Η εικόνα που έχουμε στην Ελλάδα, ακόμη και σήμερα, για τον ερευνητή ταυτίζεται συχνά με αυτήν ενός γραφικού «τρελού επιστήμονα». Κλεισμένου σε ένα εργαστήριο, φορώντας μία άσπρη ποδιά με πολλούς δοκιμαστικούς σωλήνες γύρω του. Σε αυτή την εικόνα υπάρχει μια δόση αλήθειας: η ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα είτε στα πανεπιστήμια είναι πράγματι τις περισσότερες φορές αποκομμένη από τον κόσμο της αγοράς και των επιχειρήσεων, απόρροια της δομής του εκπαιδευτικού συστήματος και της κουλτούρας που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια, κουλτούρας με βασικό χαρακτηριστικό την ενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας. Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των τελευταίων χωρών παγκοσμίως από πλευράς κατά κεφαλήν επενδύσεων, αλλά πολύ υψηλά στην κατάταξη σε ό,τι αφορά τις επιστημονικές δημοσιεύσεις.
Αυτό το παράδοξο –ένα ακόμη σε αυτή τη χώρα– έρχεται να «διορθώσει» το Uni.Fund, ένα από τα νέα funds που δημιουργήθηκαν μέσω του Υπερταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Equifund) με προσανατολισμό την καινοτομία (Innovation Window) και τη μεταφορά τεχνολογίας (Techonogy Transfer). Το δηλώνει, άλλωστε, το πρώτο συνθετικό της ονομασίας του. Η ομάδα του Uni.Fund εμπνεύστηκε το «Uni» από το «university» (πανεπιστήμιο), καθώς ξεκίνησε την προσπάθεια για τη δημιουργία ενός fund γύρω από τα πανεπιστήμια και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Ωστόσο, το UNI συνδέεται και με το «unite» (ενώνω), καθώς το Uni.Fund προσπαθεί να ενώσει τις startups με την αγορά και με το unique (μοναδικό), λόγω της μοναδικότητας και της καινοτομίας.
Οι πρώτες επενδύσεις
Πρώτη απτή απόδειξη αυτής της προσπάθειας είναι η χρηματοδότηση από το Uni.Fund των τριών πρώτων επενδύσεων με το συνολικό ποσό των 850.000 ευρώ στις εταιρείες PLiN Nanotechnology A.E, TEKMON και CollegeLink.Tα κεφάλαια που διαχειρίζεται το Uni.Fund προέρχονται από το EquiFund που εκπροσωπείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund – EIF), από ιδιώτες επενδυτές καθώς και από επιχειρήσεις και φορείς όπως η Εθνική Τράπεζα, η Eurobank, ο όμιλος VivaWallet, το Ιδρυμα Ωνάση. Μέχρι το τέλος του 2018 το Uni.Fund φιλοδοξεί να έχει επενδύσει σε δέκα επιχειρήσεις, ενώ συνολικά έχει πραγματοποιήσει συναντήσεις μέσα στους λίγους μήνες της λειτουργίας του με 420 ομάδες. Η προβλεπόμενη διάρκεια του fund είναι δεκαετής με δυνατότητα διετούς παράτασης, ενώ η συμμετοχή του στις εταιρείες κυμαίνεται από 15% έως 20%.
Αλλαγή νοοτροπίας
«Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είναι ερευνητές στα πανεπιστήμια, στα ταλέντα να βγουν στην αγορά», δηλώνει στην «Κ» η κ. Κατερίνα Πραματάρη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της ομάδας που «τρέχει» το Uni.Fund.
«Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που είναι ερευνητές στα πανεπιστήμια, στα ταλέντα να βγουν στην αγορά. Δεν βλέπουμε ακόμη αλλαγή στη νοοτροπία. Θέλουμε, όμως, να προκαλέσουμε αυτή την αλλαγή», δηλώνει στην «Κ» η κ. Κατερίνα Πραματάρη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) και μέλος της ομάδας που «τρέχει» το Uni.Fund.
Kαι η ίδια προσθέτει: «Στόχος του Uni.Fund, πέρα από το να υποστηρίξει το νέο οικοσύστημα, είναι να βοηθήσει να ωριμάσει ο καινούργιος τρόπος σκέψης γύρω από τα ελληνικά πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.
Χρειάζεται δουλειά έτσι ώστε η έρευνα να δημιουργήσει αξία. Θέλουμε να αλλάξουμε τα δεδομένα σε αυτόν τον χώρο. Δεν είμαστε απλώς εκεί ως επενδυτές. Εάν συντελεστεί αυτή η αλλαγή, θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για όλη τη χώρα».
Το Uni.Fund και οι επενδυτές του δεν είναι, βεβαίως, φιλανθρωπικό ίδρυμα και για αυτό παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα κριτήρια επιλογής των ομάδων που θα χρηματοδοτηθούν. «Για να υπάρχουν αυτές οι ομάδες, θα πρέπει να αποδίδουν στους επενδυτές τους. Επομένως, αυτό που κοιτάζουμε πρώτα είναι οι πιθανότητες μεγέθυνσης της εταιρείας, ανάπτυξής της και σε αγορές εκτός Ελλάδας με στόχο να να αποδώσει τουλάχιστον 10 φορές την επένδυσή μας», επισημαίνει στην «Κ» ο κ. Σωτήρης Παπαντωνόπουλος – Μαντόπουλος, επίσης, μέλος της βασικής ομάδας του Uni.Fund και συνιδρυτής της Insurancemarket.gr.
Ο ίδιος εξηγεί και τα άλλα στοιχεία που διαφοροποιούν το εν λόγω ταμείο από άλλα. «Λειτουργούμε ως συνεταίροι με τις ομάδες στις οποίες επενδύουμε. Δεν καθόμαστε και λέμε “ελάτε σε ένα τρίμηνο να δούμε τι έχετε κάνει”. Δουλεύουμε όλοι μαζί πολύ μεθοδικά με την ομάδα».
Φροντίδα κατοικιδίων με νανοτεχνολογία
Συνδυασμός έρευνας, καινοτομίας και στόχευσης σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης είναι η συνταγή της επιτυχίας της PLiN Nanotechnology Α.Ε. H εταιρεία, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο της Νανοτεχνολογίας, ιδρύθηκε το 2015 στη Θεσσαλονίκη από καθηγητές και μεταδιδακτορικούς ερευνητές του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Από το 2015 έως σήμερα έχει αναπτύξει ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο προϊόντων, το οποίο περιλαμβάνει νανοσωματίδια για χρήση σε δομικά υλικά, στην κλωστοϋφαντουργία, καθώς και σε προϊόντα περιποίησης κατοικιδίων και άλλα, χαρτοφυλάκιο το οποίο συνεχώς εξελίσσεται και διευρύνεται.
Η PliN Nanotechnology αποφάσισε να επικεντρωθεί τον τελευταίο χρόνο στα παραφαρμακευτικά προϊόντα για την περιποίηση κατοικιδίων, δημιουργώντας μια σειρά καινοτόμων προϊόντων με την επωνυμία NanoSanitas. Τα προϊόντα αυτά, μέσω του προσεκτικού σχεδιασμού τους στη νανοκλίμακα και με τη χρήση νανοσωματιδίων αργύρου που δρουν ως φυσική ασπίδα ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς, αποτρέπουν ασθένειες, αντικαθιστώντας συμβατικά προϊόντα περιποίησης (π.χ., σαμπουάν). Με απλά λόγια, τα προϊόντα ΝanoSanitas καταφέρνουν και σκοτώνουν τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στο δέρμα των κατοικιδίων, χωρίς να προκαλούν ερεθισμό στο δέρμα τους. H σειρά NanoSanitas της PLiN πωλείται ήδη σε εννέα χώρες σε Ευρώπη και Ασία, ενώ η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις με τον μεγαλύτερο διανομέα προϊόντων της κατηγορίας αυτής στην Αμερική.
«Η τεχνολογία της δεν είναι εύκολα αντιγράψιμη και μπορεί να εφαρμοσθεί και σε άλλους τομείς. Τέτοιες εταιρείες μπορεί να είναι πολύ ανταγωνιστικές σε διεθνές επίπεδο, να μπουν γρήγορα στην αγορά και να τους ανοίξουν την πόρτα εδραιωμένες μεγάλες επιχειρήσεις. Η καινοτόμα έρευνα, που είναι ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο, εάν βρει τον τρόπο να βγει στην αγορά μπορεί να επεκταθεί πολύ γρήγορα», επισημαίνει η κυρία Πραματάρη.
