Σε τι μετριέται η ανθρώπινη ζωή; Ο θυμός και ο φόβος που κλωτσούν έναν αναίσθητο άνθρωπο σε τι μετριούνται; Σε γραμμάρια; Σε κιλά; Σε τόνους μήπως; Πόσο αξίζει η ζωή ενός μάνατζερ, ενός οροθετικού, ενός πρόσφυγα, ενός παιδιού, μιας γυναίκας, ενός ομοφυλόφιλου, ενός φασίστα, ενός τζάνκι, ενός εγκληματία, ενός κομμουνιστή, ενός δημοσιογράφου; Ενός ανθρώπου η ζωή πόσο πιάνει – και πώς φτάσαμε να παίρνουμε στα χέρια μας ζωές, νόμους και δίκιο;
Ο Ζαχαρίας ή Ζακ –ή Zackie Oh– Κωστόπουλος, ο 33 ετών άνδρας που έχασε προχθές τη ζωή του σε κοσμηματοπωλείο του κέντρου της Αθήνας, το οποίο φέρεται να ήθελε να ληστέψει (ενώ άλλες πληροφορίες κάνουν λόγο για τον ίδιο να τρέχει να κρυφτεί κυνηγημένος), ήταν ένας άνθρωπος με ενσυναίσθηση, εκπαίδευση και χιούμορ – τα απαραίτητα συστατικά για να παίρνεις στα σοβαρά τους άλλους και όχι τον εαυτό σου. Ήταν ένας άνθρωπος οροθετικός, ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εθελοντής μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, επαγγελματίας παρενδυτικός, ένας από εκείνους που σου χτυπούν την πόρτα να σου ζητήσουν ζάχαρη και θέλεις ασμένως να τους τη δώσεις.
Τα βίντεο και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα, μα πάνω απ’ όλα η ιατροδικαστική εξέταση θα δείξουν τα αίτια θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου και η δικογραφία θα ορίσει υπόπτους – ενόχους και αθώους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που συνέβη στο κέντρο της Αθήνας ορίζει τις συντεταγμένες της καθημερινής μας ζωής. Το γεγονός του θανάτου ενός νέου άνδρα, εξαρτημένου, στην ελληνική πρωτεύουσα, σηματοδοτεί το σημείο βρασμού και νοηματοδοτεί την ανάγκη η πόλη, η χώρα η ίδια, να συνέλθει. Η αποκτήνωση, τα ελαφρυντικά που αναζητούμε γι’ αυτήν, οι δικαιολογίες και τα «ναι μεν αλλά» θολώνουν –εξοργιστικά– τη μεγάλη εικόνα, η οποία ορίζει τις ζωές μας: στα άγια τούτα χώματα, ούτε να ζήσουμε ούτε να πεθάνουμε αξιοπρεπώς μας επιτρέπεται.
Το σημείο όπου το καπάκι της χύτρας πετάγεται στο ταβάνι έχει ενόχους, συνενόχους, πάσης φύσεως αυτουργούς και θύματα. Ο Ζακ Κωστόπουλος, ένας άνθρωπος που είχε ζήσει τη βία στο πετσί του και δεν γύρισε αλλού το βλέμμα, ένα ενεργό μέλος της κοινωνίας των πολιτών που εκπαιδεύει άλλους πολίτες (και ανθρώπους), είναι θύμα μιας ένοχης κοινωνίας που σκοτώνει, αποτελειώνει και φοβάται. Οι φοβισμένες κοινωνίες, σε πόλεις φοβισμένες, δεν είναι δημοκρατικές, δεν είναι ελεύθερες κοινωνίες – σε αυτές, ένας τριαντάρης άνθρωπος μπορεί να πεθάνει. Και πεθαίνει.
Ποια κοινωνία, ποιων και από ποιους, προσέφερε εξαρτήσεις στον Ζακ Κωστόπουλο και βίαιο, θανατηφόρο θυμό στους υπολοίπους; Ποιος φταίει και γιατί; Πρέπει ή δεν πρέπει, τελικά, να ντρεπόμαστε για έναν τέτοιο θάνατο; Σε ποιο σημείο, λέτε, πατάμε το κομβίον κινδύνου της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ίδιας της ζωής; Πότε;