Σε δύσκολους καιρούς, θα περίμενε κανείς από τους ταγούς μιας χειμαζόμενης κοινωνίας να ενισχύσουν μονάδες που αφενός θα απαλύνουν τις πληγές της κρίσης και αφετέρου θα αποτελέσουν τον πυρήνα για την εξυγίανση θεσμών στους οποίους στηρίζεται το μέλλον μας, με χαρακτηριστικότερο ίσως όλων αυτόν της εκπαίδευσης.
Το Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολείο αποτελούσε για πολλά χρόνια θεσμό που ανταποκρινόταν στις προσδοκίες αυτές. Η συνταγή ήταν απλή: πρόσβαση των κατά τεκμήριο καλύτερων μαθητών μέσα από τη διαδικασία διαγωνισμού, επιλογή των καλύτερων καθηγητών κατόπιν αξιολόγησης. Το αποτέλεσμα ήταν ένα δύσκολο σχολείο, στο οποίο μάθαινες γράμματα. Πέραν τούτου, το σχολείο διαμόρφωνε στους μαθητές κάτι σπάνιο στην ελληνική κοινωνία – την παράδοση ότι προέρχονται από ένα σχολείο διακριθέντων, στο οποίο δίπλα στο παιδί της εύπορης οικογένειας σπούδαζε το παιδί εργατικής ή μεσοαστικής οικογένειας, χωρίς η οποιαδήποτε ταξική προκατάληψη ή η οικονομική κατάσταση να αποτελεί εμπόδιο για την ένταξη στην ευρύτερη σχολική κοινότητα.
Τούτο όμως ήταν αντίθετο στις παρωχημένες αντιλήψεις της δεκαετίας του ’80, ότι τα πρότυπα σχολεία έχουν ελιτίστικο χαρακτήρα. Το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε και τα Πρότυπα πέρασαν κρίση. Το 2011 η Aννα Διαμαντοπούλου επανέφερε τοn θεσμό με στόχο να αποτελέσουν τα πρότυπα σχολεία «εργαστήρια ανασυγκρότησης της εκπαίδευσης». Στα χρόνια που ακολούθησαν, η εισαγωγή σε ένα πρότυπο σχολείο έγινε ζητούμενο, ειδικά από γονείς που δεν είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα ιδιωτικό σχολείο. Η συμμετοχή στις εξετάσεις αυξήθηκε, τα θέματα έγιναν δυσκολότερα και ειδικά για το Βαρβάκειο, το οποίο διατηρούσε μια παράδοση στις θετικές επιστήμες, τα μαθηματικά αποτέλεσαν βασικό κριτήριο επιλογής.
Θα περίμενε κανείς αντίστοιχη συνέχεια. Μαθητές που ήδη έχουν διακριθεί σε σχολικούς διαγωνισμούς μαθημάτων Φυσικής και Μαθηματικών και έχουν επιτύχει την είσοδό τους στο Βαρβάκειο, μέσα από διαγωνιστική διαδικασία αυξημένων απαιτήσεων, έχουν την προσμονή, αν όχι την απαίτηση, να διδάσκονται τα μαθήματα από εκπαιδευτικό προσωπικό με αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα, όπως ορίζει ο νόμος.
Τουναντίον, σήμερα, τόσες εβδομάδες μετά την έναρξη του σχολικού έτους, στο Βαρβάκειο υφίστανται κενά σε θέσεις καθηγητών, με αποτέλεσμα οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου να μη διδάσκονται Μαθηματικά, δηλαδή το μάθημα με βάση το οποίο έγινε η επιλογή τους. Τούτο δε, παρά το γεγονός ότι ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων από τον Μάιο του 2018 είχε επισημάνει την ύπαρξη κενών στις θέσεις μαθηματικού, βιολόγου και φιλολόγου και είχε ζητήσει την πλήρωσή τους με επιστολή που απηύθυνε, μεταξύ άλλων, και προς τον υπουργό Παιδείας.
Η σιωπή που ακολούθησε και η αδράνεια για την πλήρωση των κενών δεν μπορούν να εξηγηθούν. Πρόκειται για αδιαφορία ή για μεθοδευμένη προσπάθεια απαξίωσης, λόγω ιδεολογικής εναντίωσης στη λειτουργία προτύπων σχολείων; Και στις δύο περιπτώσεις προκύπτει το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα. Αν όμως η απαξίωση οφείλεται στην ιδεοληψία των ιθυνόντων και εντάσσεται σε μια προσπάθεια αποδόμησής τους, θα ήταν ίσως εντιμότερο να γίνει τούτο γνωστό στις εκατοντάδες των γονέων οι οποίοι νοιάζονται για την πρόοδο και το μέλλον των παιδιών τους.
* Ο κ. Bαγγέλης Αργυρός είναι πάρεδρος στο Συμβούλιο της Επικρατείας.