Κρίσιμες για το μέλλον των γεωτρήσεων στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) κρίνονται οι αμέσως επόμενες εβδομάδες, καθώς η Αγκυρα διαμηνύει σε κάθε τόνο και διά μέσου κάθε πιθανού διαύλου ότι δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων.
Ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ τόνισε χθες ότι η Αγκυρα δεν θα επιτρέψει παρενόχληση των δραστηριοτήτων του «Μπαρμπαρός», έδωσε, μάλιστα, ορισμένες φωτογραφίες στη δημοσιότητα όπου απεικονίζεται το ερευνητικό σκάφος συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά, με τη φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» να διαγράφεται στον ορίζοντα. Οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες του κ. Ακάρ, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες οι οποίες έχουν δημοσιευθεί σε μερίδα του τουρκικού Τύπου περί σταδιακής αποδέσμευσης των κανόνων εμπλοκής από την ηγεσία του ναυτικού της Τουρκίας, δημιουργούν ατμόσφαιρα έντασης που ενισχύθηκε και τις προηγούμενες ημέρες, μετά τη δημόσια συζήτηση περί τμηματικής επέκτασης ή όχι της αιγιαλίτιδας ζώνης της Ελλάδας από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια (ν.μ.).
«Ζήτημα αρχής»
Αν και έως αυτή τη στιγμή η Λευκωσία δεν φαίνεται να ανησυχεί για τη γεώτρηση της Exxon/Mobil η οποία θα πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, η Αγκυρα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει τις εξελίξεις και εκεί ως ζήτημα αρχής, καθώς οι Τούρκοι θεωρούν και το συγκεκριμένο σημείο ως αποτέλεσμα «μονομερούς» διαπραγμάτευσης των Ελληνοκυπρίων (όπως περιγράφουν τη νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας) με τρίτες κυβερνήσεις και εταιρίες. Αυτή η αντίληψη στηρίζεται στην πάγια άποψη της Αγκυρας ότι η Κύπρος παρεμβάλλεται ανάμεσα στην Τουρκία και την Αίγυπτο, ως εκ τούτου δεν διαθέτει θαλάσσιες ζώνες, ιδιαιτέρως αφού έχουν κηρυχθεί δίχως τη «σύμφωνη γνώμη» των Τουρκοκυπρίων.
Συγκεκριμένα, ο κ. Ακάρ είπε χθες (Anadolu) ότι «δεν θα επιτρέψουμε ποτέ μία νέα παρενόχληση στην Ανατολική Μεσόγειο». Οταν ο κ. Ακάρ κάνει λόγο για «παρενόχληση» πρακτικά αναφέρεται στην παρουσία φρεγάτας του Πολεμικού Ναυτικού στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. «Τα πολεμικά πλοία μας εξασφαλίζουν την απαραίτητη προστασία στην περιοχή. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ μία νέα παρενόχληση. Οποιοδήποτε σχέδιο, σε αυτή την περιοχή, το οποίο δεν περιλαμβάνει την Τουρκία και την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, δεν έχει πιθανότητα και δυνατότητα επιβίωσης η επιτυχίας», είπε.
Για την αιγιαλίτιδα ζώνη, ο κ. Ακάρ επανέλαβε την τουρκική απειλή του casus belli, επισημαίνοντας ότι «στην περίπτωση που θα ληφθεί μία απόφαση η οποία είναι αντίθετη στις συμφωνίες, στο διεθνές δίκαιο και στην καλή γειτονία είναι ξεκάθαρο το τι θα πράξουμε. Λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα. Θέλουμε όλοι να ξέρουν ότι δεν θα επιτρέψουμε επ’ ουδενί κανένα τετελεσμένο σε αυτό το θέμα». Η στάση του κ. Ακάρ φαίνεται ότι αποτυπώνεται και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Το «Μπαρμπαρός» συνοδεύεται από ένα πετρελαιοφόρο και τέσσερα πολεμικά πλοία, ενώ σύμφωνα με ορισμένες πηγές (Deniz Haber Ajancy) το τουρκικό επιτελείο ναυτικού προετοίμασε νέους κανόνες εμπλοκής έναντι της ελληνικής «προκλητικότητας και της αυξανόμενης κινητικότητας που έχουν αναγγελθεί μονομερώς σε οικόπεδα της ΑΟΖ». Οι διαρροές αυτές κινούνται, κατά το δημοσίευμα, «στο ότι είναι δυνατόν η αρμοδιότητα εκτέλεσής τους να παραχωρηθεί σε χαμηλό επίπεδο διοικήσεως μέχρι και στους κυβερνήτες των πλοίων».
Η Ουάσιγκτον
Στη ρητορική ένταση των τελευταίων ημερών, η Ουάσιγκτον διάλεξε τη μέση οδό. «Η πολιτική μας για αυτά τα θέματα δεν έχει αλλάξει. Η Τουρκία και η Ελλάδα έχουν εδώ και καιρό αναπτύξει διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Ως θέση αρχής, οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την κυριαρχία των χωρών», ανέφερε, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Να παραμείνει προσηλωμένη στις σχέσεις καλής γειτονίας και «στον σεβασμό των διεθνών συμφωνιών» ζήτησε από την Αγκυρα (Euractiv.com) η εκπρόσωπος της Κομισιόν Μάγια Κοτσίγιαντσιτς.