Τι μένει σε μια κοινωνία που τα έχει δει όλα, τα έχει ακούσει όλα, τα πίστεψε (σχεδόν) όλα και πλέον ένα μεγάλο μέρος της δεν περιμένει τίποτα; Σε μια χώρα που παραπαίει πολλαπλά και σε πολλά επίπεδα ανάμεσα στον διχασμό και την κατάρρευση των κυρίαρχων αφηγήσεών της, τον θυμό και την απογοήτευση, την απάθεια και τον φόβο για το μέλλον, τα εύκολα συνθήματα και την μηδενική πράξη; Σε πολίτες που πιστεύουν ότι «όλοι ίδιοι είναι» και όλα είναι μάταια, αφού η μοίρα τους είναι προαποφασισμένη και δεν πρόκειται να ζήσουν καλύτερα από τους γονείς τους;
Είναι μερικά από τα διακυβεύματα τα οποία έθεσε μέσω του κεντρικού συνθήματος – «Μπορούμε» – της ομιλίας του στο Βελλίδειο ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Διακυβεύματα που θα κρίνουν το όποιο μέλλον μιας χώρας που έχει διαρρήξει όλα τα πολιτικά και κοινωνικά συμβόλαια και έχει δηλητηριάσει για τους πολίτες της την αίσθηση της προοπτικής, της ελπίδας και της δημιουργίας. Η χώρα δεν είναι καταδικασμένη, είπε ο Μητσοτάκης, αναλύοντας το σχέδιό του στην πιο προεκλογική του ομιλία μέχρι σήμερα, που πλαισιώθηκε από σειρά εξαγγελιών και προτάσεων (μεταξύ των οποίων η μεταφορά της είσπραξης του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, κάτι που θα άλλαζε και τον τρόπο με τον οποίο λογοδοτούν οι δήμαρχοι στους δημότες τους) και την παρουσία δύο πρωθυπουργών που δήλωσαν τη στήριξή τους στο πρόσωπό του και στην εκλογική νίκη της ΝΔ.
Εξάλλου, η χώρα «είμαστε όλοι εμείς». Και το «εμείς», όπως κατέστησε σαφές ο Μητσοτάκης, ιδιαίτερα σε αυτή τη συγκυρία, δεν χωράει χρώματα και ψεύτικους διχασμούς, ούτε τις εξαλλοσύνες και τις ψευδαισθήσεις του παρελθόντος. Απαιτεί, όπως είπε, την άρση των διαφορετικών ιδεολογικών προσεγγίσεων ενώπιον ενός μεγαλύτερου και σημαντικότερου διακυβεύματος, απαιτεί λύσεις για το μέλλον και όχι αντιπαραθέσεις για το παρελθόν. Απαιτεί να χτίζει κανείς γέφυρες – και ο Μητσοτάκης έριξε σαφείς γέφυρες προς την Κεντροαριστερά, την Αριστερά κι τους απογοητευμένους ψηφοφόρους – και όχι να σκάβει χαντάκια.
Κυρίως, απαιτεί από τους πολίτες να επιλέξουν τη συμμετοχή και όχι την απάθεια, την ελπίδα αντί της απογοήτευσης. Η αποχή δεν είναι λύση, επανέλαβε ο Μητσοτάκης. Και οι διαχωριστικές γραμμές δεν βρίσκονται στις εσωτερικές μας αντιφάσεις, υπονόησε ο Μητσοτάκης, ούτε στο Αριστερά/Δεξιά που πήρε μαζί της η δίνη των Μνημονίων. Η διαχωριστική γραμμή δεν είναι το ΣΥΡΙΖΑ και το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, δεν είναι οι διχασμοί και τα συνθήματα και μια μεγάλη πόλωση που ευνοεί τους αποσυσπειρωμένους. Δεν είναι η μετατόπιση των ευθυνών και η εύκολη δημαγωγική καταγγελία των άλλων, χωρίς να προσφέρονται λύσεις. Δεν είναι η ισοπέδωση του «όλοι ίδιο είναι». Είναι η πράξη. Εκεί κρίνονται όλοι, συμπεριλαμβανομένης της παρούσας κυβέρνησης.
Είναι εύκολο να πιστέψει κανείς σήμερα στις «ανήκουστες δυνατότητες» της Ελλάδας του Κώστα Αξελού που ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ κλείνοντας την ομιλία του; Ο Μητσοτάκης το είπε γνωρίζοντας ότι είναι πιο εύκολο να πιστέψει κανείς ότι είναι καταδικασμένος. Η ομιλία δεν ήταν επίκληση στο συναίσθημα, αλλά στην ελπίδα και στο ρεαλισμό. Κάτι σαν σήμα αφύπνισης στην κοινή λογική και στην ανάγκη επιστροφής στο μέτρο.
Γίνεται; «Μπορούμε», επέμεινε ο Μητσοτάκης, εννοώντας ότι «οι ανήκουστες δυνατότητες» περιμένουν την εκπλήρωσή τους. Όμως, καμιά δυνατότητα δεν εκπληρώνεται από τον καναπέ. Και καμιά ευρωπαϊκή χώρα που θέλει να ανήκει στον νεωτερικό κόσμο, έστω σε μια ευρωπαϊκή κανονικότητα, αυτονόητη για άλλες χώρες, δεν μπορεί να αποφεύγει μονίμως την πραγματικότητα επειδή δεν της αρέσει. Κυρίως, οι πολίτες της δεν μπορούν να κρύβονται πια πίσω απ΄το δάχτυλό τους. Είναι υπεύθυνοι για την τύχη τους. « Η αποχή είναι ο τρόπος για να μην αλλάξουν τα πράγματα», είπε σε μια αποστροφή του λόγου του ο πρόεδρος της ΝΔ, για να τους καλέσει να δώσουν το παρών στην κάλπη. Η ιστορία δεν γράφεται με τους απόντες. Το «καλύτερο» είναι το διακύβευμα πάνω στο οποίο γράφεται η ιστορία.