«Ο πατέρας μου ήταν άνθρωπος Αναγεννησιακός, ήταν ταυτόχρονα ζωγράφος, μουσικός, συγγραφέας και τόσο βαθιά δοσμένος στην τέχνη του», μας λέει η Σοφία Χουλιαρά καθώς βλέπουμε τα σχέδια του σπουδαίου ζωγράφου και πατέρα της Νίκου Χουλιαρά σε μια περισσότερο προσωπική έκθεση στην Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου-Γκίκα, διανθισμένη με χιούμορ, πειράγματα και εσωτερικές αναζητήσεις αποτυπωμένες με μελάνι στο χαρτί.
Η έκθεση έρχεται επτά χρόνια μετά τη μεγάλη αναδρομική του καλλιτέχνη που διοργάνωσε το Μουσείο Μπενάκη και τρία χρόνια μετά τον θάνατο του ζωγράφου, μια παρουσίαση άγνωστων εν πολλοίς σχεδίων του και ένα «μνημόσυνο» για τους ανθρώπους που τον γνώριζαν καλά, όπως συμπληρώνει η Σοφία Χουλιαρά. Μέσα από ένα άγνωστο αρχείο 1.500 σχεδίων που ανακαλύφθηκε μετά τον θάνατό του, η επιμελήτρια Ελισάβετ Πλέσσα διάλεξε πάνω από 120 σχέδια με τα οποία «φωτογραφίζεται» η πορεία του δημιουργού από τα νεανικά του χρόνια στην ΑΣΚΤ μέχρι το τέλος της ζωής του, με έμφαση στις δεκαετίες του ’60 και του ’70.
Τα ταξίδια στα νησιά, το σπίτι του παππού, απογεύματα στην Αντίπαρο, οι γυναίκες που αγάπησε, τα πειράγματα στον Γιώργη που σχεδιάζει «μανιωδώς το έτερον ήμισυ» και στην Κική που διαβάζει «σε θέση ανάρμοστη για τα εθνικά ιδεώδη», ο πρώτος του δίσκος και η ενασχόλησή του με τη μουσική, αλλά και οι εσωτερικές του αναζητήσεις, αποτυπώνονται με σινική μελάνη, κολάζ, κάψιμο με αναπτήρα, σε χαρτόνι συσκευασίας ή πισσόχαρτο, με όλα τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποίησε ο καλλιτέχνης. Πρόκειται για έργα που μοιάζει να λειτουργούν σαν ένα ημερολόγιο για τον ίδιο τον καλλιτέχνη, μια μορφή αυτοβιογραφίας σε σκίτσα, καθώς ο ίδιος ενυπάρχει μέσα σε αυτά είτε ως φιγούρα ή σχόλιο.
Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τα σχέδια του Χουλιαρά ήταν αυτόνομα, δεν αποτέλεσαν σπουδή για μεγαλύτερα έργα ενώ θεωρούσε τη ζωγραφική του «αδιαίρετη», μας λέει η επιμελήτρια της έκθεσης, και γι’ αυτό στα λευκώματα της ζωγραφικής του, που έφτιαχνε ο ίδιος, παρουσίαζε τα σχέδια πλάι στους πίνακές του, θεωρώντας τα ισοδύναμα. «Ο Χουλιαράς βλέπει τη ζωή σαν ένα σοβαρό παιχνίδι. Με την ίδια τεχνοτροπία που κάνει σάτιρα, κάνει και κάτι πιο βαθύ καλλιτεχνικά», σημειώνει η κ. Πλέσσα. Στην πινακοθήκη τα σχέδια γεμίζουν σχεδόν όλη την επιφάνεια της αίθουσας με μια αισθητική που έρχεται από το παρελθόν αλλά, σύμφωνα με την επιμελήτρια, προσδίδει έναν πιο οικείο χαρακτήρα. Τα σχέδια της έκθεσης μοιάζουν να βρίσκουν τη φυσική τους θέση στις σελίδες του καλαίσθητου καταλόγου που συνοδεύει τη «Νύχτα του χαρτιού».
«Στη νύχτα του χαρτιού. Γνωστά και άγνωστα έργα του Νίκου Χουλιαρά», Πινακοθήκη Γκίκα, έως 24 Νοεμβρίου.