Ενα βήμα πιο κοντά στο σχίσμα

Ενα βήμα πιο κοντά στο σχίσμα

3' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η σύγκρουση ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στο Πατριαρχείο Μόσχας για την παραχώρηση του αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας ξεκίνησε το… 1439, δηλαδή 53 χρόνια προτού ανακαλυφθεί η Αμερική.

Προέχουν, όμως, οι τρέχουσες εξελίξεις. Στις 11 Οκτωβρίου η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ήρε την ισχύ του Συνοδικού Γράμματος Εκδόσεως 1686 με την οποία είχε παραχωρηθεί στον Πατριάρχη Μόσχας το δικαίωμα της χειροτονίας του μητροπολίτη Κιέβου. Αποφασίστηκε παράλληλα η ανανέωση της ειλημμένης απόφασης παραχώρησης αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία ελήφθη στις 7 Σεπτεμβρίου 2018 και είχε αναγκάσει την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας να αποφασίσει τη διακοπή της μνημόνευσης του Οικουμενικού Πατριάρχη. Επίσης, το Οικουμενικό Πατριαρχείο επανέφερε στον αρχιερατικό βαθμό, όχι μόνο τον επικεφαλής της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και Πατριάρχη Κιέβου Φιλάρετο Ντενισένκο, που κατέθεσε το αίτημα της αυτοκεφαλίας στις 20 Απριλίου 2018, αλλά και τον μητροπολίτη Μακάριο Μαλετίτς, επικεφαλής της τρίτης Εκκλησίας που λειτουργεί στο Κίεβο, της Ουκρανικής Αυτοκεφάλου Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Τέλος, αποφασίστηκε η ανασύσταση του εν Κιέβω Σταυροπηγίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Η αντίδραση της Μόσχας

Η ρωσική απάντηση δεν άργησε να έλθει. Στις 15 Οκτωβρίου 2018 η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας συνήλθε στο Μινσκ της Λευκορωσίας και αποφάσισε να διακόψει την ευχαριστιακή κοινωνία και να διαρρήξει τους δεσμούς της με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Παρ’ όλα αυτά, η αυτοκεφαλία στην Ουκρανία δεν έχει ακόμα αποδοθεί. Θα αποδοθεί μόνον όταν η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου επικυρώσει τον Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο Αυτοκεφαλίας που τώρα προετοιμάζεται από τον αρχιεπίσκοπο Παμφίλου Δανιήλ και τον επίσκοπο Εντμοντον κ. Ιλαρίωνα. Κατ’ αντιστοιχία, η διακοπή της ευχαριστιακής κοινωνίας δεν ισοδυναμεί με σχίσμα ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στη μεγαλύτερη Εκκλησία της Ορθοδοξίας, που αριθμεί 150 εκατομμύρια πιστούς, ήτοι το 50% των όπου γης Ορθοδόξων. Σχίσμα σημαίνει δογματική διαφορά, κάτι που εδώ δεν υφίσταται. Οι γνώστες εκτιμούν ότι το Πατριαρχείο Μόσχας ίσως επαναλαμβάνει όσα έπραξε μετά την παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην Εσθονία στις 20 Φεβρουαρίου 1996, όταν διέκοψε την ευχαριστιακή κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά επανήλθε στη μητέρα Εκκλησία μετά την παρέλευση εύλογου διαστήματος.

Η ηχώ των αιώνων

Ολα αυτά ξεκίνησαν το 1439 όταν στη Σύνοδο της Φλωρεντίας βυζαντινοί και καθολικοί επίσκοποι αποφάσισαν την ένωση της Δυτικής και της Ανατολικής Εκκλησίας υπό τον Πάπα. Η απόφαση αυτή προκάλεσε διενέξεις και σφοδρές συγκρούσεις στην Πόλη και στη Μόσχα και ακυρώθηκε στην πράξη. Το 1448, η Ρωσική Εκκλησία ανεξαρτητοποιήθηκε μονομερώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ σχηματοποιήθηκε η θεωρία της «Τρίτης Ρώμης», σύμφωνα με την οποία η Μόσχα αναδεικνύεται στη μητρόπολη του χριστιανικού κόσμου μετά τη Ρώμη και την Πόλη, που το 1453 έπεσε στους Οθωμανούς. Από τότε η Ρωσική Εκκλησία βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η Μόσχα διεκδικεί την επικυριαρχία έναντι όλων των ορθοδόξων εκκλησιών προκειμένου να πραγματωθεί το όραμα της ισχυρής Ρωσίας που διατηρεί την πρωτοκαθεδρία στον Χριστιανισμό. Κατηγορεί το Φανάρι ότι την εμποδίζει στον στόχο αυτό διότι συνεργάζεται με τις ΗΠΑ που επιθυμούν τον περιορισμό της ρωσικής επιρροής. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο υπάγεται η ισχυρή Ορθόδοξη Εκκλησία των ΗΠΑ, αντιτείνει ότι δεν θα επιτρέψει οι ρωσικές βλέψεις να οδηγήσουν στην εξαφάνισή του.

Μήνυση-μήνυμα

Η Σεβγκί Ερένερολ, εκπρόσωπος του «Τουρκο-Ορθόδοξου» Πατριαρχείου κατέθεσε την Πέμπτη μήνυση κατά του Οικουμενικού Πατριάρχη επειδή «παρεμβαίνει στην Ουκρανία». Ο πρόεδρος Ερντογάν, ενώ φέρεται ότι συναίνεσε σιωπηρά στην αυτοκεφαλία της Ουκρανίας, επιθυμεί ταυτόχρονα να εμφανιστεί υποστηρικτικός και προς τη Μόσχα.

Το «Τουρκο-Ορθόδοξο» Πατριαρχείο ιδρύθηκε το 1924 από τον παπά Εφτίμ (Ευθύμιο), έγγαμο ορθόδοξο κληρικό της Καππαδοκίας. Το τουρκικό κράτος του παραχώρησε τρεις εκκλησίες στην περιοχή του Γαλατά. Οι ορθόδοξοι της Τουρκίας και οι άλλες εκκλησίες ουδέποτε το αποδέχθηκαν. Εξελίχθηκε σε επιχείρηση των παιδιών του παπά Εφτίμ. Η κυρία Ερένερολ, εγγονή του παπά Εφτίμ συμμετείχε στην υπόθεση Εργκένεκον το 2008 και καταδικάστηκε σε ισόβια το 2013. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο κορυφαίοι στρατιωτικοί και μέλη εθνικιστικών οργανώσεων σχεδίαζαν την ανατροπή του Ερντογάν και τη δολοφονία του Οικουμενικού Πατριάρχη και άλλων προσωπικοτήτων όπως ο νομπελίστας Λογοτεχνίας Ορχάν Παμούκ. Συναντήσεις μελών της Εργκένεκον γίνονταν σε εκκλησία του «Τουρκο-Ορθόδοξου» Πατριαρχείου. Εκτοτε η «επιχείρηση» προσαρμόστηκε στην εποχή και ευθυγραμμίστηκε με τη νέα εξουσία της Τουρκίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή