Δράση ανάσυρσης «διχτυών φαντασμάτων» στο Στρατώνι Χαλκιδικής διοργανώνουν από τις 3 έως τις 5 Νοεμβρίου η Ghost Fishing Greece και η Healthy Seas, δύο φορείς που έχουν στόχο την απομάκρυνση των αλιευτικών απορριμμάτων από τις θάλασσες. Στο πλάι τους θα βρεθούν οι καταδυτικές ομάδες AquaTec και UFR Team, η ομάδα της καταδυτικής σχολής NGUE (Northern Greece Underwater Explorers), καθώς και η τοπική κοινότητα Στρατωνίου.
«Δίχτυα φαντάσματα» ονομάζονται τα αλιευτικά δίχτυα που έχουν πεταχτεί, έχουν χαθεί ή εγκαταλειφθεί στη θάλασσα από τα αλιευτικά σκάφη, συνεχίζοντας να παγιδεύουν ψάρια και άλλα θαλάσσια θηλαστικά, αλλά και να εγκυμονούν κινδύνους για τη ναυσιπλοΐα. Σύμφωνα με τους δύο φορείς, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο περίπου 640.000 τόνοι αλιευτικών εργαλείων αφήνονται στις θάλασσες και στους ωκεανούς, με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε παγίδες θανάτου για τη θαλάσσια ζωή. Εκατομμύρια θαλάσσια ζώα, όπως καρχαρίες, δελφίνια, φώκιες και χελώνες, υποφέρουν λόγω της εμπλοκής τους σε αυτά τα δίχτυα, τα οποία προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς και τελικά τον θάνατο. Την κυριότερη απειλή ενέχουν τα σταθερά δίχτυα (απλάδια ή βραγχιόδικτα).
Εν προκειμένω, η δράση θα πραγματοποιηθεί σε έναν μοναδικό ύφαλο στο Στρατώνι, στον οποίο συγκεντρώνονται μεγάλα ιχθυαποθέματα και θαλάσσια ζωή. Καλυμμένος τα τελευταία χρόνια από αλιευτικά δίχτυα, αναφέρουν οι οργανώσεις, ο ύφαλος αυτός αργοπεθαίνει. Οπως λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Καρατζάς, δύτης της Ghost Fishing Greece, είναι πολύ συνηθισμένο να συναντάμε εγκαταλελειμμένα δίχτυα σε υφάλους. «Τα δίχτυα “σκαλώνουν” σε αυτούς και οι ψαράδες τα κόβουν και τα αφήνουν εκεί. Οι ύφαλοι όμως αποτελούν κατεξοχήν σημεία με πλούσια θαλάσσια ζωή».
Ο δεύτερος υποθαλάσσιος «στόχος» της ομάδας θα είναι οι παρακείμενες βραχονησίδες Ελευθερίδες, όπου έχει ανακαλυφθεί αποικία ιππόκαμπων, μία από τις ελάχιστες στην Ελλάδα (σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ενωσης για την Προστασία της Φύσης, οι ιππόκαμποι βρίσκονται υπό απειλή στη Μεσόγειο κυρίως λόγω της υποβάθμισης ή της απώλειας του ενδιαιτήματος από καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές). Η αποικία ιππόκαμπων στην περιοχή παρατηρήθηκε πρώτη φορά το 2007 από δύτη του καταδυτικού κλιμακίου της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων, που είχαν αποστολή να ελέγξουν την επέκταση του λιμένα του μεταλλείου στο Στρατώνι της Χαλκιδικής. Εκτοτε, η παρουσία του ιππόκαμπου στο Στρατώνι παρακολουθείται ερευνητικά από το ΕΛΚΕΘΕ, καθώς θεωρείται εντυπωσιακό για ένα τόσο ευαίσθητο είδος να παρουσιάζει σταθερά πληθυσμό στο συγκεκριμένο σημείο.
Τα δίχτυα που θα ανασυρθούν από την περιοχή του Στρατωνίου δεν θα πεταχτούν, αλλά θα δοθούν για ανακύκλωση μέσω της Healthy Seas. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που εδώ και πέντε χρόνια υλοποιείται σε Ολλανδία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Ελλάδα, συγκεντρώνοντας τα δίχτυα που «αλιεύουν» οι δύτες αλλά και αυτά που δεν χρησιμοποιούν πια οι αλιείς, προκειμένου να τα διοχετεύσουν στην κλωστοϋφαντουργία. Τα ανακτημένα, είτε από στεριά είτε από θάλασσα, αλιευτικά δίχτυα οδηγούνται αρχικά για καθαρισμό στην Τουρκία και από εκεί στη Σλοβενία, όπου ανακυκλώνονται σε υψηλής ποιότητας νήμα το οποίο κατόπιν χρησιμοποιείται στη δημιουργία μιας σειράς νέων προϊόντων, όπως κάλτσες, μαγιό ή χαλιά. Μέχρι σήμερα, σε συνεργασία με εθελοντές δύτες και αλιείς, έχουν συγκεντρωθεί από τη Healthy Seas συνολικά 375 τόνοι αλιευτικών διχτυών, ποσότητα που ισοδυναμεί με το βάρος δύο γαλάζιων φαλαινών.