Η επένδυση του Uni.Fund στην PLiN Nanotechnology Α.Ε. ανέρχεται σε 350.000 ευρώ και με αυτά τα χρήματα η εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει έξοδο σε νέες αγορές, όπου έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον για τα προϊόντα της. Επίσης, θα μπορέσει να αναπτύξει και νέα προϊόντα.
Η ομάδα της PLiN Nanotechnology A.E. ξεκίνησε αρχικά με τέσσερα άτομα, πλέον όμως φτάνει να αριθμεί οχτώ.
Την εμπιστεύθηκαν πολλοί μεγάλοι όμιλοι
«Λειτουργούμε ως συνεταίροι με τις ομάδες στις οποίες επενδύουμε. Δεν καθόμαστε και λέμε “ελάτε σε ένα τρίμηνο να δούμε τι έχετε κάνει”. Δουλεύουμε όλοι μαζί πολύ μεθοδικά με την ομάδα», επισημαίνει ο κ. Σωτήρης Παπαντωνόπουλος-Μαντόπουλος, μέλος της βασικής ομάδας του Uni.Fund.
Ιδρύθηκε μόλις το 2017 στα Ιωάννινα και ήδη το λογισμικό που ανέπτυξε χρησιμοποιείται από μεγάλες εταιρείες, όπως ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Viohalco, η RiverWest. Μάλιστα, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) όταν δοκίμασε την τεχνολογική λύση που ανέπτυξε η ΤΕΚΜΟΝ –για αυτήν ο λόγος– απέρριψε άλλη μεγάλης εταιρείας.
Η ΤΕΚΜΟΝ που μοιάζει στην ιστορία μας με τον βιβλικό Δαυίδ, δραστηριοποιείται στον χώρο των συστημάτων συνεργασίας προσωπικού σε κίνηση και μαζικής ειδοποίησης. Μέσα από την πλατφόρμα της ΤΕΚΜΟΝ, το προσωπικό σε κίνηση λαμβάνει οδηγίες, συνεργάζεται και επικοινωνεί σε πραγματικό χρόνο για τις καθημερινές του εργασίες.
Παράλληλα, οι επιχειρήσεις συγκεντρώνουν και επεξεργάζονται στοιχεία που αφορούν τις επιχειρησιακές διαδικασίες και λειτουργίες τους και τις προσαρμόζουν ανάλογα, προκειμένου να βελτιστοποιούν τα αποτελέσματά τους. Σε έκτακτες περιστάσεις, τα συστήματα επιτρέπουν την άμεση διάχυση της πληροφορίας μέσα από πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας (π.χ. e-mail, SMS, fax, τηλεφωνική κλήση κλπ.) για την αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου. Ηταν το λογισμικό της ΤΕΚΜΟΝ που στην τραγωδία του καλοκαιριού στο Μάτι επέτρεψε σε μεγάλη επιχείρηση στην περιοχή με εκατοντάδες εργαζομένους να αντιδράσει άμεσα και να διαχειρισθεί τον κίνδυνο. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν σκέψεις η ΤΕΚΜΟΝ να συνεργασθεί με δήμους και περιφέρειες παρέχοντας το λογισμικό αυτό.
«Είναι τεράστια η αγορά στην οποία μπορεί να δραστηριοποιηθεί η ΤΕΚΜΟΝ και στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 εταιρείες στον κόσμο που ανταγωνίζονται σε αυτό τον κλάδο», τονίζει ο κ. Παπαντωνόπουλος-Μαντόπουλος. Με την επένδυση του Uni.Fund ύψους επίσης 350.000 ευρώ η εταιρεία θα μπορεί να επεκταθεί ταχύτερα στην αγορά, διαθέτοντας για παράδειγμα το προϊόν της εξ αποστάσεως και μικραίνοντας έτσι τον κύκλο πώλησης. Θα μπορέσει να οργανώσει τη στρατηγική της με την οποία θα βγει στη διεθνή αγορά, θα βελτιώσει τη στρατηγική πωλήσεων.
Το σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη της ΤΕΚΜΟΝ ήταν η διασύνδεσή της με τη θερμοκοιτίδα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και το γεγονός ότι εργάστηκε μαζί και κοντά με τον ΔΑΑ. «Οι μηχανικοί πρέπει να δουλεύουν πολύ κοντά με την αγορά για να παράγουν ένα προϊόν που θα το αποδεχθεί η αγορά», υποστηρίζει η κυρία Πραματάρη.
