Φόβους μετατροπής του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας σε ένα απέραντο δικαστήριο εκφράζουν ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, με αφορμή τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις περί αντισυνταγματικότητας των περικοπών στις συντάξεις, κύριες και επικουρικές, που επιβλήθηκαν το 2012.
Ηδη, αυξάνονται ανησυχητικά οι νέες προσφυγές στη Δικαιοσύνη από συνταξιούχους που διεκδικούν την επιστροφή των δώρων καθώς και ποσών που αναδρομικά μπορεί να φθάσουν έως και τις 22.000 με 25.000 ευρώ ανά άτομο. Σωρευτικά, για το σύνολο των συνταξιούχων το κόστος εκτιμάται σε περισσότερα από 8 με 9 δισ. ευρώ, γεγονός που καθιστά απαγορευτική την όποια πρόθεση για εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ.
Παράλληλα, δημιουργείται ένα νέο, μαζικό κύμα υποβολής αιτήσεων προς τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ από τους συνταξιούχους, που προκαλεί αφενός σύγχυση αφετέρου ουρές ταλαιπωρίας τόσο για τους συνταξιούχους όσο και για τους εργαζομένους στα Ταμεία.
Και βέβαια, βρισκόμαστε εν αναμονή μιας νέας απόφασης του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου που αφορά τον νόμο Κατρούγκαλου και δη αν είναι ή όχι συνταγματικός ο τρόπος απορρόφησης των μειώσεων του 2012 στις συντάξεις, μέσα από τη διαδικασία του επανυπολογισμού και της καταγραφής της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς, που θα ξεκινήσει από τον Ιανουάριο του 2019. Μια πιθανή κρίση αντισυνταγματικότητας ενδέχεται να πυροδοτήσει νέο κύκλο δικαστικών διεκδικήσεων. Αναλυτικά, στον τομέα των συντάξεων, οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης ξεκαθαρίζουν στην «Κ» ότι οι συνταξιούχοι μπορούν να διεκδικήσουν δικαστικά τις περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2015. Μάλιστα, καθώς αναγνωρίζουν ότι το κόστος ενδέχεται να είναι σημαντικό, ίσως και ίσο με τα ποσά που κάποια στιγμή θα δικαιωθούν, συμβουλεύουν ότι όποιος τελικά επιλέξει τη δικαστική οδό θα είναι καλύτερο να προσφύγει με ομαδικές αγωγές. Οι οποίες, εφόσον γίνουν εντός του 2018, θα καθυστερήσουν σημαντικά, καθώς αναμένεται τόσο ο ΕΦΚΑ όσο και το ΕΤΕΑΕΠ να ασκήσουν εφέσεις.
Στο ερώτημα της «Κ» τι ποσά μπορούν να διεκδικήσουν οι συνταξιούχοι, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η απόφαση του ΣτΕ που εκδόθηκε στις 10 Ιουνίου του 2015 ξεκαθαρίζει ρητά ότι δεν προβλέπει αναδρομική ισχύ. Παράλληλα, επισημαίνουν ότι έως ότου κριθεί η συνταγματικότητα και του νόμου Κατρούγκαλου, οι διεκδικήσεις αφορούν το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 έως και τον Δεκέμβριο του 2018. Μόνον όσοι είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη πριν από την απόφαση του ΣτΕ μπορούν να διεκδικούν ποσά από την 1η/1/2012 και έως 5 χρόνια, καθώς στη συνέχεια προβλέπεται παραγραφή των διεκδικήσεων.
Προσοχή όμως. Αιτήσεις προς τον ΕΦΚΑ ή και το ΕΤΕΑΕΠ μπορούν και συστήνεται από τους ειδικούς να υποβάλουν μόνον όσοι διεκδικούν την επιστροφή ποσών δικαστικά. Η αίτηση έχει στόχο όχι την καταγραφή του δικαιώματος, αλλά τη διακοπή της παραγραφής, καθώς, όπως όλα δείχνουν, τα Ταμεία δεν προσανατολίζονται σε καθολική εκτέλεση των αποφάσεων του ΣτΕ. Ολες οι υπόλοιπες αιτήσεις, παρότι δεν έχουν –ή δεν θα έπρεπε να έχουν– κόστος για τους συνταξιούχους, δεν αναμένεται να έχουν και κανένα αποτέλεσμα.
Οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι το ελληνικό Δημόσιο οφείλει να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Επισημαίνουν όμως ότι καθώς το κόστος της συμμόρφωσης ενδέχεται να αγγίζει ή και να ξεπερνάει τα 9 δισ. ευρώ, η λύση που πρέπει να αναζητηθεί οφείλει να είναι πολιτική, ώστε να μπορεί να την αντέξει και η χώρα και το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης… χωρίς να μετατραπούν σε ένα απέραντο δικαστήριο. Πολλώ δε μάλλον όταν τις τελευταίες ημέρες αιτήσεις υποβάλλουν προς τις υπηρεσίες τους και οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, καθώς πρόσφατες αποφάσεις Ειρηνοδικείων έκριναν παράνομη και τη μη καταβολή του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο, ενώ το… πουλόβερ ξηλώνεται και εξαιτίας της κυβερνητικής πρόθεσης να επιστρέψει αναδρομικά ποσά ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ σε εν ενεργεία ενστόλους, δικαστικούς και πανεπιστημιακούς, εφαρμόζοντας παλαιότερες αποφάσεις του ΣτΕ για τους μισθούς.