ΔΑΜΑΣΚΟΣ. Μια λίθινη αναπαράσταση ενός αρχαίου ιερέα είναι μία από τις εκατοντάδες κλεμμένες αρχαιότητες που επανέκτησε η συριακή κυβέρνηση και εκθέτει στη Δαμασκό αυτή την εβδομάδα. Η ανάγλυφη παράσταση δημιουργήθηκε για τον Γιαλχί μπιν Γαλχαμπούντα, τον μέγα ιερέα της Παλμύρας, όταν αυτός πέθανε το 120 μ.Χ. Η θέση που κατείχε φαίνεται από το ψηλό του καπέλο και το δάφνινο στεφάνι. Το άγαλμα ήρθε στην επιφάνεια σε μια παράνομη ανασκαφή κατά την κατοχή της πόλης από το Ισλαμικό Κράτος.
«Αυτός ο πολιτισμός δεν ανήκει μόνο στη Συρία αλλά είμαστε οι φύλακές του και τον διατηρούμε για τον κόσμο», δήλωσε ο Χαλίλ Χαρίρι, επικεφαλής της υπηρεσίας αρχαιοτήτων της Παλμύρας. Η Συρία βρισκόταν στο κέντρο της αρχαίας Μέσης Ανατολής, ένα χωνευτήρι των νεότερων πολιτισμών του κόσμου, που κατά καιρούς ενώθηκε με τις αυτοκρατορίες της Αιγύπτου, της Βαβυλωνίας, της Περσίας, της Ελλάδας και της Ρώμης. Μετά την κατάρρευση της Συρίας σε ένα αδελφοκτόνο και πολύ αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, το 2011, όταν η χώρα κατακερματίστηκε σε πολλούς θυλάκους, οι αντίπαλες πλευρές άρχισαν να λαφυραγωγούν αυτή την κληρονομιά και να κλέβουν αντικείμενα από μουσεία και αρχαίες τοποθεσίες.
Καταστροφή μνημείων
Το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο από τις ημέρες που ήταν παρακλάδι της Αλ Κάιντα στο Ιράκ είχε μεγάλη εμπειρία στις αγοραπωλησίες κλεμμένων αρχαιοτήτων για κέρδος, κατέλαβε την Παλμύρα και τα ρωμαϊκά της ερείπια, που είναι σημείο παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς και προστατεύεται από την Unesco, το 2015. Οπως συνέβη και με άλλες τοποθεσίες του Ιράκ και της Συρίας που μετατράπηκαν σε «χαλιφάτο», το Ισλαμικό Κράτος έδωσε μία πραγματική παράσταση καταστρέφοντας πολλές αρχαιότητες και αρχαία κτίρια τα οποία θεωρήθηκαν ειδωλολατρικά. Ταυτόχρονα κέρδιζε πολλά χρήματα από το παράνομο εμπόριο των αρχαιοτήτων. Οι τζιχαντιστές ανατίναξαν τη μνημειώδη αψίδα της Παλμύρας και αποκεφάλισαν τον 82χρονο επικεφαλής των αρχαιοτήτων, ενώ κρέμασαν το σώμα του από μία αρχαία κολόνα. Πέρυσι ο συριακός στρατός ανακατέλαβε την πόλη.
Η αναπαράσταση του Γιαλχί μπιν Γαλχαμπούντα, η οποία διαθέτει ανθρώπινο μέγεθος, ανήκε σε ταφική κολόνα. Εντοπίστηκε με ανασκαφή στους αρχαίους τάφους της Παλμύρας, όπως τόνισε ο νέος επικεφαλής της υπηρεσίας αρχαιοτήτων. Βρέθηκε σε ένα σπίτι στη σύγχρονη πόλη. Η αναπαράσταση δείχνει τον μέγα ιερέα να μεταφέρει μία κούπα με ιερό λάδι και ένα δοχείο με σιτηρά, όπως θα μοιράζονταν τελετουργικά μετά τον θάνατό του. Επίσης, πάνω της είναι χαραγμένα το όνομά του και το έτος θανάτου του.
Οι τζιχαντιστές έσπασαν μέρος του μάγουλου του αγάλματος και του καπέλου του, αλλά οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να το αποκαταστήσουν. Οπως θα συμβεί και με τα υπόλοιπα κλεμμένα αρχαία και το άγαλμα θα επιστραφεί στην πόλη.
Μπορεί να έχουν βρεθεί χιλιάδες κλεμμένα αρχαία αντικείμενα, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα λείπουν. Πολλά έχουν κατά πάσα πιθανότητα εξαχθεί από τη Συρία και παραμένουν στα χέρια εμπόρων προτού πωληθούν σε συλλέκτες.