Ηταν 20 Οκτωβρίου 2017, όταν η 19χρονη κόρη του Κινέζου πολίτη Χ.Ζ. υπέγραφε σε συμβολαιογραφικό γραφείο της Αθήνας μια αγοραπωλησία ακινήτου που θα άλλαζε την οικογενειακή τους ζωή. Εναντι 310.000 ευρώ απέκτησαν διαμέρισμα στη Βούλα Αττικής και εξασφάλισαν άδεια διαμονής στην Ελλάδα μέσω του προγράμματος «χρυσής βίζας». Οσο καιρό, όμως, βρίσκονταν στη νέα γειτονιά, πίσω στην πατρίδα τους παλιοί συνεταίροι του Χ.Ζ. συλλαμβάνονταν διαδοχικά. Ωσπου, φέτος, στις 3 Αυγούστου έφτασε και η δική του σειρά.
Ο 53χρονος Κινέζος κατηγορείται στην πατρίδα του για οικονομική απάτη εκατομμυρίων ευρώ. Η μέγιστη προβλεπόμενη ποινή που αναφέρεται στο διεθνές ένταλμα σύλληψής του υπολογίζεται στα 10 έτη για το αδίκημα που τον κατηγορούν. Οι συνήγοροί του, όμως, στην Ελλάδα φοβούνται ότι εφόσον εκδοθεί ο Χ.Ζ. μπορεί να του επιβληθεί ακόμη και η θανατική ποινή. Αλλωστε, και άλλοι Κινέζοι που κρίθηκαν ένοχοι για παρόμοιες υποθέσεις είχαν αυτή την κατάληξη.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του επιχειρηματία Ζενγκ Τσενγκζίε, στον οποίο σύμφωνα με δημοσίευμα του αμερικανικού περιοδικού The Atlantic, χορηγήθηκε θανατηφόρα ένεση στις 12 Ιουλίου 2013. Είχε κριθεί ένοχος για την εξαπάτηση περισσότερων από 57.000 επενδυτών. Είχε καρπωθεί 460 εκατ. δολ., τα οποία διοχέτευσε σε δικές του επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η οικογένειά του κατήγγειλε ότι δεν ενημερώθηκε για την ημέρα της εκτέλεσης και ότι δεν της επετράπη να δει τη σορό του προτού αποτεφρωθεί. Σε άλλη αντίστοιχη υπόθεση, η Γου Γινγκ, μία από τις πλουσιότερες γυναίκες στην Κίνα, στάθηκε πιο τυχερή. Αρχικά της επέβαλαν τη θανατική ποινή. Επειτα από αντιδράσεις της κοινής γνώμης, όμως, το Ανώτατο Δικαστήριο της Κίνας ανέτρεψε αυτή την απόφαση και η Γινγκ καταδικάστηκε σε ισόβια.
Οι κινεζικές αρχές φαίνεται ότι έχουν βάλει στο στόχαστρό τους τις υποθέσεις οικονομικού εγκλήματος. Τον περασμένο Ιούλιο ένας ακόμη Κινέζος, ηλικίας 41 ετών, συνελήφθη στο διαμέρισμά του στον Αλιμο. Εις βάρος του είχε εκδοθεί ερυθρά αγγελία της Interpol για την κατηγορία της «παράνομης απορρόφησης δημοσίων καταθέσεων» στην πατρίδα του. Φέρεται να είχε δημιουργήσει μια παράνομη ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας εξαπατούσε καταθέτες. Υποσχόταν ετήσιο επιτόκιο 20%-40% και τα κέρδη του εκτιμάται ότι είχαν φτάσει τα 3,6 δισ. ευρώ.
Η περίπτωσή του δεν φαίνεται να συνδέεται με αυτή του Χ.Ζ. Και οι δύο, όμως, θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν ενώπιον του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών τα αιτήματα έκδοσής τους. Η δικάσιμος για τον Χ.Ζ. έχει προσδιοριστεί για τις 19 Σεπτεμβρίου και ο ίδιος δηλώνει αθώος για όσα του καταλογίζονται. Οι κινεζικές αρχές εξέδωσαν εθνικό ένταλμα σύλληψης εναντίον του στα τέλη του περασμένου Μαΐου, ενώ εκείνος ένα μήνα νωρίτερα είχε λάβει την άδεια διαμονής στην Ελλάδα μετά την αγορά του ακινήτου στη Βούλα. Το πρόγραμμα της «χρυσής βίζας» δίνει τη δυνατότητα χορήγησης αδειών διαμονής σε όσους πολίτες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης αποκτήσουν ακίνητο αξίας άνω των 250.000 ευρώ. Τον Ιούλιο εκδόθηκε και διεθνές ένταλμα εις βάρος του, με τις ΗΠΑ και την Ελλάδα να ορίζονται σε αυτό ως πιθανές χώρες τις οποίες μπορεί να επισκεφθεί ο καταζητούμενος.
Το αίτημα έκδοσης του Χ.Ζ. συνοδεύεται από 23σελιδο κείμενο, το οποίο σύμφωνα με τους συνηγόρους του δεν μοιάζει με επίσημο κείμενο. Σε αυτό περιγράφονται τα αδικήματα που πιθανόν να έχει διαπράξει ο 53χρονος. Φέρεται να ήταν από τον Δεκέμβριο του 2013 έως και τον Ιούνιο του 2016 ο νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας New China Wealth & Asset Management Inc. Κατηγορείται ότι μαζί με συνεργούς του απορροφούσαν κεφάλαια και υπόσχονταν στους επενδυτές κέρδη με ετήσιο επιτόκιο 9,5%-13%. Παρουσιάζεται να συγκέντρωσε εκατομμύρια ευρώ τα οποία χρησιμοποίησε για να ξεπληρώσει άλλα χρέη ή δάνειο φίλου του.
Η υπεράσπιση
«Το αίτημα έκδοσης από τις κινεζικές αρχές είναι κατ’ αρχάς ελλιπές σε τέτοιο σημείο που καθίσταται ανυπόστατο. Το κατηγορητήριο δεν φαίνεται να προέρχεται από δικαστική αρχή, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι δεν φέρει σφραγίδα και υπογραφή. Επιπλέον, δεν συνοδεύεται από τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα που απαιτούν οι διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας μας για τη βασιμότητα της ενοχής», δηλώνουν στην «Κ» οι συνήγοροι του 53χρονου, δικηγόροι Ζαχαρίας Κεσσές και Εβίτα Παπακυριακίδου και επισημαίνουν το ζήτημα της θανατικής ποινής που προβλέπεται στην Κίνα και για αδικήματα ήσσονος σημασίας. «Ελπίζουμε ότι όλα τα ανωτέρω θα τα λάβει σοβαρά υπόψη του το Συμβούλιο Εφετών και θα προστατεύσει τον εντολέα μας, όπως αρμόζει σε κάθε κράτος δικαίου», προσθέτουν.
Το κουβάρι ξετυλίχθηκε από τις κινεζικές αρχές έπειτα από αλυσιδωτές μηνύσεις και μαρτυρίες των φερόμενων ως θυμάτων. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2017 ένας εξ αυτών κατήγγειλε ότι δεν έλαβε ποτέ τα χρήματα που του είχαν υποσχεθεί μετά την επένδυσή του. Ανέμενε, βάσει όσων υποστηρίζει ότι συμφώνησαν, να λαμβάνει επιτόκιο από την επένδυσή του ανά έξι μήνες.
Ακολούθησαν και άλλες παρόμοιες καταγγελίες και έρευνα στα πεπραγμένα της New China Wealth. Σύμφωνα με τις κινεζικές αρχές, η εταιρεία χωρίς προηγούμενη έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες προσέγγιζε τους υποψήφιους πελάτες της με τηλεφωνήματα αλλά και μηνύματα μέσω της κινεζικής εφαρμογής WeChat επαναλαμβάνοντας παρόμοιες υποσχέσεις που τελικά δεν εκπλήρωνε. Μαρτυρίες αναφέρουν έναν όγκο 30-50 τηλεφωνημάτων την ημέρα ανά εργαζόμενο, ενώ υπάλληλος της εταιρείας υποστήριξε ότι βάσει του πλάνου εργασίας το 2016 έπρεπε να καλεί ο ίδιος 80 νέους και 20 παλιούς πελάτες την ημέρα.
Το καθεστώς επιβολής της θανατικής ποινής στην Κίνα παραμένει θολό. Τα τελευταία χρόνια η Διεθνής Αμνηστία έχει κατηγορήσει τις κινεζικές αρχές για έλλειψη διαφάνειας στην καταγραφή των εκτελέσεων. Σε έρευνα της οργάνωσης βρέθηκαν δημοσιεύματα για τις εκτελέσεις 931 ανθρώπων μεταξύ των ετών 2014 και 2016, ενώ για την ίδια περίοδο στην κρατική βάση δεδομένων είχαν καταγραφεί μόνο 85 εξ αυτών.