Η ομάδα της ΤΕΚΜΟΝ αποτελείται από τέσσερα άτομα και τώρα θα φτάσουν τα έξι.
Συνδέοντας διαθέσιμες θέσεις εργασίας με τα προσόντα των υποψηφίων
Δεν ξεκίνησε μέσα από το πανεπιστήμιο, αλλά από νέους αποφοίτους πανεπιστημίου οι οποίοι, αναζητώντας εργασία, διαπίστωσαν ένα σημαντικό κενό: το ότι είναι δύσκολο να συνδεθούν οι νέοι απόφοιτοι πανεπιστημίου που δεν έχουν, εκ των πραγμάτων, προηγούμενη εργασιακή εμπειρία με την αγορά εργασίας. Από αυτή την πραγματική ανάγκη, λοιπόν, γεννήθηκε πριν από δύο χρόνια στην Αθήνα η CollegeLink. H CollegeLink ανέπτυξε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία οι εταιρείες επικοινωνούν τις ανάγκες τους σε προσωπικό και οι υποψήφιοι κάνουν απευθείας αίτηση σε θέσεις που τους ενδιαφέρουν ή θέτουν το επαγγελματικό τους προφίλ στη διάθεση των υπευθύνων πρόσληψης προσωπικού (recruiters).
Η καινοτομία της CollegeLink βασίζεται σ’ έναν αλγόριθμο που επιτρέπει την αντιστοίχιση των θέσεων εργασίας με προφίλ συγκεκριμένων υποψηφίων, κάνοντας συγκεκριμένες συστάσεις τόσο στις εταιρείες όσο και στους υποψηφίους. Η πλατφόρμα διευκολύνει τους υπευθύνους πρόσληψης προσωπικού στη στοχευμένη αναζήτηση υποψηφίων μέσω φίλτρων που θέτουν οι ίδιοι και επιτρέπει την απευθείας επικοινωνία με αυτούς. Παράλληλα, κάνει εύκολη τη διαχείριση των αιτήσεων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να λαμβάνουν, να δέχονται, να απορρίπτουν αιτήσεις, να κρατούν σημειώσεις για μελλοντική χρήση από τους ίδιους ή και τους συνεργάτες τους, ή και ακόμη να αποστέλλουν εξατομικευμένη αξιολόγηση στους υποψηφίους.
«Κατάφεραν να εδραιωθούν στην αγορά, να κάνουν συνεργάτες όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις. Εχουν στήσει ένα επιχειρηματικό μοντέλο που έχει νόημα και στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες, ειδικά του ευρωπαϊκού Νότου», υποστηρίζει ο κ. Σ. Παπαντωνόπουλος-Μαντόπουλος. «Η περίπτωση της CollegeLink δείχνει ότι μια ομάδα ακόμη και μικρή, εάν εργασθεί μεθοδικά για να καλύψει μία συγκεκριμένα ανάγκη, εάν έχει όρεξη για δουλειά μπορεί να τα καταφέρει», δηλώνει από την πλευρά της η κυρία Πραματάρη.
H CollegeLink διαθέτει ήδη σήμερα ένα ευρύ πελατολόγιο και τις υπηρεσίες της τις χησιμοποιούν εταιρείες όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στην Ελβετία, στη Σλοβενία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η επένδυση του Uni.Fund ανέρχεται σε 150.000 ευρώ και αναμένεται να αξιοποιηθεί για τη μεγαλύτερη εξάπλωση των υπηρεσιών της σε νέες αγορές εκτός Ελλάδας, καθώς και στην περαιτέρω ανάπτυξη της πλατφόρμας. Στην ομάδα της CollegeLink σήμερα δραστηριοποιούνται πέντε άτομα και πρόκειται να αυξηθούν σε εννέα.
Τι απαντά ο κ. Παπαντωνόπουλος-Μαντόπουλος στην κριτική ότι οι startups δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της ανεργίας, καθώς δημιουργούν λίγες θέσεις εργασίας; «Το Skype ήταν μία startup. Σταδιακά έφθασε να έχει χιλιάδες υπαλλήλους. Αρκετοί έφυγαν και έφτιαξαν άλλες εταιρείες, οι οποίες δημιούργησαν συνέργειες μεταξύ τους».