Μαρμαρωμένος βασιλιάς ο ελληνισμός διασποράς

Μαρμαρωμένος βασιλιάς ο ελληνισμός διασποράς

2' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στη μακραίωνη ιστορία μεταναστεύσεων των Ελλήνων υπήρχε πάντα ειδική σχέση ανάμεσα στη μητρόπολη και στις κοινότητες των αποδήμων. Σήμερα, η ανάπτυξη μεταφορών και τηλεπικοινωνιών έχει μετεξελίξει αυτή την ειδική σχέση σε μια μοντέρνα εκδοχή της ομηρικής Ιθάκης. Ετσι, εκτός της παραδοσιακής προσδοκίας του νόστου, υπάρχει η δυνατότητα για ουσιαστική εξ αποστάσεως προσφορά. Οπου έχει υπάρξει πρόσφορο έδαφος, οι Ελληνες εντός και εκτός Ελλάδας έχτισαν μαζί «γέφυρες» δράσεων για την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, οικονομικές επενδύσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και επιστημονικές συνεργασίες.

Υπάρχουν ωστόσο και αρκετές προκλήσεις της σχέσης ανάμεσα στους Ελληνες που ζουν στην Ελλάδα και αυτούς του εξωτερικού, οι οποίες δυσχεραίνουν τη διεύρυνση αυτών των δράσεων. Προτάσεις Ελλήνων του εξωτερικού για αλλαγές αντιμετωπίζονται πολλές φορές ως ανεδαφικές λόγω του σαρωτικού χαρακτήρα τους. Παρεμβάσεις των Ελλήνων της μητρόπολης για διόρθωση εσωτερικών προβλημάτων έχουν επικριθεί ως μη ανατρεπτικές. Ολο και συχνότερα επισημαίνεται εντός Ελλάδας η ένδεια επιλογών για την ανάδειξη ηγετών που θα μπορούσαν να επιφέρουν δραστικές αλλαγές και διατυπώνεται η πρόταση για συμμετοχή Ελλήνων του εξωτερικού στα κοινά, η οποία όμως είναι αδύνατη για πρακτικούς ή νομικούς λόγους. Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, εξακολουθεί να υπάρχει πρόθεση από κάποιους εξ αυτών που βρίσκονται εντός και εκτός Ελλάδας για συνεργασία στην αντιμετώπιση αμοιβαία διαπιστωμένων προβλημάτων.

Τα τελευταία 100 χρόνια μεταναστεύσεων, οι Ελληνες του εξωτερικού και της Ελλάδας δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μακροπρόθεσμα βιώσιμους θεσμούς στους οποίους θα συμμετέχουν από κοινού για να αξιοποιήσουν την αμοιβαία διάθεση για συνεργασία. Η πιο σημαντική –σχετικά πρόσφατη– κοινή παρέμβαση θεσμικού χαρακτήρα ήταν αυτή που περιελάμβανε τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού στα συμβούλια διοίκησης των πανεπιστημίων της Ελλάδας. Τα προβλήματα όμως που λογικά εμφανίστηκαν, όπως στην αρχή κάθε μεγάλης προσπάθειας, αντί να επιλυθούν, οδήγησαν στον εκφυλισμό σε πρακτικό και νομικό επίπεδο. Αλλες ενέργειες που στόχευσαν στην ενίσχυση της επιστημονικής ή επαγγελματικής καινοτομίας δεν απέκτησαν ποτέ τη μορφή προγραμμάτων εθνικής εμβέλειας. Χρειάζεται ευρύ εθνικό σχέδιο που θα στηριχθεί σε υπάρχουσες επιτυχημένες «γέφυρες» δράσεων που αφορούν την εκπαίδευση, την οικονομία και την κοινωνία της Ελλάδας και θα αποτελέσει την αρχή για το ξύπνημα του σύγχρονου «μαρμαρωμένου βασιλιά» που λέγεται ελληνισμός της διασποράς και περιμένει δεκαετίες να έρθει «το πλήρωμα του χρόνου» για να βοηθήσει την Ελλάδα… Ενας από τους λόγους για τους οποίους αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα είναι η άγνοια σχετικά με τα αριθμητικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων του εξωτερικού, που δεν επιτρέπει τη στοχευμένη και όχι σποραδική στρατολόγησή τους σε συγκεκριμένες δράσεις.

Ο Ομηρος αποδίδει τα λόγια του Οδυσσέα προς την Καλυψώ για την πατρίδα που νοσταλγεί γράφοντας: «Ας έβλεπα έστω καπνό από ένα σπίτι της Ιθάκης και ας πέθαινα». Μόνο αν οι Ελληνες εντός και εκτός Ελλάδας οργανώσουν κοινούς θεσμούς που θα αναπτύξουν συνεργατικές δράσεις για την πρόοδο της χώρας, υπάρχει ελπίδα ο «καπνός» που θα δουν στο τέλος αυτής της σύγχρονης «εθνικής Οδύσσειας» να είναι σημάδι ζωής και όχι απομεινάρια καταστροφής.

* Επίκουρος καθηγητής Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή «Lewis Katz» Πανεπιστημίου Temple, Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή