ΟΣΛΟ. Στην πόλη Μπουκάβου, στα σύνορα του Κονγκό με τη Ρουάντα και το Μπουρούντι, κοντά στις εστίες ατέρμονων πολέμων, υπάρχει ένα νοσοκομείο που ειδικεύεται στη χειρουργική αποκατάσταση τραυμάτων των θυμάτων βιασμού. Ο γυναικολόγος που το ίδρυσε και εξακολουθεί να το διευθύνει τιμήθηκε χθες με το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης, ως ελάχιστη αναγνώριση του έργου που επιτελεί, αλλά και ως κραυγή προς τη διεθνή κοινότητα για την αναγνώριση του ομαδικού βιασμού ως πολεμικού όπλου που πρέπει να απαγορευθεί με διεθνή συνθήκη. Το όνομα του 63χρονου γιατρού είναι Ντενίς Μουκουέγκε, ενώ μαζί του μοιράστηκε το βραβείο η 25χρονη Νάντια Μουράντ, Ιρακινή της κοινότητας των Γιεζίντι, η οποία δεν άφησε τον βιασμό της από τον ISIS να της καταστρέψει τη ζωή, αλλά βρήκε το κουράγιο να γίνει πρέσβειρα του ΟΗΕ, ευαισθητοποιώντας τη διεθνή κοινή γνώμη για τη φρίκη που έζησε. Υπολογίζεται ότι περίπου 3.000 γυναίκες Γιεζίντι υπέστησαν παρόμοια μεταχείριση στα χέρια των τζιχαντιστών.
«Και οι δύο βοήθησαν, ο καθένας με τον τρόπο του, να δοθεί περισσότερη προσοχή στη σεξουαλική βία σε καιρό πολέμου, ώστε οι δράστες να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους», ανακοίνωσε η νορβηγική επιτροπή Νομπέλ.
Η επιτροπή περιέγραψε τον Μουκουέγκε ως «το κατεξοχήν σύμβολο, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, του αγώνα για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας στους πολέμους και στις ένοπλες συγκρούσεις». Χιλιάδες γυναίκες έχουν υποβληθεί σε εγχειρήσεις στην κλινική Πάνζι του Μουκουέγκε, οι οποίες συχνά είναι πολλαπλές, καθώς οι δράστες των βιασμών χρησιμοποιούν όλο και πιο φρικτές μεθόδους.
Το 2014, όταν είχε τιμηθεί με το βραβείο Ζαχάροφ από το Ευρωκοινοβούλιο, ο Μουκουέγκε είχε επισημάνει ότι ο βιασμός ως πολεμικό «όπλο των φτωχών» οφείλει να απαγορευθεί με διεθνή συνθήκη, όπως έχει απαγορευθεί η χρήση χημικών, βιολογικών και πυρηνικών όπλων. (Σημειωτέον ότι η περυσινή βραβευθείσα με Νομπέλ Ειρήνης ήταν η Επιτροπή για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Οπλων, ICANN.) Ο Κονγκολέζος χειρουργός δεν διστάζει να καταγγέλλει τις Αρχές της χώρας του για αδιαφορία σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στους πολέμους στο ανατολικό Κονγκό και να επισημαίνει ότι οι διάφοροι στρατοί που μάχονται για την κυριαρχία της περιοχής επιδιώκουν τον έλεγχο ορυχείων που τροφοδοτούν τις διεθνείς αγορές με μέταλλα απαραίτητα για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων και άλλων προϊόντων τεχνολογίας.
Τόσο η Μουράντ όταν απελευθερώθηκε, το 2015, όσο και ο Μουκουέγκε μετά την επίθεση ενόπλων στο σπίτι του, το 2012, κατέφυγαν προσωρινά στην Ευρώπη (στη Γερμανία και στο Βέλγιο αντίστοιχα) ζητώντας προστασία. Αυτή ίσως είναι μια λεπτομέρεια που αξίζει να έχουν κατά νουν όσοι σπέρνουν συστηματικά χολή εναντίον των προσφύγων.