Δυσκολότερη γίνεται από την επόμενη σχολική χρονιά 2018-2019 η εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών στις Πανελλαδικές Εξετάσεις με απόφαση του υπουργού Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου. Η μετάφραση του διδαγμένου κειμένου θα αντικατασταθεί από ερωτήσεις κατανόησής του. Η απόφαση επικρίνεται διότι δεν έχει προηγηθεί αντίστοιχη αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας των Αρχαίων, ούτε πιλοτική εφαρμογή της απόφασης.
Ειδικότερα, έως τώρα στους υποψηφίους της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών δινόταν ένα απόσπασμα αρχαίου κειμένου που είχε διδαχθεί στο πλαίσιο του σχολικού βιβλίου. Οι μαθητές καλούνταν να το μεταφράσουν, βαθμολογούμενοι με έως και 10 μονάδες στις 100 (άριστα). Ωστόσο, επειδή οι μαθητές οδηγούνταν στην «παπαγαλία» των διδαγμένων κειμένων του βιβλίου, αποφασίστηκε από το 2019 να δίνονται στους μαθητές αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12-20 στίχων και να τους ζητείται να απαντήσουν σε:
• Ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου.
• Δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες/αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ ήθος/χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/κοινωνικό/πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το απόσπασμα.
• Ερώτηση για το γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή το έργο του.
• Ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).
Επίσης, θα δίνεται παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική, διδαγμένο ή αδίδακτο, από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία, και καλούνται να απαντήσουν σε μία ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο με το πρωτότυπο κείμενο.
Αλλαγές και στο «άγνωστο»
Αλλαγές θα γίνουν και στην εξέταση του αδίδακτου κειμένου (πεζό αττικής διαλέκτου 12-20 στίχων). Θα προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου θα δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου. Οι μαθητές θα καλούνται να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από τέσσερις έως έξι στίχους, και να απαντήσουν σε μία ερώτηση κατανόησης, μία ερώτηση γραμματικής και μία ερώτηση συντακτικού. Κάθε ερώτηση για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο θα βαθμολογείται με δέκα μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Οπως ανέφερε στην «Κ» η λέκτωρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Δημοκρίτειο Παν. Θράκης, επίτιμος σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και πρώην πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων, κ. Χριστίνα Βέικου, για την εφαρμογή των αλλαγών έπρεπε να έχει προηγηθεί αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας, και προετοιμασία των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο ενός πιλοτικού έτους. «Είναι μία αποσπασματική ενέργεια που δεν επιλύει προβλήματα στο σχολείο, αλλά προσθέτει», παρατήρησε η κ. Βέικου.
Παράλληλα, βέβαια, ο κ. Γαβρόγλου προετοιμάζεται για τη δημοσιοποίηση της πρότασης για τη νέα δομή λυκείου και το εξεταστικό σύστημα. Σύμφωνα με τον έως τώρα σχεδιασμό, η ανακοίνωση θα γίνει την προσεχή Τρίτη. Το βάρος θα δοθεί στις αλλαγές στη διδασκαλία των μαθημάτων της Β΄ και Γ΄ Λυκείου με μεγαλύτερη εμβάθυνση, ενώ τα υπό εξέταση μαθήματα θα διατηρηθούν τέσσερα.