Τελευταία, κάποιοι συμπεριφέρονται σαν να εκπλήσσονται ανακαλύπτοντας ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ ενδιαφέρονται μόνο για την παραμονή τους στην εξουσία και τίποτα άλλο. Λες και αυτό δεν ήταν προφανές από την πρώτη στιγμή. Ο μιθριδατισμός, με τις συνεχείς και αυξανόμενες δόσεις μη θεσμικής συμπεριφοράς, έχει κάνει τους πολίτες, ακόμα και τα ΜΜΕ, να έχουν συνηθίσει αντιδημοκρατικές καταστάσεις και πρακτικές που σε άλλες χώρες της Ευρώπης είναι αδιανόητες. Το πιο ξεκάθαρο δείγμα γραφής, που λογικά θα έπρεπε να είχε σοκάρει μια δημοκρατική κοινωνία, δόθηκε με το ξεκίνημα αυτής της κυβέρνησης και προδιέγραφε όλη τη μετέπειτα πορεία: Η «αριστεροδεξιά» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι η μοναδική κυβέρνηση συνεργασίας στην Ευρώπη που κυβερνά χωρίς προγραμματική συμφωνία των δύο κομμάτων που την απαρτίζουν. Δεν ενδιαφέρθηκαν, ούτε καν για τα προσχήματα, να δώσουν έστω ένα υποτυπώδες κείμενο στη δημοσιότητα για να ενημερώσουν τους πολίτες πάνω σε ποια βάση θα κυβερνήσουν ανά τομέα. Το αδιανόητο λοιπόν συνέβη με το καλημέρα. Τσίπρας και Καμμένος έδωσαν τα χέρια, αγκαλιάστηκαν, χτύπησε ο ένας την πλάτη του άλλου και αυτό ήταν! Τέτοιου είδους συμφωνίες γίνονται, αλλά σε άλλες δραστηριότητες. Οχι στην πολιτική. Οχι στις δημοκρατίες. Εδώ αποκτήσαμε κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς να διαπραγματευτούν πάνω στις πολιτικές τους θέσεις, χωρίς να ετοιμαστεί κείμενο συμφωνίας, χωρίς να ρωτηθεί κανένας στα κόμματά τους και χωρίς να ενημερωθούν οι πολίτες.
Στη Γερμανία, για να δούμε ένα άλλο παράδειγμα, ο σχηματισμός κυβέρνησης (συμπεριλαμβανομένης και της αποτυχημένης απόπειρας της «Τζαμάικα») κράτησε 171 μέρες, γιατί η διαπραγμάτευση γινόταν πάνω σε πολιτικές αρχές και θέσεις και όχι στο μοίρασμα των λάφυρων της εξουσίας. Η συγγραφή της κυβερνητικής συμφωνίας των εταίρων στη Γερμανία πήρε 12 μέρες και πρόκειται για ένα κείμενο 175 σελίδων, όπου περιγράφεται ανά τομέα ποια πολιτική θα ακολουθηθεί σε κάθε τομέα.
Η Αγκελα Μέρκελ, όταν ολοκληρώθηκε η συγγραφή της προγραμματικής συμφωνίας της συγκυβέρνησης, προχώρησε σε έκτακτο συνέδριο για να την εγκρίνει. Οι Σοσιαλδημοκράτες ζήτησαν και αυτοί από τα 450.000 μέλη τους να εγκρίνουν τη συμφωνία για να σχηματιστεί κυβέρνηση. Μόνο στην Ελλάδα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έδωσαν απλώς οι δύο πολιτικοί αρχηγοί τα χέρια, σαν φύλαρχοι, και αποκτήσαμε κυβέρνηση. Το πιο θλιβερό και ανησυχητικό ήταν ότι δεν αντέδρασε κανείς. Σαν να ήταν φυσιολογικό μία συγκυβέρνηση να στηρίζεται στη χειραψία των δύο πολιτικών, χωρίς συμφωνία αρχών και δημοκρατικές διαδικασίες. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι κυβερνήσεις συνεργασίας, ακόμα και μεταξύ πολιτικά συγγενών κομμάτων, προϋποθέτουν πάντα διαδικασίες ώσπου να καταλήξουν σε συμφωνία, με λεπτομερείς διαπραγματεύσεις που καταλήγουν σε ένα κείμενο αρχών και ένα πρόγραμμα που δίνεται στη δημοσιότητα.
Στην προηγούμενη κυβέρνηση συνεργασίας Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, τα τρία κόμματα είχαν ορίσει εκπροσώπους (Μεϊμαράκη και Λαζαρίδη η Ν.Δ., Σκανδαλίδη και Αγγελούδη το ΠΑΣΟΚ, Χατζησωκράτη και Παπαθανασίου η ΔΗΜΑΡ), οι οποίοι πραγματοποιούσαν συνεχώς συσκέψεις στη Βουλή για μέρες, προκειμένου να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο προγραμματικής σύγκλισης. Υπήρξαν συμφωνίες, διαφωνίες και συμβιβασμοί, οι οποίοι στο τέλος οδήγησαν στην κατάρτιση μιας κυβερνητικής συμφωνίας. Το κείμενο των επτά σελίδων δεν ήταν τόσο αναλυτικό και συγκεκριμένο όσο άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ωστόσο έθετε ένα πλαίσιο.
Το τι υλοποιήθηκε από αυτά που συμφώνησαν, ασφαλώς αποτελεί αντικείμενο κριτικής. Το κείμενο της συμφωνίας όμως είναι εκεί, υπάρχει και μπορεί ο καθένας να το δει σημείο προς σημείο και να τους κρίνει. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν διαθέτει καμία προγραμματική συμφωνία. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την αδιαφορία της ηγεσίας της κυβέρνησης για κάθε δημοκρατική διαδικασία, αλλά και για την ίδια την ουσία της.
* Η κ. Βασιλική Σιούτη είναι δημοσιογράφος.