Τερέζα Μέι: Ρόζα

2' 2" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​​Δεν το θυμόμαστε πια. Εχουμε ξεχάσει ότι το Brexit είναι γλωσσικό τέκνο του Grexit. Τους δύο όρους συνδέουν σχέσεις όχι μόνο χρονικής ακολουθίας. Ο χρόνος αποκάλυψε και τις σχέσεις πολιτικής ετυμολογίας: το δημοψήφισμα του 2015 στην Ελλάδα που δεν οδήγησε σε Grexit έχει ομοιότητες με το δημοψήφισμα του 2016 που έχει οδηγήσει τη Βρετανία σε πολιτική κρίση διαρκείας.

Η πιο έκδηλη ομοιότητα είναι η επαγγελία τους. Η κοινή υπόσχεση περί ανάκτησης του «ελέγχου» – της λαϊκής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Σε έναν κόσμο ολοένα και λιγότερο ελεγχόμενο από τα έθνη-κράτη, ο δημοψηφισματικός λαϊκισμός υποσχέθηκε «έλεγχο» και ανεξαρτησία από τι; Από τους υπερεθνικούς θεσμούς (στην ελληνική περίπτωση η λέξη «θεσμοί» απέκτησε προδημοψηφισματικά απαξιωτικό φορτίο) που εγγυήθηκαν την ασφάλεια και την ευημερία των εθνών της Ευρώπης για 60 χρόνια.

Τα ζητούμενα αμφότερων των δημοψηφισμάτων δεν ήταν απλώς λάθος. Ηταν ανέφικτα. Το γεγονός ότι η Βρετανία βρίσκεται ακόμη καθηλωμένη στη δική της δημοσκοπική χίμαιρα οφείλεται, παραδόξως, στην ποιότητα των εσωτερικών της θεσμών. Εκεί ο λαϊκισμός δεν μπορούσε να εξουδετερώσει, το ίδιο εύκολα όπως εδώ, αυτό που είχε εκμαιεύσει από την κάλπη. Εκεί το σύστημα σεβάστηκε το προϊόν του δημοψηφίσματος σαν κάτι που είχε όντως κύρος και όφειλε να υπηρετηθεί.

Εδω συνίσταται και η τραγικότητα της Τερέζα Μέι. Η Μέι επιμένει να εκπληρώσει την αδιέξοδη εντολή που πήρε. Από την κυκλική πολιτική κρίση των τελευταίων δυόμισι ετών φαίνεται ότι το δημοψήφισμα του 2016 έχει προκαλέσει μόνιμες αλλοιώσεις στη δημόσια ζωή. Εχει προκαλέσει εσωτερικά σχίσματα στα μεγάλα κόμματα – σε βαθμό που η μια πτέρυγα να μοιάζει ασύμβατη με την άλλη. Εχει εγκαταστήσει στη δημόσια σφαίρα ένα νέφος μεταπροβλημάτων – «προβλημάτων» που δεν υπήρχαν πριν από την κάλπη του 2016 και δεν θα υπήρχαν χωρίς αυτή.

Κι ωστόσο, εδώ, η αιώνια λιακάδα του καθαρόμυαλου λαϊκισμού επιμένει στην ποσοτικοποίηση της λαϊκής κυριαρχίας – περισσότερη αμεσότητα ίσον περισσότερη δημοκρατία. Ο Τσίπρας κακοποίησε στη Βουλή ένα απόσπασμα από τις εισηγήσεις της Ρόζας Λούξεμπουργκ για την οργάνωση της ρωσικής σοσιαλδημοκρατίας (1904): «Τα σφάλματα που διαπράττει ένα αληθινά επαναστατικό εργατικό κίνημα είναι ιστορικά ασυγκρίτως πιο γόνιμα και πιο πολύτιμα από το αλάθητο της καλύτερης Κεντρικής Επιτροπής».

Δεν έχει μάλλον φτάσει στην κριτική που ασκούσε η Λούξεμπουργκ στους Ρώσους συντρόφους της, όταν πια είχαν γίνει καθεστώς: «Χωρίς καθολικές (βουλευτικές) εκλογές, χωρίς ανεμπόδιστη ελευθερία του Τύπου και του συνέρχεσθαι, χωρίς ελεύθερη πάλη των ιδεών (χωρίς ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, θα προσθέταμε σήμερα), σβήνει η ζωή κάθε θεσμού, αποβαίνει ψευτοζωή».

Τι με κοιτάζεις, Ρόζα, μουδιασμένο; Η δημοκρατία δεν είναι μόνο ο δήμος της.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή