Ο τόμος «Μέρες Η΄, 2 Γενάρη 1961 – 16 Δεκέμβρη 1963» θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ικαρος.
«Η φασαρία άρχισε κατά τα μέσα Οχτώβρη. (Η εισβολή των Σουηδών.) Εκείνες τις μέρες ο Σαββίδης μου τηλεφώνησε πως η “Αυγή” δημοσιεύει την είδηση της Ηerald Τribune ότι οι επικρατέστεροι υποψήφιοι είναι ο Μπέκετ κι εγώ. Αρχισαν οι φωτογράφοι. Το δυσάρεστο είναι που όσο πληθαίνουν τόσο τους βαριούμαι, τόσο το πρόσωπό μου φαίνεται περισσότερο βαριεστιμένο – στο τέλος θα με φωτογραφούν κοιμισμένο».
Η εγγραφή έχει τίτλο [Σάββατο, 31 Αυγούστου – τέλη Οκτώβρη;] και προέρχεται από ένα βιβλίο που χρόνια περιμένουν όσοι μελετούν τον Γιώργο Σεφέρη: τον προτελευταίο τόμο («Μέρες Η΄, 2 Γενάρη 1961 – 16 Δεκέμβρη 1963) από τη σειρά «Μέρες», που θα κυκλοφορήσει την προσεχή εβδομάδα από τις εκδόσεις Ικαρος. Το παραπάνω απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του ποιητή μάς μεταφέρει στο καλοκαίρι του 1963, στις μέρες που προηγήθηκαν της βράβευσής του με το Νομπέλ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία.
Ο ποιητής στο Αββαείο Μπελαπάις, στην Κύπρο, τη δεκαετία του ’50.
Είναι αλήθεια ότι στο παρελθόν η κυκλοφορία αυτού του βιβλίου θα αποτελούσε ένα εκδοτικό γεγονός. Και όχι μόνο για τη δυσκολία του εγχειρήματος, τη σωστή φιλολογική επιμέλεια που έπρεπε να γίνει πάνω στην πρώτη ύλη του περιεχομένου του, δηλαδή τα τέσσερα χειρόγραφα του Γιώργου Σεφέρη που καλύπτουν τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και ήρθαν στα χέρια της επιμελήτριας Κατερίνας Κρίκου-Davis ως μια σειρά από πρόχειρες χειρόγραφες σημειώσεις μαζί με αποκόμματα εφημερίδων με άρθρα και γελοιογραφίες πολιτικού, κοινωνικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Η εξαιρετικά απαιτητική δουλειά της επιμελήτριας, η οποία συγκέντρωσε το υλικό της από τους δύο αγγλικούς ημεροδείκτες μεγάλου σχήματος που κρατούσε στο γραφείο του στην πρεσβεία και δύο σημειωματάρια, και στη συνέχεια το ερεύνησε, αντιπαρέβαλε και σχολίασε ώστε να γίνει όσο το δυνατόν πληρέστερος ο υπομνηματισμός, καθυστέρησε επί πολλά χρόνια την έκδοση. Και ίσως μας απομάκρυνε χρονικά από την εποχή που αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να αποτελεί το κέντρο συζήτησης στους φιλολογικούς κύκλους της Αθήνας.
Σελίδα από τον μαυρόδετο ημεροδείκτη γραφείου με σκίτσα του ποιητή.
Ο διπλωμάτης
Το έτος Σεφέρη γιορτάστηκε το 2000, εκατό χρόνια μετά τη γέννησή του, και εκείνη περίπου την εποχή έφυγαν από τη ζωή η σύζυγός του Μαρώ και η αδελφή του Ιωάννα Τσάτσου, που υπήρξαν οι τελευταίοι δικοί του άνθρωποι. Εγιναν τότε αφιερώματα και γράφτηκαν άρθρα για τον ποιητή, τον πνευματικό άνθρωπο, αλλά και τον διπλωμάτη Γιώργο Σεφέρη, τη σχέση του με την Αγγλία και τη θέση του στο κυπριακό ζήτημα μέσω των «Πολιτικών του Ημερολογίων». Τι σημαίνει λοιπόν αυτή η νέα κυκλοφορία;
Ο Γιώργος Σεφέρης με τη σύζυγό του, Μαρώ, στο σπίτι τους στην οδό Αγρας, στο Μετς.
Κατ’ αρχάς πρόκειται για την εξόφληση ενός εκδοτικού «χρέους», την ολοκλήρωση μιας σημαντικής υπόσχεσης που δόθηκε πριν από πολλές δεκαετίες. Για τις εκδόσεις Ικαρος η κυκλοφορία του όγδοου και του ένατου τόμου, που θα ακολουθήσει σύντομα, κλείνει έναν κύκλο που ξεκίνησε το 1975, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του ποιητή. Το προσωπικό του ημερολόγιο με γενικό τίτλο «Μέρες» θα καλύπτει πλέον τη χρονική περίοδο από το 1925 έως το 1971. Από εδώ μπορεί κανείς να αντλήσει εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία τόσο για τον ίδιο τον Σεφέρη και το έργο του, όσο και για τις πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Κατά αυτή την έννοια η σειρά αποτελεί μια σημαντική συνεισφορά στα ελληνικά γράμματα.
Από την άλλη μεριά, μολονότι η επιμελήτρια χαρακτηρίζει στα άκρως κατατοπιστικά, πληρέστατα «Προλεγόμενα» τις «Μερες Η΄» ως ένα άνισο ημερολόγιο, επειδή αφενός είναι ανεπεξέργαστο από τον ποιητή και αφετέρου, επειδή στα χρόνια που καταγράφει οι συνθήκες ζωής του δεν του επέτρεπαν να γράφει συχνά, παραμένει ένα μοναδικό αρχείο μνήμης. Ο Σεφέρης είχε κατηγορηθεί ότι «τακτοποιούσε» υπερβολικά τις αναμνήσεις του, ωραιοποιώντας τη δημόσια εικόνα του. Σε αυτόν τον τόμο, λοιπόν, που η γλώσσα δεν έχει εξομαλυνθεί και το αποτέλεσμα δεν είναι τόσο στρωτό, δίνεται στον αναγνώστη η δυνατότητα για μια άμεση επαφή με τα στάδια της συγγραφικής διαδικασίας, και ταυτόχρονα μια θαυμάσια ευκαιρία για ουσιαστική συνάντηση μαζί του.