Τους περιβαλλοντικούς όρους για την κατασκευή του μεγάλου βιολογικού καθαρισμού και του αποχετευτικού δικτύου στους Δήμους Ραφήνας – Πικερμίου και Σπάτων – Αρτέμιδας ενέκρινε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Επόμενο βήμα, η κατάθεση αιτήματος χρηματοδότησης στην Ε.Ε., ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την προκήρυξη του διαγωνισμού. Το έργο θα κλείσει τη βασικότερη από τις εκκρεμότητες της χώρας στη διαχείριση των λυμάτων, ενώ είναι το πρώτο στη χώρα που θα προβλέπει δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης νερού σε μεγάλη κλίμακα.
Το έργο, προϋπολογισμού 220 εκατ. ευρώ, αφορά τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών για την εξυπηρέτηση περίπου 180.000 κατοίκων από τους δύο δήμους, καθώς και τις περιοχές Νέου Βουτζά και Ματιού Νέας Μάκρης, Αργιθέας και Μπούρας Παιανίας. Ουσιαστικά, η περιοχή χωρίζεται σε δύο ζώνες: Η δυτική ζώνη (Βόρεια Μεσόγεια) θα καλυφθεί με έναν κεντρικό αγωγό μήκους 5,7 χλμ. στον οποίο θα καταλήγουν δύο μικρότεροι αγωγοί, 1,6 χλμ. και 2,8 χλμ. και η ανατολική ζώνη (Ραφήνα – Λούτσα) θα καλυφθεί με τρεις αγωγούς, 2,4 χλμ., 2,5 χλμ. και 1,9 χλμ. Η εγκατάσταση θα επεξεργάζεται κατά μέσον όρο 32,5 χιλιάδες κυβικά μέτρα λυμάτων την ημέρα, δηλαδή θα είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στο Θριάσιο Πεδίο, αλλά πολύ μικρότερη από την Ψυττάλεια.
Ειδικό δίκτυο
Ο βιολογικός Σπάτων – Ραφήνας θα είναι ο πρώτος στη χώρα στον οποίο κατασκευάζεται εξαρχής υποδομή επαναχρησιμοποίησης νερού και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα. Σύμφωνα με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), σε πρώτη φάση ο βιολογικός θα μπορεί να αρδεύει έως 8.400 στρέμματα στον κάμπο των Μεσογείων. Το καθαρισμένο νερό θα οδηγείται σε αντλιοστάσιο και από εκεί σε ειδικό αρδευτικό δίκτυο, ενώ προβλέπεται και δυνατότητα άρδευσης περιαστικού πρασίνου στους χώρους των αντλιοστασίων Ραφήνας και Αρτέμιδας. Επίσης, το επεξεργασμένο νερό θα χρησιμοποιηθεί για το πότισμα του πρασίνου στον βιολογικό καθαρισμό (το πράσινο θα καλύπτει τα 85 από τα 121 στρέμματα της εγκατάστασης, που θα βρίσκεται στη θέση «Πλατύ Χωράφι – Ετος Στέκο»).
Οπως επισημαίνεται στην ΑΕΠΟ, σε περιόδους περιορισμένων αρδευτικών αναγκών η πλεονάζουσα ποσότητα του επεξεργασμένου νερού θα οδηγείται στη θάλασσα. Ο υποθαλάσσιος αγωγός θα εκβάλλει στη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου Βελάνι, σε απόσταση 2,2 χλμ. από την ακτή και σε βάθος 50 μέτρων. Οσον αφορά την ασφαλή λειτουργία της μονάδας, προβλέπεται ότι θα δημιουργηθεί δεξαμενή έκτακτης ανάγκης στην είσοδο του βιολογικού. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, επίσης, είναι ότι στο έργο συμπεριελήφθη η σύνδεση του βιολογικού καθαρισμού με καλώδιο μεταφοράς υψηλής τάσης με αιολικό πάρκο στον Καφηρέα της Εύβοιας, προκειμένου να καλύπτει τις ανάγκες του μέσω ΑΠΕ.
Τα λύματα που θα καταλήγουν στη μονάδα θα υπόκεινται τριτοβάθμια επεξεργασία. Σε πρώτο επίπεδο θα γίνεται η απομάκρυνση λάσπης, οργανικού φορτίου, αζώτου και φωσφόρου μέσω βιολογικών αντιδραστήρων μεμβρανών. Κατόπιν το νερό θα απολυμαίνεται μέσω συστήματος υπεριώδους ακτινοβολίας και θα υπόκειται πρόσθετη χλωρίωση. Επεξεργασία θα γίνεται και στη λυματολάσπη, ώστε να διευκολύνεται η απομάκρυνσή της σε άλλη μονάδα για περαιτέρω διαχείριση.
Τέσσερις διαγωνισμοί
Το έργο εκτιμάται ότι θα δημοπρατηθεί στις αρχές του 2019 με τέσσερις χωριστούς διαγωνισμούς (ο ένας για το ΚΕΛ και οι υπόλοιποι τρεις για αποχετευτικό δίκτυο και αντλιοστάσια). Ο «φάκελος μεγάλου έργου» έχει σταλεί για έλεγχο στους Jaspers (ευρωπαϊκή ομάδα τεχνικής βοήθειας για την ωρίμανση συγχρηματοδοτούμενων έργων) και πλέον, μετά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου, ανοίγει ο δρόμος για να υποβληθεί το επίσημο αίτημα χρηματοδότησης στην Ε.Ε.