Το έλεγε εύστοχα ο Βίκτωρ Ουγκώ. Οι μεγάλες πόλεις έχουν το χάρισμα να σε κάνουν να αισθάνεσαι παιδί τους. Είναι ένας δεσμός σχεδόν μητρικός και προστατευτικός, ο οποίος ωστόσο δημιουργεί αντίστοιχες υποχρεώσεις στους κατοίκους και στους εποίκους. Δυστυχώς η Αθήνα έχει υπάρξει mal aimee για αρκετές γενιές και είναι λίγοι οι Αθηναίοι που είχαν έγνοια όχι μόνο για το παρελθόν και το παρόν της πρωτεύουσας αλλά κυρίως για το αύριό της.
Ο αγαπημένος συνάδελφος Νίκος Βατόπουλος, συγγραφέας και επιφυλλιδογράφος που έχει καταπιαστεί με την πόλη μας παλαιότερα αλλά και προσφάτως στην κομψή έκδοση του «Μεταιχμίου», με τίτλο «Περπατώντας στην Αθήνα», κατάφερε κάτι σπάνιο: δημιούργησε σε πολλούς Αθηναίους την αίσθηση του συνανήκειν μέσα από τις περιγραφές των ερειπωμένων σπιτιών, τους περιπάτους στις γειτονιές, τις αστικές «ανασκαφές» μνήμης. Μικρή υποσημείωση: θα τον αδικούσαμε αν λέγαμε ότι εστιάζει μόνον στη νοσταλγία. Αλλωστε, όπως τονίζει, δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι οι Αθηναίοι των περασμένων δεκαετιών ήταν πιο στοργικοί.
Ο Νίκος Βατόπουλος στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο.
Για εκείνον διαγράφεται ευδιάκριτα μια νοητή σκυταλοδρομία γενεών. Δεν κληροδοτούνται μόνον τα μνημεία, τα κελύφη των κτιρίων αλλά και η γενικότερη φροντίδα απέναντι στην πόλη. Με τα κείμενά του συμμετέχουμε στον δημόσιο χώρο, μεταβολίζουμε την Ιστορία, κοιτάζουμε στο αύριο. Για την ακρίβεια, με αφορμή τα δικά του βιώματα από τη γενέτειρά του, δεν καλλιεργεί το βλέμμα των αναγνωστών στο στενό πλαίσιο της ελληνικής πρωτεύουσας αλλά ακονίζει εν συνόλω την αστική συνείδηση, όπου και αν κατοικεί κανείς. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως αν και Αθηναιογράφος έγινε δεκτός με ενθουσιασμό στην παρουσίαση του βιβλίου του στη Λάρισα, στα Τρίκαλα και στον Βόλο. Τη Δευτέρα, οι εκδόσεις «Μεταίχμιο» σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο «Λεμόνι» στο Θησείο διοργάνωσαν μια ξεχωριστή εκδήλωση στο Μουσείο Ηρακλειδών.
Σε μια κατάμεστη αίθουσα και με πολύ ενθουσιώδες κοινό όλων των ηλικιών, ο δημοσιογράφος επέλεξε 115 φωτογραφίες της Αθήνας που διατρέχουν ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Οπτικά ερεθίσματα που ξύπνησαν προσωπικές μαρτυρίες, αναμνήσεις, ιστορίες, σαν ψηφίδες μιας μεγαλύτερης εικόνας. Σε άλλες πόλεις του εξωτερικού όλα αυτά τα θραύσματα είναι συγκεντρωμένα σε δημόσια αρχεία, σε δερματόδετους τόμους, σε επίσημες προφορικές καταγραφές. Εδώ κάποιοι –όπως ο Νίκος Βατόπουλος– επωμίζονται από μόνοι τους το καθήκον να μαζεύουν υπομονετικά και μεθοδικά ό,τι οι άλλοι προτιμούν να ξεχνούν. Το «Περπατώντας στην Αθήνα» είναι ένα συναξάρι που περικλείει τρυφερά και προσεκτικά εικόνες, μυρωδιές, αισθήσεις.