Εχουν περάσει τριάμισι χρόνια από τη ναυτική τραγωδία του «Norman Atlantic» στα παγωμένα νερά της Αδριατικής. Η πυρκαγιά, που ξέσπασε τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου του 2014 σε γκαράζ του επιβατηγού πλοίου λίγο μετά την αναχώρησή του από την Ηγουμενίτσα με προορισμό την Ανκόνα, επεκτάθηκε γρήγορα και σε άλλα σημεία του βαρυφορτωμένου καραβιού, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 11 άνθρωποι και άλλοι 18 να καταγραφούν στη λίστα των αγνοουμένων. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης, η είδηση για τη φωτιά που ξέσπασε στο γκαράζ νούμερο 3 του επιβατηγού πλοίου της ΑΝΕΚ «Ελ. Βενιζέλος» ξύπνησε τον φόβο και την αγωνία για τους επιβαίνοντες. Μια πυρκαγιά πάνω σε πλοίο είναι ο μεγαλύτερος τρόμος του πληρώματος, λένε οι ναυτικοί. Στην περίπτωση όμως του «Ελ. Βενιζέλος», τα αντανακλαστικά λειτούργησαν, το ίδιο και τα σωστικά μέσα.
«Η ευτυχής κατάληξη δείχνει ότι τα πυροσβεστικά μέσα του πλοίου ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Παρότι πρόκειται για ένα αρκετά παλαιό σκάφος, αποδεικνύεται ότι δεν παίζει ρόλο η ηλικία του, αλλά η σωστή συντήρησή του», εξηγεί στην «Κ» ο Σιδερής Μαμίδης, που επί 34 χρόνια εργάστηκε ως πλοίαρχος σε ελληνικά και διεθνή επιβατηγά-οχηματαγωγά, ενώ είχε διατελέσει και πραγματογνώμονας στην Εισαγγελία Πειραιά. «Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι το Dreger, δηλαδή το πυροσβεστικό σύστημα του γκαράζ, πρέπει πάντοτε να βρίσκεται σε άριστη κατάσταση ώστε να λειτουργήσει την κατάλληλη στιγμή, όπως συνέβη σε αυτήν την περίπτωση», προσθέτει.
Τα ξημερώματα της Τετάρτης, ο καπετάν Μαμίδης επικοινώνησε πολλές φορές με μέλη του πληρώματος και ενημερώθηκε για την κατάσταση στο πλοίο. «Υπήρξε ψυχραιμία και δεν προκλήθηκε πανικός. Το πλήρωμα όπως αποδείχθηκε ήταν σε ετοιμότητα και κατάλληλα εκπαιδευμένο. Οπωσδήποτε πάντως στην αποφυγή πανικού λειτούργησε καθησυχαστικά το ότι πολλά παραπλέοντα σκάφη έσπευσαν προς βοήθεια», τονίζει.
Δεν είναι η πρώτη φορά, λέει ο έμπειρος καπετάνιος, που τα ελληνικά πληρώματα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τόσο σοβαρές κρίσεις, σώζοντας με την εκπαίδευσή τους επιβάτες και βαπόρια από τη φωτιά. Στην περίπτωση του «Norman Atlantic», η πραγματογνωμοσύνη εντόπισε όχι μόνο ανεπαρκή μέσα πυρόσβεσης, αλλά και σημαντικά ανθρώπινα λάθη στο πλήρωμά του, με κυριότερο ότι το αντιπυρικό σύστημα τέθηκε σε λειτουργία σε λάθος γέφυρα του πλοίου και μάλιστα με καθυστέρηση. «Τα σωστικά μέσα δεν είχαν λειτουργήσει σωστά τότε. Το προσωπικό του μηχανοστασίου με επικεφαλής τον πρώτο μηχανικό έσπευσαν να μπουν σε μια βάρκα φοβούμενοι για τη ζωή τους. Δεν άσκησαν δηλαδή το πρωταρχικό καθήκον ενός ναυτικού που ήταν να φροντίσουν για την ασφάλεια των επιβατών κι έπειτα για τη δική τους», λέει ο Σιδερής Μαμίδης.
«Μπαλάκι» οι έλεγχοι
Το γεγονός ότι το γκαράζ ενός πλοίου είναι ευπαθές και εύφλεκτο καθιστά απαραίτητο τον έλεγχο των φορτίων από το Λιμενικό, λένε οι ναυτικοί. «Από την πλευρά τους ωστόσο οι λιμενικοί απαντούν ότι οι έλεγχοι είναι δουλειά των πληρωμάτων, με αποτέλεσμα τελικά να μη γίνονται ποτέ», λέει ο κ. Μαμίδης. Θεωρεί ωστόσο ευτύχημα το γεγονός ότι στα ελληνικά πλοία δεν ισχύει ο κανονισμός του IMO για τα επικίνδυνα φορτία. «Σε ξένες χώρες, βάσει του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, επιτρέπεται ένας αριθμός επικίνδυνων φορτίων μαζί με επιβατηγά. Ευτυχώς στην Ελλάδα κάτι τέτοιο απαγορεύεται και η μεταφορά τέτοιων φορτίων γίνεται μόνο με ειδικά φορτηγά πλοία», καταλήγει.