Παρακολουθούμε τη σκηνή έκπληκτοι από το παράθυρο του γραφείου: ένας έξαλλος οδηγός σταματάει, βγαίνει από το ΙΧ του και γρονθοκοπεί τον οδηγό του οχήματος πίσω του. Σκέφτομαι τη συζήτηση με τη Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, πρόεδρο του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς», λίγες μέρες πριν. «Η οδική ασφάλεια είναι θέμα παιδείας και πολιτισμού», έλεγε. Παρότι τα θανάσιμα τροχαία έχουν μειωθεί σημαντικά, ο Έλληνας οδηγός θεωρείται πιο επιθετικός από τον μέσο Ευρωπαίο. Τα καλά νέα, όπως επισημαίνει, είναι ότι τα παιδιά και οι νέοι είναι δεκτικοί στην ενημέρωση, κι έτσι υπάρχει ελπίδα να γίνουν πιο συνειδητοποιημένοι οδηγοί από τους γονείς τους.
Ποια είναι η κατάσταση στους ελληνικούς δρόμους;
Πλέον έχουμε ένα σύγχρονο δίκτυο αυτοκινητόδρομων. Δεν οδηγούμε πια στην απαράδεκτη μέχρι πρότινος εθνική οδό Κορίνθου-Πατρών, όπου χάσαμε και τον γιο μου [σ.σ. τον Πάνο Μυλωνά]. Με τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου λύθηκε, επίσης, το θέμα του Μαλλιακού, ενώ παραδόθηκε και η Ιόνια Οδός. Βέβαια, στους επαρχιακούς δρόμους η σήμανση είναι κακή, ενώ σε πολλά νησιά το οδικό δίκτυο είναι σε άσχημη κατάσταση.
Έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια τα τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα;
Από το 2006 έως το 2016 είχαμε μείωση των θανάσιμων τραυματισμών κατά 51% και των σοβαρών τραυματισμών κατά 55%. Η οδική συμπεριφορά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη. Βέβαια, το να καλλιεργήσουμε παιδεία οδικής ασφάλειας δεν είναι εύκολο.
Μία από τις δράσεις του ΙΟΑΣ είναι και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Κατά πόσο ανταποκρίνονται οι νέοι;
Στην κυριολεξία κρέμονται από το στόμα των εμψυχωτών μας. Έρχονται με μεγάλο ενδιαφέρον. Μεταξύ άλλων, προσφέρουμε εδώ και μία τριετία ένα μάθημα κατ’ επιλογή σε φοιτητές της Ιατρικής. Τον πρώτο χρόνο το επέλεξαν 23 άτομα, τον δεύτερο 39, φέτος 123.
Τι μπορούμε να μάθουμε από άλλες χώρες που εφαρμόζουν επιτυχημένες πολιτικές οδικής ασφάλειας;.
Η Σουηδία έκανε πράξη το Vision Zero. Το κοινοβούλιό της είπε: «Όραμά μας είναι οι μηδενικοί θάνατοι στον δρόμο». Συστρατεύτηκαν κυβέρνηση και αντιπολίτευση και την τελευταία τριετία δεν έχει χαθεί ούτε ένα παιδί στους δρόμους.
Ποιες είναι οι ευρωπαϊκές χώρες με τα λιγότερα θανατηφόρα τροχαία;
Ο μέσος όρος για την Ευρώπη είναι 50 νεκροί από τροχαία δυστυχήματα ανά 1 εκατ. πληθυσμού. Η Νορβηγία έχει 20, η Σουηδία 25, η Αγγλία μαζί με την Ελβετία 27, η Δανία 32, η Ιρλανδία 33 και η Ολλανδία με 36. Εμείς βρισκόμαστε στην έβδομη θέση από το τέλος, με 69 θανάτους.
Γιατί είμαστε τόσο χαμηλά;
Γιατί η οδική ασφάλεια είναι θέμα παιδείας και πολιτισμού. Οι Έλληνες οδηγοί δεν κρατούν τις αποστάσεις, είναι επιθετικοί στον δρόμο, με συμπεριφορές εξύβρισης και ξυλοδαρμού. Γιατί οδηγούμε όπως ζούμε.
Η δωροδοκία στις εξετάσεις για το δίπλωμα οδήγησης αποτελεί διαδεδομένη πρακτική. Είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο;
Στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης τέτοια φαινόμενα δεν βλέπουμε. Το να πληρώσει ο γονιός για το δίπλωμα είναι μια λανθασμένη «συμβουλή» απέναντι σε έναν νέο άνθρωπο. Είναι ανόητοι οι γονείς που δωροδοκούν.
Πώς θα γίνουμε καλύτεροι οδηγοί;
Πρέπει να είμαστε ξεκούραστοι, γιατί η κόπωση είναι από τις κύριες αιτίες τροχαίων. Να μην έχουμε καταναλώσει αλκοόλ, να μη μιλάμε στο κινητό και, φυσικά, να φοράμε ζώνη. Όσοι έχουν μεγάλα Ι.Χ. σύγχρονης τεχνολογίας θα πρέπει να βοηθούν και όχι να πρεσάρουν τους άλλους οδηγούς. Το αυτοκίνητο είναι μέσο μεταφοράς, όχι ανταγωνισμού και επίδειξης.