόσο κρίσιμο ώστε είναι αποφασισμένη, σύμφωνα με πληροφορίες, να θυσιάσει τα αντίμετρα, αν χρειαστεί, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, για να διατηρήσει αλώβητες τις συντάξεις. Πηγές του οικονομικού επιτελείου ανέφεραν πρόσφατα ότι ίσως επιχειρηθεί να διασωθούν ορισμένα από τα αντίμετρα, με την ένταξή τους στο «πακέτο» που θα χρηματοδοτηθεί από το υπερπλεόνασμα του 2019. Αυτό, βεβαίως, σημαίνει ότι το «πακέτο» θα είναι φτωχότερο σε φοροελαφρύνσεις, στις οποίες ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι θα κατευθυνθεί στο σύνολό του το υπερπλεόνασμα. Επίσης, σημαίνει ότι και οι κοινωνικές παροχές των αντίμετρων θα είναι «πετσοκομμένες», αφού ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός τους, 1% του ΑΕΠ ή περίπου 2 δισ. ευρώ, ξεπερνά κατά πολύ το προβλεπόμενο υπερπλεόνασμα, το οποίο εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 860 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει φοροελαφρύνσεις 700 εκατ. ευρώ από το υπερπλεόνασμα αυτό και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει συγκεκριμένα αναφερθεί στον ΕΝΦΙΑ και στις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης.