Ντάισελμπλουμ: Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να συμπεριφερθούν υπεύθυνα

Ντάισελμπλουμ: Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να συμπεριφερθούν υπεύθυνα

4' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στη συνέντευξη με τον πρώην πρόεδρο του Eurogroup που δημοσίευσε η «Κ» την περασμένη Τετάρτη κυριάρχησε η Ελλάδα – η κρίση, η περίοδος Βαρουφάκη και οι γκρίζες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας στη μεταμνημονιακή περίοδο.

Προς το τέλος της κουβέντας μας όμως, επεκταθήκαμε και στα ευρύτερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη. Ακολουθεί το μέρος αυτό της συζήτησης, με ειδική αναφορά στο μεγάλο ζήτημα των ημερών, τη σύγκρουση Ρώμης-Βρυξελλών για τον ιταλικό προϋπολογισμό.

Υπήρξε ένα μικρό παράθυρο αισιοδοξίας το 2017, με την οικονομία της Ευρωζώνης να αναπτύσσεται ταχύρρυθμα και με την εκλογή του Μακρόν, αλλά φέτος η οικονομία επιβραδύνεται, ενώ οι προτάσεις του Μακρόν για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης δεν πάνε πουθενά. Είναι έτοιμη η Ευρωζώνη για την επόμενη κρίση, που πολλοί θεωρούν ότι επίκειται εξαιτίας της Ιταλίας; Θα επιβιώσει μακροπρόθεσμα το κοινό νόμισμα χωρίς να μετατραπεί έστω σε έναν περιορισμένο βαθμό σε ένωση μεταβιβάσεων και χωρίς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης; 

Η ενίσχυση της νομισματικής ένωσης συνεχίζεται, και θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Δεν ανήκω στους κατηφείς πεσιμιστές που θεωρούν ότι τα πάντα θα καταρρεύσουν. Ήμουν πρόεδρος του Eurogroup για πέντε χρόνια, και για πέντε χρόνια είχα ανθρώπους που μου έλεγαν, «πλησιάζει το τέλος του ευρώ». Η δική μου απάντηση ήταν, «ενώ εσείς τα λέτε αυτά, εγώ θα προσπαθήσω να διορθώσω την κατάσταση». Η νομισματική ένωση χρειάζεται περισσότερες παρεμβάσεις, έγιναν πολλά κατά τη διάρκεια της κρίσης – δημιουργήσαμε τον ESM, νέα πλαίσια και ταμεία, την ενιαία εποπτεία και τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης των τραπεζών, τον Δεκέμβριο είμαι αρκετά σίγουρος ότι θα υπάρξει συμφωνία για τον κοινό μηχανισμό προστασίας [backstop] του ενιαίου ταμείου εξυγίανσης…Θα ακολουθήσει η μετατροπή του ESM σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, με περισσότερα εργαλεία, μεγαλύτερη εμβέλεια δράσης. Μέρος του επόμενου γύρου διαπραγματεύσεων για τον κοινοτικό προϋπολογισμό θα περιλαμβάνει και τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης. Θα είναι μικρός – από πού να βρει κανείς πολλά νέα χρήματα ξαφνικά; Αυτό που δεν θα συμβεί είναι ο υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης – κανείς δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει. Ποιος είναι αυτός ο τύπος; Από πού αντλεί την εξουσία του; Θα μπορεί να πει στους Γάλλους να αντιμετωπίσουν επιτέλους τα προβλήματα με το συνταξιοδοτικό τους και να εκσυγχρονίσουν την αγορά εργασίας; Όχι.

Αλλά θα υπάρξει ένας προϋπολογισμός της Ευρωζώνης, με το συγκεκριμένο στόχο να βοηθήσει χώρες που αντιμετωπίζουν κάποιο αρνητικό σοκ. Αν βρισκόμαστε όλοι σε κρίση, τότε μπορεί να αναλάβει δράση η ΕΚΤ· αν συμβαίνει κάτι σε μία χώρα, με εξωγενή αίτια, ένα τέτοιο εργαλείο θα βοηθούσε.

Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και να αποδεχθούμε είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών παραμένουν στα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων: κοινωνική προστασία και συντάξεις, υγεία, παιδεία – μου ξεφεύγει κάτι; Αυτές είναι οι τρεις μεγάλες κατηγορίες, και νομίζω ότι θέλουμε να τις διατηρήσουμε υπό εθνικό έλεγχο – δεν έχω ακούσει τον Μακρόν να λέει να μεταβιβαστεί η ευθύνη για το γαλλικό συνταξιοδοτικό σύστημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης παραμένει στα χέρια των εθνικών κυβερνήσεων. Αυτή η ιδέα ενός μεγάλου άλματος προς τα εμπρός, προς μία πολιτική ένωση – δεν το βλέπω να συμβαίνει. Και οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να συμπεριφερθούν υπεύθυνα…

Και αν πρόκειται για τις κυβερνήσεις μεγάλων χωρών, και αρνούνται να συμπεριφερθούν υπεύθυνα;

Πάμε λοιπόν στην Ιταλία – η Ιταλία είναι μία ενδιαφέρουσα περίπτωση. Λόγω του πολιτικού της συστήματος, δεν έχει καταφέρει να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που έκαναν η Ισπανία, η Πορτογαλία, ακόμα και η Γαλλία τώρα. Γι’ αυτό και ήταν τραγικό που ο Ρέντσι απέτυχε στην πιο κρίσιμη μεταρρύθμιση, την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος. Η Ιταλία είναι εγκλωβισμένη στην ίδια κατάσταση για 20 και πλέον χρόνια: η παραγωγικότητα είναι στάσιμη…

Οι αναπτυξιακές της επιδόσεις από το 1999 και μετά είναι χειρότερες από της Ελλάδας…

Ναι, η ανάπτυξη ήταν 0,5%, 1%, κάποιες φορές ανέβαινε στο 1,5%, αλλά μετά έπεφτε· οι επενδύσεις ήταν πολύ χαμηλές…Δεν νομίζω ότι αυτή η κυβέρνηση θα το αλλάξει αυτό, με τον τρόπο με τον οποίο προτείνει να το κάνει. Θα υπάρξει μία διελκυστίνδα τώρα, ίσως να κινηθούν σε μία πιο μετριοπαθή κατεύθυνση, ίσως όχι. Μετά θα υπάρξει η αντίδραση των αγορών. Αν οι αγορές αυξήσουν τα spreads, θα υπάρξει πολιτικό πρόβλημα στην Ιταλία· αν δεν τα αυξήσουν, ίσως μπορέσουν [οι κυβερνητικοί εταίροι στην Ιταλία] να γλιτώσουν χωρίς συνέπειες. Αν υπάρξει αύξηση των spreads, το πρόβλημα θα μεταδοθεί άμεσα στις τράπεζες. Ο ευρωπαϊκός επόπτης τότε θα ζητήσει μέτρα, κάποια αναδιάρθρωση, αύξηση της κεφαλαιακής επάρκειας – ίσως ένα bail-in. Αυτό θα είναι το κλειδί για την Ιταλία. Αν η κυβέρνηση πυροδοτήσει μία τέτοια κρίση, τις χειρότερες συνέπειες θα τις βιώσει η ίδια η Ιταλία…

Δεν έχουν όμως πολύ ισχυρότερη θέση απέναντι στις Βρυξέλλες σε σύγκριση με την Ελλάδα το 2015; Είναι υπερβολικά μεγάλοι για να χρεοκοπήσουν…

Όχι, είναι υπερβολικά μεγάλοι για να διασωθούν. Δεν μπορούμε να τους σώσουμε – είναι πολύ απλό. Οπότε, πιστεύω για δύο λόγους ότι τελικά η ιταλική κυβέρνηση θα αλλάξει πορεία. Ο πρώτος είναι ότι αν προκαλέσουν χάος, αυτό θα γυρίσει μπούμερανγκ, θα τους δημιουργήσει πρόβλημα στο εσωτερικό – στις τράπεζές τους, στα ασφαλιστικά τους ταμεία, στην ιταλική οικονομία. Από ορισμένες απόψεις αυτό ήδη συμβαίνει. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να τους διασώσει αν συνεχίσουν στο δρόμο που έχουν πάρει. Το ESM έχει διαθέσιμα 400 δισ. ευρώ. Η Ιταλία χρειάζεται περίπου 250 δισ. το χρόνο στα επόμενα χρόνια για να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της. Αυτοί είναι οι αριθμοί. Οπότε ακόμα κι αν υπήρχε πολιτικά η διάθεση να διασωθεί η χώρα, που δεν νομίζω ότι υπάρχει, τότε ο Κλάους Ρέγκλινγκ θα αναγκαζόταν να τους ενημερώσει ότι τα χρήματα φτάνουν μόνο για έναν με ενάμιση χρόνο. Η Ιταλία πρέπει να το καταλάβει αυτό.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή