Περισσότερα από 4.850.000 κατασχετήρια για δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών έχουν διεκπεραιώσει οι τράπεζες την περίοδο 2015-Μάιος 2018 κατ’ απαίτηση της εφορίας για χρέη που δεν κατάφεραν να πληρώσουν οι φορολογούμενοι και οι επιχειρήσεις.
Η εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είχε ως αποτέλεσμα τη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τα οποία στα χρόνια των μνημονίων αυξήθηκαν κατά 188%.
Συγκεκριμένα, η υπερφορολόγηση οδήγησε εκατομμύρια φορολογουμένους, έναν στους δύο, στην αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους προς την εφορία. Στο διάστημα αυτό εκτοξεύθηκαν οι ηλεκτρονικές κατασχέσεις μισθών, συντάξεων και γενικότερα η εφορία προχώρησε όπως είχε την υποχρέωση από τον νόμο σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών. Σύμφωνα με την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, από 650.000 που ήταν οι ηλεκτρονικές κατασχέσεις το 2015, διπλασιάστηκαν το 2016, για να φθάσουν το 2017 στο 1,7 εκατ.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον διοικητή της ανεξάρτητης αρχής Γ. Πιτσιλή, τα ηλεκτρονικά κατασχετήρια του 2017 αφορούσαν 312.000 οφειλέτες του Δημοσίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από τις αρχές του έτους μέχρι τον Μάιο του 2018 οι κατασχέσεις έφθασαν στο 1,2 εκατ. με πτωτικές τάσεις, με τον κ. Πιτσιλή να επισημαίνει ότι η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες συμβουλεύονται πλέον το σύστημα μητρώου τραπεζικών λογαριασμών. Κατά μέσον όρο από κάθε κατασχετήριο το ελληνικό Δημόσιο βάζει στα ταμεία το ποσό των 3.000 ευρώ.
Επίσης, ο διοικητής της ΑΑΔΕ τόνισε πως στόχος της φορολογικής διοίκησης είναι το Δημόσιο να εισπράττει με εκούσια μέσα τα φορολογικά έσοδα, «καθώς σε κανέναν δεν αρέσει να δεσμεύονται λογαριασμοί και καταβάλλεται μία οργανωμένη προσπάθεια για τη δημιουργία μιας πρότυπης φορολογικής διοίκησης». Επίσης, όπως είπε, μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου 2018 οι εισπράξεις από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές ανήλθαν στα 4 δισ. ευρώ, ωστόσο, τόνισε ότι επιχειρούνται μακροπρόθεσμες στρατηγικές για τη φορολογική συμμόρφωση όπως η ηλεκτρονική ρύθμιση για οφειλές και η διεύρυνση της ηλεκτρονικής φορολογικής ενημερότητας. Από τη μελέτη των στοιχείων που συνέλεξε και επεξεργάστηκε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προκύπτουν τα εξής εντυπωσιακά αποτελέσματα:
• Το 1% των οφειλετών, διαφορετικά 40.514 φυσικά και νομικά πρόσωπα, χρωστά το 90% του συνολικού ποσού, δηλαδή 90 δισ. ευρώ. Κατά μέσον όρο ο κάθε ένας από αυτούς χρωστάει 2.250.000 ευρώ.
• Το 87% των οφειλετών χρωστά μόλις το 2,5 % του συνολικού ποσού ή διαφορετικά 3.569.975 φορολογούμενοι χρωστούν μέχρι 5.000 ευρώ.
• Περίπου 30 δισ. ευρώ η 31,8% του συνόλου οφείλεται από 70 φορολογουμένους με περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ ο καθένας.
• Λιγότερο από 1 δισ. ευρώ ή 1% του συνόλου από 3,3 εκατ. φορολογουμένους έως 2.000 ευρώ.
Ακατάσχετος λογαριασμός
Οσοι έχουν οφειλές στο ελληνικό Δημόσιο είναι αντιμέτωποι με κατασχέσεις. Το μοναδικό «όπλο» που έχουν είναι να δηλώσουν έναν τραπεζικό λογαριασμό για να προστατεύσουν ποσά μέχρι 1.250 ευρώ μηνιαίως. Τον ακατάσχετο λογαριασμό μπορούν να τον δημιουργήσουν στην ειδική εφαρμογή του Τaxisnet στη διεύθυνση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (www.aade.gr) και πρέπει να επιλεγεί η ενότητα «Δήλωση Ακατάσχετου Λογαριασμού» στην κατηγορία «Υπηρεσίες προς πολίτες». Οπως προαναφέρθηκε οι καταθέσεις σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο αλλά σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Κατά προτεραιότητα πρέπει να δηλώνεται ως ακατάσχετος ο λογαριασμός της μισθοδοσίας. Στους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς το υπόλοιπο διαιρείται ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων. Τεκμαίρεται ότι στον συνδικαιούχο αναλογεί το υπάρχον χρηματικό ποσό διαιρεμένο με το σύνολο των συνδικαιούχων. Για παράδειγμα, σε λογαριασμό με υπόλοιπο 2.400 ευρώ, και δύο συνδικαιούχους, δεν μπορεί να επιβληθεί κατάσχεση (αν ο λογαριασμός έχει δηλωθεί ως ακατάσχετος), καθώς υπάρχει το όριο προστασίας των 1.250 ευρώ. Γενικώς σε κοινούς λογαριασμούς κατάσχεται το ένα δεύτερο, αν οι δικαιούχοι είναι δύο και το ένα τρίτο αν οι δικαιούχοι είναι τρεις.
Από την πλευρά της η εφορία για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση μπορεί να λάβει μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής. Τα μέτρα αυτά είναι:
α) Κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων στα χέρια του οφειλέτη, δηλαδή Ι.Χ. αυτοκινήτων, δικύκλων, σκαφών αναψυχής κ.λπ.
β) Κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτων, δηλαδή μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων, εφάπαξ βοηθημάτων, απαιτήσεων από πελάτες κ.λπ.
γ) Κατάσχεση ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.