Η εισαγωγή της θρησκευτικής ουδετερότητας του ελληνικού κράτους είναι μεταξύ των κομβικών προτάσεων που έκανε χθες ο Αλέξης Τσίπρας κατά την ομιλία του, με θέμα τη συνταγματική αναθεώρηση, στην Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρωθυπουργός, μάλιστα, εμφανίστηκε βέβαιος πως «η ρητή αυτή κατοχύρωση θα βρει σύμφωνη και την Εκκλησία, που και εκείνη θέλει ένα σαφές περίγραμμα των σχέσεών της με το Κράτος». Δεν είναι άλλωστε μυστικό πως ο πρωθυπουργός επιθυμεί σε αυτή την κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς μπαίνουμε σε έτος εκλογών, να μην ανοίξει μέτωπο με την Εκκλησία και οι όποιες αλλαγές να γίνουν κατόπιν συνεννόησης με τον Αρχιεπίσκοπο, με τον οποίο θεωρεί «πως έχει διαμορφωθεί τα τελευταία τρία χρόνια αμοιβαία εκτίμηση». Στο πλαίσιο αυτό, έκανε λόγο για τη δημιουργία ευρύτερων συναινέσεων «ώστε να περάσουμε σε μια νέα εποχή στις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας».
Διαφορετική άποψη εξέφρασε, όπως αναμενόταν, ο κ. Ν. Φίλης, ο οποίος λαμβάνοντας τον λόγο στην Κ.Ο. επιχειρηματολόγησε υπέρ του πλήρους διαχωρισμού, ζητώντας παράλληλα την κατάργηση του προοιμίου του Συντάγματος που αναφέρεται «εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος». Παράλληλα, ο τέως υπουργός αναφέρθηκε και στο άρθρο 3, που μιλάει για «επικρατούσα θρησκεία», ζητώντας την απαλοιφή του, χωρίς ωστόσο η άποψή του να πλειοψηφήσει. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πιο πιθανό είναι το άρθρο να μείνει ως έχει, με την προσθήκη διευκρίνισης πως η «επικρατούσα θρησκεία» δεν συνεπάγεται διάκριση εις βάρος αλλοθρήσκων.
Στο άλλο μεγάλο ζήτημα στο οποίο υπήρχε διχογνωμία εντός του κόμματος, αυτό της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, η συζήτηση ήταν εκτενής. Οπως σημείωσε κατά την εισαγωγική του ομιλία ο ίδιος ο πρωθυπουργός, οι απόψεις κινούνταν σε δύο κατευθύνσεις. Η μία υποστήριζε την εκλογή από τον λαό μετά δύο αποτυχημένες απόπειρες, ενώ η δεύτερη άποψη προέβλεπε η εκλογή να γίνεται από τη Βουλή με τρίτη ψηφοφορία που θα απαιτεί απλή πλειοψηφία 151 βουλευτών και στηριζόταν στην επιχειρηματολογία πως η εκλογή από τον λαό δημιουργεί μια ιδιότυπη «δυαρχία». Στο κλείσιμο της συνεδρίασης ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, έβαλε στο τραπέζι μια νέα πρόταση, η οποία προβλέπει πως σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής ΠτΔ κατά τις δύο πρώτες ψηφοφορίες, να παρατείνεται για 6 μήνες η θητεία του Προέδρου. Ενδιάμεσα, κάθε μήνα, να γίνεται απόπειρα εκλογής με αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών. Αν αποτύχουν όλες οι προσπάθειες, τότε τον λόγο θα έχει ο λαός.
Τα παραπάνω συνδέονται άμεσα με την πρόταση Τσίπρα για πλήρη αποσύνδεση της αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας με διάλυση του Κοινοβουλίου, ώστε να ενισχυθεί η «πολιτική σταθερότητα». Στην ίδια λογική άλλωστε, της ενίσχυσης της σταθερότητας, αλλά και του, ει δυνατόν, σταθερού τετραετούς κύκλου των κυβερνήσεων, εντάσσεται και η πρόταση της «εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας». Αυτή προβλέπει πως η πρόταση δυσπιστίας θα πρέπει να συνδέεται με υπερψήφιση νέου πρωθυπουργού, ώστε να αποφευχθούν «τακτικισμοί και σχεδιασμοί εξωθεσμικών πολιτικών κέντρων», όπως σημείωσε ο κ. Τσίπρας. Κατά τα λοιπά, οι προτάσεις προβλέπουν την καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος, τη «διενέργεια δημοψηφίσματος» είτε για εθνικά θέματα είτε για ψηφισμένο νομοσχέδιο, την τροποποίηση του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών, που, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, με την παρούσα μορφή του αποτελεί «τη θεσμική κατοχύρωση της ασυδοσίας και της ατιμωρησίας», αλλά και την απαγόρευση διορισμού εξωκοινοβουλευτικών πρωθυπουργών, κάτι που δεν θα ισχύει για τους υπουργούς.
Επίσης, ο κ. Τσίπρας, που επιτέθηκε εκ νέου με σφοδρότητα κατά του κ. Μητσοτάκη και της Ν.Δ. παρότι ζητεί συναίνεση, προανήγγειλε αλλαγές στη βουλευτική ασυλία, ώστε να καλύπτει μόνο αδικήματα που τελούνται κατά την άσκηση καθηκόντων, ενώ πρότεινε ανώτατο όριο 3 θητειών για το βουλευτικό αξίωμα. Ο τελευταίος άξονας των προτάσεων αφορά τα κοινωνικά δικαιώματα, όπως είναι η προστασία της εργασίας, αλλά και των δημόσιων αγαθών «όπως το νερό και την ηλεκτρική ενέργεια, από την επέλαση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας».
Οι πλειοψηφίες
Η διαδικασία της αναθεώρησης ξεκινά από την παρούσα Βουλή και ολοκληρώνεται στην επόμενη, αφού έχουν μεσολαβήσει εκλογές. Οι πλειοψηφίες που χρειάζονται στις ψηφοφορίες έχουν ως εξής: Η απόφαση για την «ανάγκη αναθεώρησης», σύμφωνα με το άρθρο 110 του Σ., διαπιστώνεται σε δύο ονομαστικές ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον ένα μήνα. Απαιτείται πλειοψηφία των «3/5 του όλου αριθμού των μελών της Βουλής», δηλ. 180 ψήφοι. Στην περίπτωση που στη σημερινή Βουλή δεν επιτευχθεί η αυξημένη, αλλά η σχετική πλειοψηφία (151 ψήφοι), η επόμενη, που θα προκύψει μετά τις εκλογές, θα πρέπει να αποφασίσει να προχωρήσει η αναθεώρηση με πλειοψηφία 180 ψήφων. Για τις αναθεωρητέες διατάξεις, το Σύνταγμα προβλέπει: Για όσες διατάξεις η σημερινή Βουλή αποφασίσει την αναθεώρησή τους με 180 ψήφους, στη νέα χρειάζονται 151 ψήφοι. Για τις διατάξεις που θα εξασφαλίσουν 151 ψήφους στην τωρινή, στη νέα θα απαιτηθεί πλειοψηφία 180 ψήφων.