Πατριαρχικά διάφορα

2' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ​​ρήξη που επήλθε στις σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το Πατριαρχείο της Μόσχας δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Η κρίση υπέβοσκε από καιρό, και ανεξαρτήτως από την εκκλησιαστική, έχει και σοβαρή πολιτική διάσταση. Η αναγνώριση από τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο της αυτοκεφαλίας αποσχισθέντος τμήματος της Εκκλησίας της Ουκρανίας ήταν αποτέλεσμα επιμόνων προτροπών της Ουάσιγκτον. Η διαχείριση του όλου ζητήματος θα γίνει ασφαλώς με όρους εκκλησιαστικούς, αλλά ορισμένοι αιτιώνται –όχι βεβαίως δημοσίως– τον κ.κ. Βαρθολομαίο, διότι θέτει τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες των Βαλκανίων ενώπιον περιττού διλήμματος, σε μια εποχή ρευστότητος και νέων εντάσεων των ΗΠΑ και γενικώς της Δύσεως με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αλλά ο κ.κ. Βαρθολομαίος δεν βρίσκεται εν αδίκω.

Αντίθετα με το Βατικανό, που έχει κρατική υπόσταση και ο Πάπας ενσαρκώσει στο πρόσωπό του εξουσία πνευματική και πολιτική, στην περιοχή της Ορθοδοξίας υφίσταται διαχρονικώς στενή διασύνδεση της Εκκλησίας με κάποιο ισχυρό κέντρο πολιτικής εξουσίας – ενιαίο σε πρώτη φάση, διεσπασμένο αργότερα, όταν ανέκυψαν τα εθνικά Πατριαρχεία και οι αυτοκέφαλες Εκκλησίες.

Κατ’ αρχάς, η αναβάθμιση της Επισκοπής του Βυζαντίου σε Οικουμενικό Πατριαρχείο το 331 μ.Χ. υπήρξε συνέπεια πολιτικής αποφάσεως του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου, όταν κατέστησε το Βυζάντιο πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μετονομάζοντάς το σε Νέα Ρώμη. Αντίθετα, ο Πάπας διεκδικεί τα «πρωτεία», διότι η Εκκλησία της Ρώμης ιδρύθηκε από τον Απόστολο Πέτρο.

Αργότερα, όταν το 1453 ο Μωάμεθ Β΄ εκπόρθησε τη «βασιλίδα των πόλεων», ενεχείρισε προσωπικώς το χρυσό «δεκανίκι» στον Γεννάδιο, που η Σύνοδος είχε εκλέξει Πατριάρχη, ακολουθώντας πιστά το τυπικό των χριστιανών αυτοκρατόρων, και τον ανέδειξε ανώτατο Οθωμανό αξιωματούχο και υπεύθυνο των χριστιανικών πληθυσμών, παρέχοντάς του ευρύτατα προνόμια.

Αν και ορισμένοι οικτίρουν την εξέλιξη αυτή, χάρις σε αυτόν τον όντως ιστορικό συμβιβασμό ο Ελληνισμός και άλλα χριστιανικά έθνη κατάφεραν να διατηρήσουν τα βασικά συστατικά της ιδιοσυστασίας τους. Η προσφορά του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως προς αυτό το θέμα υπήρξε τεράστια.

Με την επικράτηση των κεμαλιστών, εξέλιπε η «χρησιμότης» του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το νέο καθεστώς της Αγκυρας. Μόνον όταν με αποφασιστική παρέμβαση των ΗΠΑ ο Αθηναγόρας, αφιχθείς με το αμερικανικό προεδρικό αεροσκάφος, εγκατεστάθη στην Κωνσταντινούπολη τον Ιανουάριο 1949, ο οικουμενικός χαρακτήρας του Πατριαρχείου προσέλαβε ικανό πολιτικό έρμα. Εκκλησιαστική βαρύτητα απέκτησε όταν άρχισε ο διάλογος με το Βατικανό στα μέσα της δεκαετίας του ’60.

Την εποχή εκείνη ο Αθηναγόρας, σε πλήρη εναρμόνιση με την πολιτική των ΗΠΑ, είχε τεθεί επικεφαλής της «ιερότερης μάχης» του χριστιανικού κόσμου εναντίον του κομμουνισμού. Σήμερα ο κ.κ. Βαρθολομαίος δραστηριοποιείται εντόνως για την περιστολή της επιρροής του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο αξιοποιείται πλήρως από τη Ρωσία του προέδρου Πούτιν.

Ορθώς ενεργεί, ως προς το θέμα αυτό, αλλά η ένταση στις σχέσεις του κ.κ. Βαρθολομαίου με την Εκκλησία της Ελλάδος –στο παρελθόν και τώρα– είναι διαφορετικής ποιότητος. Οφείλεται σε λόγους καθαρώς ιδιοσυγκρασιακούς και είναι εξόχως βλαπτική.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή