«Κλείσε, θα σε καλέσω εγώ μόλις βγω από το μετρό, δεν ακούω τίποτα». Μία από τις πιο συνηθισμένες φράσεις που ακούει κανείς μέσα στο μετρό. Και αυτό γιατί –ακόμα– τα κινητά τηλέφωνα δεν «πιάνουν» σε σήραγγες και αποβάθρες όπως επίσης και σε πολλά σημεία του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου (ΗΣΑΠ). Το σήμα της κινητής τηλεφωνίας στο μετρό της Αθήνας βασίζεται σε υποδομές που δεν έχουν ανανεωθεί εδώ και πολλά χρόνια, ενώ δεν υπήρξαν ποτέ οι κατάλληλες προδιαγραφές ώστε να μπορεί να μιλήσει ή να σερφάρει κανείς μέσω της έξυπνης συσκευής του εντός των συρμών.
Το βασικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στις σήραγγες, αλλά και σε πολλούς από τους σταθμούς του μετρό και του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Το ζήτημα ετέθη στο τραπέζι των συζητήσεων κατά τη διάρκεια της 83ης ΔΕΘ και με αφορμή την επικείμενη λειτουργία του μετρό της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, η εγκατάσταση και λειτουργία σύγχρονων υποδομών κινητών επικοινωνιών στο μετρό της Θεσσαλονίκης συζητήθηκε μεταξύ του διευθύνοντος συμβούλου της Αττικό Μετρό Θεόδωρου Παπαδόπουλου και του γενικού διευθυντή της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ) Γιώργου Στεφανόπουλου. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε συγκεκριμένο πλάνο ενεργειών, το οποίο θα επιτρέψει περαιτέρω επενδύσεις από την πλευρά των εταιρειών με τη συνεργασία της Αττικό Μετρό, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι αδιάλειπτη επικοινωνία και υπερυψηλές ταχύτητες μετάδοσης δεδομένων. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι πρόκειται για επενδύσεις που απαιτούν σημαντικά κεφάλαια.
Στο μεταξύ η απρόσκοπτη και εύρυθμη λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός, το οποίο εδώ και περίπου επτά χρόνια επιχειρείται να «καλυφθεί» από την εξαγγελία παροχής δωρεάν Wi-Fi εντός των μέσων μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας, σε πρώτη φάση. Ωστόσο, το δωρεάν Διαδίκτυο στις συγκοινωνίες… πέρασε από πολλές κυβερνήσεις αλλά ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι προβλέπεται και στο πιο πρόσφατο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΟΑΣΑ για την περίοδο 2018-2022, όπου αναφέρεται η εγκατάσταση Wi-Fi στα οχήματα του ομίλου, κόστους 900.000 ευρώ.
Εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2011, ο σχετικός διαγωνισμός ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς, τέθηκε σε πιλοτική λειτουργία το φθινόπωρο του 2013 και τον Απρίλιο του 2017 ανατέθηκε νέα μελέτη για το ίδιο ακριβώς έργο. Η πολυσυζητημένη δωρεάν παροχή Wi-Fi στα μέσα μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας, παραμένει στα χαρτιά.
Η ιστορία του δωρεάν Ιντερνετ είναι μακρά, καθώς είχε εξαγγελθεί το καλοκαίρι του 2011 από τον τότε υπουργό Μεταφορών Γιάννη Ραγκούση. Ο προγραμματισμός ήθελε τη λειτουργία του έναν χρόνο αργότερα. Ωστόσο, τον Ιούνιο του 2012 το μόνο που είχε ολοκληρωθεί ήταν ο διαγωνισμός, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2011. Τον διαγωνισμό είχε κερδίσει η τότε Hellas OnLine (σήμερα ανήκει στη Vodafone) έναντι μηδενικού τιμήματος και με τη συμφωνία ότι θα αποδίδει στις ΣΤΑΣΥ το 100% των ακαθάριστων εσόδων που θα προέκυπταν από το έργο.
Η δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος εγκαινιάστηκε δύο έτη μετά τον προβλεπόμενο χρόνο, τον Οκτώβριο του 2013, όταν υπουργός Μεταφορών ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
Στις αρχές του 2014 επανήλθε το ζήτημα στο προσκήνιο με το υπουργείο Υποδομών να ανακοινώνει την επέκταση (;) του δικτύου Wi-Fi που βρισκόταν σε δοκιμαστική λειτουργία. Οι επιβάτες δεν γνώριζαν πλέον εάν το σύστημα λειτουργούσε, ενώ εκείνη την περίοδο ούτε τα στελέχη των συγκοινωνιακών φορέων μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν τη λειτουργία του πιλοτικού προγράμματος. Η εν λόγω δράση επρόκειτο να ενταχθεί σε ένα συνολικότερο πρόγραμμα ανάπτυξης δημοσίων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο, το οποίο όμως επίσης έμεινε στα χαρτιά.
Οι εξαγγελίες
Η δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος δωρεάν Wi-Fi εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2013, χωρίς να διαρκέσει πολύ. Αρχικώς δωρεάν πρόσβαση στο Διαδίκτυο είχαν οι επιβάτες στους σταθμούς «Νεραντζιώτισσα» των ΗΣΑΠ, και σε «Πανεπιστήμιο», «Σύνταγμα», «Ακρόπολη», «Ομόνοια»,«Πειραιάς» και «Νεραντζιώτισσα» του μετρό. Ο προγραμματισμός ήθελε την επέκταση του Wi-Fi στους σταθμούς «Δουκ. Πλακεντίας», «Μοναστηράκι», «Αγιος Δημήτριος», «Αγιος Αντώνιος», «Αιγάλεω», «Μέγαρο Μουσικής» και «Νομισματοκοπείο». Στο μεταξύ, όσο το δωρεάν Διαδίκτυο θα έμπαινε σε ολοένα και περισσότερους σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς (κάτι που δεν συνέβη), εξαγγέλθηκε η παροχή της υπηρεσίας και σε λεωφορεία. Αρχικώς η ηγεσία του υπουργείου Μεταφορών έκανε λόγο για 150 λεωφορεία, τα οποία θα αυξάνονταν σε 1.500. Πιλοτικά εφαρμόστηκε σε 15 οχήματα των ΟΣΥ, ενώ η εταιρεία δρομολογούσε τότε σε καθημερινή βάση λιγότερα από 1.000 οχήματα.
Αρκετά χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2017 εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του ΟΑΣΑ η πίστωση 14.880 ευρώ για την εκπόνηση τεχνοοικονομικής μελέτης ευρυζωνικότητας στα ΜΜΜ. Η μελέτη αφορούσε ακριβώς το ίδιο έργο που έτρεξε το 2013.