Έξω τα Λατινικά από την Γ’ Λυκείου, αποφάσισε το Υπουργείο Παιδείας. Η αλήθεια είναι ότι λυπήθηκα, καθότι τα Λατινικά, ως μαθήτρια τα αγάπησα ιδιαίτερα και αν και τα διδάχθηκα μόνον στην τελευταία τάξη του σχολείου, έχω μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα για αυτά. Όμως, δεν μπορώ να αγνοήσω το γεγονός, ότι διδάσκονταν κατά αποκλειστικότητα προς όφελος των Πανελληνίων Εξετάσεων, στους μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης και όχι προς όφελος όλων των μαθητών ανεξαιρέτως και της βαθύτερης πνευματικότητας των ιδίων.
Το γεγονός λοιπόν, ότι προτείνεται να καταργηθούν από εξεταζόμενο μάθημα αντικαθιστάμενα από το μάθημα της Κοινωνιολογίας, δεν το κατακρίνω κατ’ ανάγκη, καθώς θα ήταν άδικο για την ίδια την επιστήμη της Κοινωνιολογίας, εξίσου σημαντικής για την κατανόηση του κόσμου. Επίσης, η γνώση των Λατινικών, εάν θέλουμε να μιλάμε για πραγματική γνώση, δεν είναι παπαγαλία, πρακτική η οποία είχε συνδεθεί, δυστυχώς αναπόφευκτα και με το μάθημα αυτό, αλλά ένας οργανισμός -και γιατί όχι ζωντανός- όπως και τα Αρχαία που χρειάζεται σκέψη (δεν χρησιμοποιώ τον ανόητο όρο κριτική σκέψη, καθότι όλα είναι κριτικά σε αυτή την ζωή) και διάθεση για έρευνα.
Από την στιγμή λοιπόν που δεν διδάσκονται σύμφωνα με την παραπάνω λογική, μπορώ να καταλάβω και τον λόγο κατάργησής τους. Όμως, δεν μπορώ να πιστέψω και να δεχτώ, ότι κανείς δεν έχει στον νου του, ή τουλάχιστον μέχρι στιγμής δεν προβλέπεται, να επαναφέρει τα Λατινικά με έναν ριζοσπαστικότερο και καθολικότερο τρόπο μέσα στις τάξεις. Μία γλώσσα που μίλησαν άνθρωποι του πολύ μακρινού παρελθόντος, ομολογουμένως και που πάνω σε αυτήν στηρίχθηκε ο Δυτικός Πολιτισμός, για τον οποίο σήμερα έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να λέμε, ότι είμαστε περήφανοι, δεν μπορεί να υποβιβάζεται κατά αυτόν τον τρόπο. Μία γλώσσα η οποία είναι ακόμη ζωντανή, καθώς την διδάσκονται και την μελετούν χιλιάδες φοιτητές ανά τον κόσμο, αλλά και ειδικότερα στην Ελλάδα, όπου έχουμε το προνόμιο να σπουδάζουμε κλασική Ελληνική Φιλολογία, Αρχαιολογία, Ιστορία, Νομική, Κοινωνιολογία, δεν μπορεί να αφαιρείται από την μαθητική ζωή των παιδιών.
Απαλλαγμένη από κάθε είδους αρχαιοπληξία, θεωρώ ότι από την Α΄ Λυκείου όλοι οι μαθητές ανεξαιρέτως θα πρέπει να διδάσκονται βασικές αρχές της Λατινικής Γραμματείας, μαθαίνοντας επιτέλους και την ύπαρξη του Βιργιλίου, του “Λατίνου Ομήρου”, όπως έχει χαρακτηριστεί, σύμφωνα φυσικά και με το πρότυπο Homo Universalis, το οποίου θεωρώ ότι δεν έχει σταματήσει να αφορά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμη τουλάχιστον.
Απαλλαγμένη επίσης από κάθε είδους διδακτισμό, θεωρώ ότι τα Λατινικά είναι απαραίτητα, καθώς τα συναντάμε πολλές φορές στην καθημερινή μας ζωή, από την χρήση αγγλικών, γαλλικών, ιταλικών, ιδιωματισμών και εκφράσεων, μέχρι τα ονόματα των αγαπημένων μας π.χ. Αμάντα ή Στέλα, μέχρι ακόμη και τα brands επώνυμων ρούχων (Μπορείτε να τα ψάξετε και μόνοι σας).
Επειδή, το εν λόγω κείμενο εμπεριέχει μέσα προσωπικό και εξομολογητικό, όπως θα λέγαμε τόνο και καθώς δεν έχει περάσει και τόσος πολύς χρόνος από την στιγμή που εγκατέλειψα και με εγκατέλειψαν τα μαθητικά θρανία, ομολογώ ότι ναι μεν μπορεί να έχω ξεχάσει την κατά λέξη απέξω μετάφραση της περιβόητης Ανδρομέδας, όμως συνεχίζω να την έχω μέσα μου, ως αναπόσπαστο στοιχείο της μαθητικής συγκρότησης μου.
Επίσης, χωρίς τα Λατινικά δεν θα μπορούσα να ξέρω, ότι ο Νέμο, ο αγαπημένος ήρωας των μικρών παιδιών είναι η αντωνυμία nemo, που σημαίνει κανένας. Δεν θα μπορούσα επίσης να καταλάβω τις λατινικές εκφράσεις διπλωματίας, όπως σχετικά με την ονομασία των Σκοπίων, αλλά και άλλων πολιτικών ζητημάτων. Και τέλος-πολύ σημαντικό- δεν θα ήξερα να κλείνω το ρήμα amo που σημαίνει αγαπώ, όπως το τσεχωφικό πρότυπό μου, η Μάσα που κάθε φορά που νευριάζει κλείνει φωναχτά, amo-amas-amat-amamus –amatis–amant. Και φυσικά, χωρίς τα Λατινικά δεν θα είμαι σε θέση να γνωρίζω τί θα σημαίνουν οι επιγραφές που, ως αρχαιολόγος, ευελπιστώ να ερμηνεύσω, κάποτε.
Εάν λοιπόν, μπει κάποιος στον μάταιο κόπο να αναρωτηθεί γιατί χρειάζεται τις παραπάνω γνώσεις στην ζωή του, θα του απαντούσα ότι τα χρειάζεται επειδή η ζωή είναι ωραία από μόνη της αλλά γίνεται ακόμη ωραιότερη με τα γράμματα, τις τέχνες, τις επιστήμες. Όλα αυτά τα έχει ορίσει ο νόμος της Ιστορίας μας και ο νόμος της ιστορικότητας του ανθρώπου. Δεν νομίζετε ότι και τα Λατινικά συντελούν στην εξυπηρέτηση αυτών των απαραβίαστων νόμων;
* Η Σοφία Βερυκίου εισήχθη πρόσφατα στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων