Για εμάς του επαγγέλματος αυτού, είναι πάντα μια δυσκολία πώς θα ξεκινήσεις το κομμάτι. Το έχεις σκεφθεί καλά μες στο κεφάλι σου, το έχεις συγκροτημένο, έτοιμο να το γράψεις – αλλά πώς το ξεκινάς; Οταν δεν μπορείς να βρεις την αρχή, τότε ο μόνος τρόπος είναι η σπρωξιά που σε ρίχνει στο νερό για να κολυμπήσεις, δηλαδή η αλήθεια, η πραγματική αφορμή για να γράψεις το κομμάτι. Για το σημερινό, λοιπόν, η αφορμή είναι ότι άκουσα προ ημερών τον Παύλο Γερουλάνο να παρουσιάζει την υποψηφιότητά του για τον Δήμο Αθηναίων και τον βρήκα πολύ καλύτερο από όσο περίμενα. Συγκεκριμένα, ο Γερουλάνος έδειξε να έχει συλλάβει την κεντρική ιδέα των ερχομένων δημοτικών εκλογών στην Αθήνα: ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να απευθυνθούν στις απαιτήσεις των πολιτών και όχι στις αρμοδιότητες του ρόλου τον οποίο διεκδικούν.
Οκτώ χρόνια κρίσης και παρακμής έχουν αλλάξει εντυπωσιακά την Αθήνα· και όχι μόνο προς το χειρότερο. Η κρίση, όπως φαίνεται, κινητοποίησε δημιουργικές δυνάμεις και η Αθήνα αναδεικνύεται σε πολιτιστικό κέντρο των σύγχρονων ρευμάτων της τέχνης. (Βοήθησε πάρα πολύ και η Documenta σε αυτό, είναι αλήθεια.) Πολλοί είναι εκείνοι σήμερα που βρίσκουν ομοιότητες με το Βερολίνο της δεκαετίας του 1980. Ομως οι μποέμ δεν ψηφίζουν – βαριούνται ή συνήθως κοιμούνται εκείνες τις ώρες. Δήμαρχο Αθηναίων εκλέγουν οι πολίτες που υφίστανται, στην κουραστική και αβέβαιη καθημερινότητά τους, την παρακμή της πόλης: την ντροπιαστική βρώμα της, τη δυσωδία, το σκουπιδαριό, την αταξία, την ανομία και την ανασφάλεια.
Η δραματική πτώση (για τους Αθηναίους) της ποιότητας ζωής στην Αθήνα είναι ιδιαιτέρως σύνθετο φαινόμενο ώστε η αντιμετώπισή του να εξαρτάται από ένα άτομο, τον δήμαρχο Αθηναίων – ο οποίος δεν έχει και τις επαρκείς αρμοδιότητες για να το κάνει. Ωστόσο, ο κόσμος της Αθήνας έχει πραγματικά κουραστεί από την παρακμή της πόλης του και θέλει κάποιος έστω να εκπροσωπήσει αυτή την ανησυχία και τις προσδοκίες του. Κανείς στην Αθήνα δεν θα ενδιαφερθεί να πάει στις κάλπες, προκειμένου να εκλέξει έναν γραφειοκράτη που θα χειρίζεται συγκεκριμένες και περιορισμένες αρμοδιότητες – πλην, βεβαίως, των λοβοτομημένων και όσων δεν έχουν κάτι καλύτερο να κάνουν. Ο δήμαρχος της Αθήνας, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την κρίση, θα πρέπει να χειριστεί δυνατότητες και ελπίδες. Θα πρέπει, δηλαδή, να κάνει πολιτική – ό,τι δεν έκανε ο απερχόμενος δήμαρχος. Ειδάλλως, καλύτερα να προσληφθεί με προκήρυξη διαγωνισμού για τη θέση.
Αυτό ο Γερουλάνος το έπιασε και μπράβο του. Δεν αμφιβάλλω καθόλου ότι το έχει πιάσει και ο Κώστας Μπακογιάννης, ο οποίος παρουσιάζει την υποψηφιότητά του στις 5 Νοεμβρίου. Και οι δύο τους έχουν το χρήσιμο παράδειγμα της αποτυχίας του Γιώργου Καμίνη, που ξεκίνησε με τόσο υψηλές προσδοκίες από το πρόσωπό του και κατέληξε επίδοξος παράγοντας του ΠΑΣΟΚΙΝΑΛ. Ο απερχόμενος δήμαρχος προσέφερε θαυμάσιες υπηρεσίες στην εξυγίανση και ανασυγκρότηση των οικονομικών του δήμου και στην αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών επιπτώσεων της κρίσης. Σταματούσε όμως στα όρια των αρμοδιοτήτων του. Ούτε διεκδικούσε ούτε κινητοποιούσε· ήταν ένας τεχνοκράτης με καρδιά γραφειοκράτη. Δεν ήταν σε θέση να συγκεράσει και να εκπροσωπήσει τις απαιτήσεις των πολλών.
Μέχρι τις δημοτικές εκλογές υπάρχει πολύς δρόμος και η πείρα δείχνει ότι μια υποψηφιότητα εύκολα μπορεί να εκτροχιασθεί. Αν όμως η αναμέτρηση στην Αθήνα γίνει τελικά ανάμεσα σε Μπακογιάννη και Γερουλάνο, τότε έχω μία ελπίδα και μία βεβαιότητα. Την ελπίδα ότι αυτή θα είναι η πιο πολιτική αναμέτρηση – όχι με την έννοια της σημαίας, αλλά με την έννοια του τι θα κάνουμε για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής στην πόλη. Η βεβαιότητά μου αφορά την αισθητική αναβάθμιση της αναμέτρησης. Και οι δύο τους είναι ψηλοί, λεπτοί, από καλές οικογένειες και με την ίδια εκπαιδευτική διαδρομή (Κολλέγιο Ψυχικού, Ivy League). Ενα ευχάριστο διάλειμμα μετά από τόσο Τσίπρα…