ΓΚΟΥΡΓΚΟΥΝΙΤΣΑ. Το χωριό Γκουργκουνίτσα βρίσκεται στην πλαγιά ενός βουνού και βλέπει την πόλη Μπρβένιτσα στη βορειοδυτική ΠΓΔΜ. Οι δρόμοι του είναι γεμάτοι με σύγχρονα σπίτια και αστραφτερά καινούργια αυτοκίνητα. Αλλά, όπως συμβαίνει και σε μεγάλο ποσοστό της υπαίθρου της ΠΓΔΜ, πολλά από τα σπίτια της Γκουργκουνίτσα είναι άδεια και στους δρόμους της κανείς θα συναντήσει λίγους ανθρώπους.
Το ένα στα πέντε χωριά έχουν λιγότερους από 50 κατοίκους, όπως έδειξε έκθεση της αγροτικής ομοσπονδίας της ΠΓΔΜ που συντάχθηκε το 2017. «Το χωριό διαθέτει 300 σπίτια. Περίπου τα 250 διαθέτουν κατοίκους και περίπου 50 από αυτά είναι ερείπια», λέει ο κάτοικος της Γκουργκουνίτσα Μέντι Βέσελι. «Ο κόσμος επιστρέφει εδώ για τις θερινές διακοπές και τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς», προσέθεσε αναφερόμενος στα κλειδωμένα σπίτια. Η φτώχεια της υπαίθρου και η έλλειψη ανάπτυξης πυροδότησαν τη φυγή των κατοίκων, αλλά οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί επιβάλλουν όποιος μεταναστεύει για να εργαστεί, συχνά στην Ευρωπαϊκή Ενωση ή στις ΗΠΑ, να αποστέλλει τα χρήματα που κερδίζει πίσω στην πατρίδα, προκειμένου να χτιστεί το σπίτι. «Υπάρχουν περίπου 20-25 άτομα που εργάζονται και υπάρχει μία ιδιωτική επιχείρηση στο χωριό», επισήμανε ο Βέσελι. «Υπάρχουν σπίτια με γυναίκες και παιδιά, αλλά οι εργάτες, οι σύζυγοι, απουσιάζουν στο εξωτερικό». «Ωστόσο, με τα χρήματα που αποστέλλονται στο σπίτι οι οικογένειες ανοικοδομούν μεγάλες πολυώροφες κατοικίες από τούβλα και τσιμέντο», τόνισε ο Βέσελι. «Ζουν υπό την ίδια στέγη μέχρι εννέα αδέλφια με τις οικογένειές τους. Υπάρχουν σπίτια όπου μπορούν να ζήσουν 25 μέχρι 30 άνθρωποι», δήλωσε ένας άλλος κάτοικος, ο Ισμέτ Ισμαήλι.
Γεωργία και κτηνοτροφία
Μια άλλη αλλαγή που βιώνει σήμερα η Γκουργκουνίτσα είναι η απομάκρυνση από τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Πριν από 20 χρόνια, το χωριό κατάφερνε να επιβιώσει χάρη στην εκτροφή προβάτων και βοοειδών, αλλά η κτηνοτροφία σιγά σιγά ατόνησε, εν μέρει εξαιτίας των ιδιαίτερα μικρών κρατικών επιχορηγήσεων. «Οι συνθήκες για τη γεωργία είναι πολύ κακές. Η γη είναι στέρφα», επισήμανε ο κάτοικος Νεβζάντ Φεράτι.
Μια ελπιδοφόρος αλλαγή είναι η πρόοδος που καταγράφηκε στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα, που κρατάει δεκαετίες και αφορά τη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» και η οποία παρεμπόδιζε την ανάπτυξη της ΠΓΔΜ και την προσπάθεια της χώρας να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ. Τον περασμένο Ιούνιο, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ συμφώνησαν ότι η πρώην γιουγκοσλαβική δημοκρατία θα λάβει το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».
Οι προοπτικές για μέρη όπως είναι η Γκουργκουνίτσα μπορεί να βελτιωθούν πραγματικά αν η ΠΓΔΜ ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας για το όνομα με την Ελλάδα και την ένταξη στο ΝΑΤΟ που θα αποφασιστούν από δημοψήφισμα το οποίο πρόκειται να διεξαχθεί την Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου. Προβλέπεται ότι περισσότερο από το 50% θα προσέλθει να ψηφίσει, όπως, εξάλλου, και ότι η πλειοψηφία τάσσεται υπέρ της συμφωνίας και της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, κάτι που έδειξαν πρόσφατες δημοσκοπήσεις.