Παρά τα σχόλια και τις επικρίσεις για τους τακτικισμούς και τις συμφωνίες-παρωδίες, οι εντυπώσεις είναι αυτές που μένουν: 10.000 προσλήψεις!
Ανόθευτη, συνεχής μετά σχεδόν 19 δεκαετίες ασυνεχών πολιτικών, η ψηφοθηρική πρακτική των αθρόων διορισμών. 1870 και η Ελλάδα τρέφει επταπλάσιους, αναλογικά, δημοσίους υπαλλήλους σε σύγκριση με τη Μεγάλη Βρετανία (Ιω. Μουζέλης) – για δεκαετίες οι υπάλληλοι εισβάλλουν και διώκονται ομαδικά, με την εκλογική παλίρροια. Τέλη του 19ου αιώνα, καθιέρωση της μονιμότητας, επιπλέον διόγκωση. Εγραφε ο Ροΐδης: «Τα ημέτερα ζώα, μάλλον δυσαρίθμητα, φαίνεται όντα των αλλαχού, έχουσιν ανάγκην πλειόνων απαριθμητών· τα ημέτερα δένδρα, μάλλον δυσφύλακτα, πλειόνων δασοφυλάκων· τα ημέτερα πλοία, μάλλον δύσπλοα, πλειόνων πλοιάρχων· αι ημέτεραι αλυκαί πλειόνων αλαταποθηκαρίων· τα ημέτερα δικαστήρια απειράκις πλειόνων δικαστικών γραφέων· αι ημέτεραι εισπράξεις πλειόνων εισπρακτόρων, και εν γένει οι ημέτεροι φόροι πλειόνων φοροφάγων». Η κοινωνία συνεχίζει να οργανώνεται γύρω από το κράτος, «τελειοποιείται» το ευρύ σύστημα κρατικοδίαιτων μαζών και πέριξ του Δημοσίου κινούμενων στρωμάτων. 1974 και «έκτακτοι», 1994 και ΑΣΕΠ, 2004 και μονιμοποίηση 80.000 συμβασιούχων, 2009 και συμβάσεις μέσω ΑΣΕΠ, είσοδος διά «παραθύρων». 2016 και παράταση χρόνου συμβάσεων. 2018 και κατάργηση του τρίμηνου «διαλείμματος» μεταξύ συμβάσεων και 24μηνης συνολικής θητείας. Καθ’ οδόν 30.000 μονιμοποιήσεις συμβασιούχων. Το μισθολογικό κόστος διογκώνεται ξανά, +6,2% το 2018.
Ναι, το Δημόσιο χρειάζεται νέους ικανούς υπαλλήλους, τεράστιες οι ανάγκες σε τομείς αιχμής. Αλλά συνεχίζει να νοσεί από ανισομερή καταμερισμό δυναμικού, αργομισθίες, τακτοποιήσεις «συμβούλων», τοποθετήσεις φίλων σε θέσεις προέδρων, μελών Δ.Σ. νέων φορέων… Η αφθονία αντίθετων και παράδοξων μικροπολιτικών σκοπών μάχεται την ιδέα της τελεολογίας στο Δημόσιο (παραγωγή έργου). Δεν είναι εύκολο να καταστραφεί ένα είδωλο, εντούτοις, όταν οι κυβερνήσεις κλείνουν τις πόρτες στις μαζικές προσλήψεις, οι νέοι γυρνούν την πλάτη στο Δημόσιο, όταν υπόσχονται διορισμούς, η κοινωνία στρέφεται ξανά στο κράτος-εργοδότη, φθείροντας το πνεύμα ανεξαρτησίας και απονεκρώνοντας τις πιο δημιουργικές αρετές των πολιτών.