Η τεράστια ακτινοβολία της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας έχει συμβάλει στο να γνωρίσουμε καλύτερα όλα τα επιμέρους κεφάλαια της ιστορίας της. Από τους σκαπανείς του εφοπλισμού του 19ου και του 20ού αιώνα μέχρι την αναγέννηση του ελληνόκτητου στόλου μετά τον πόλεμο και από εκεί τις επιτυχημένες στρατηγικές των πλοιοκτητών που τους βοήθησαν να αντέξουν τον διεθνή ανταγωνισμό. Περιέργως, όμως, υπάρχει ακόμα μια υποφωτισμένη, αλλά πολύ σημαντική πτυχή.
Πρόκειται για την αθέατη κινητήριο δύναμη που είχε σπουδαία συνεισφορά στην εξέλιξη του ελληνικού ναυτιλιακού θαύματος: τη μητέρα, τη σύζυγο, την αδελφή και τη θυγατέρα του Ελληνα καραβοκύρη. Και ενώ υπάρχουν αγάλματα, εικαστικά έργα και ποιήματα για τη μητέρα και τη σύζυγο του ναυτικού, ελάχιστα είναι γνωστά για τις γυναίκες που απετέλεσαν μέλη σημαντικών ελληνικών ναυτιλιακών οίκων στους ναυτότοπους, αλλά και τις «ανάδοχες» πατρίδες όπου άνθησε η ναυτιλία όπως λ.χ. το Λονδίνο.
Αυτό το κενό καλύπτει το νέο ειδικό τεύχος των «Ναυτικών Χρονικών» που παρουσιάστηκε την περασμένη Δευτέρα στο Ιδρυμα Λασκαρίδη. Φιλοξενεί συνεντεύξεις με 20 κυρίες της ναυτιλίας, εκ των οποίων οι περισσότερες δεν έχουν μιλήσει ποτέ μέχρι σήμερα και συμμετείχαν σε ειδική επιστημονική έρευνα την οποία εκπόνησαν ο δρ Ηλίας Μπίσιας, επικεφαλής των «Ναυτικών Χρονικών» και ο αρχισυντάκτης του περιοδικού δρ Παναγιώτης Καπετανάκης. Ανάμεσά τους βρίσκει κανείς τα ονόματα των οικογενειών Γουλανδρή, Πατέρα, Χατζηπατέρα, Κουλουκουντή, Ξυλά, Μαργαρώνη, Πολέμη, Καρούση, Μονιού, Λύρα κ.ά.
Η Ιωάννα Μπίσια, εκδότρια των «Ναυτικών Χρονικών», με τον Καπετάν Παναγιώτη Τσάκο, στην εκδήλωση που έγινε την περασμένη Δευτέρα στο Ιδρυμα Λασκαρίδη.
Είναι η τέταρτη έκδοση μιας εκπαιδευτικής σειράς και έχει εμπνευστή και αρωγό τον Στάμο Ι. Φαφαλιό, που ήταν και ο πρώτος που πήρε τον λόγο στην εκδήλωση. Από οικογένεια με παράδοση στη θάλασσα, ο κ. Φαφαλιός υπογράμμισε πως οι γυναίκες αυτές ήταν κατά ένα τρόπο καπετάνισσες και οι ίδιες μιας και κατάφερναν παρά την απουσία των ανδρών να φέρνουν βόλτα ένα «πλοίο αγκυροβολημένο στη στεριά», δηλαδή την οικογένεια και τα παιδιά.
Στη συνέχεια πήραν τον λόγο η Ιωάννα-Σαπφώ Πεπελάση, καθηγήτρια Oικoνομικής Ιστορίας στο τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και η Μαρία-Χριστίνα Χατζηιωάννου, ιστορικός, διευθύντρια Ερευνών στο ΕΙΕ που αναφέρθηκαν στη συμβολή των γυναικών στο επιχειρείν στη θάλασσα και στην ξηρά, αλλά και στις φιλανθρωπικές δράσεις που αυτές ανέπτυξαν. Η Ειρήνη Ι. Φαφαλιού, εκπαιδευτικός, είχε σίγουρα την πιο συγκινητική ομιλία, καθώς θυμήθηκε πώς ήταν να μεγαλώνει με ελληνικά ήθη και έθιμα στο Λονδίνο και πώς χρειάστηκε στην ενηλικίωσή της να σμιλέψει εκ νέου την ελληνική ταυτότητα μέσα από την ιστορία και τον πολιτισμό.