Η χορογράφος και σκηνοθέτις Ζιζέλ Βιέν, γεννημένη στη Γαλλία το 1976, έχει κλείσει πια τα 40 της χρόνια. Κι όμως οι παραστάσεις της διέπονται από το πνεύμα και την ατμόσφαιρα μιας διαρκούς εφηβείας, που αγωνίζεται να εκφραστεί μέσα από τους ήχους της τέκνο αμερικανικής σκηνής.
Ο συνεργάτης της Γαλλοαυστριακής καλλιτέχνιδος, ο μουσικός Πίτερ Ρέμπεργκ, συνθέτης και ιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας Éditions Mego, με τον οποίο η Βιέν δουλεύει σχεδόν 20 χρόνια, έχει επιλέξει να «ντύσει» την παράσταση «Crowd» (Πλήθος) με κομμάτια που σημάδεψαν τον ήχο των κλαμπ της βερολινέζικης σκηνής, καθώς και μουσική που έχει γράψει ο ίδιος. Αυτοί οι ήχοι, που κυριάρχησαν στα κλαμπ τα τελευταία 30 χρόνια, και οι οποίοι βρέθηκαν από τα κρυφά ρέιβ πάρτι να κυριαρχούν στο σύγχρονο μουσικό τοπίο της μόδας, είναι ένας από τους άξονες που καθόρισαν τη δημιουργία της συγκεκριμένης παράστασης.
Ενας άλλος άξονας έχει προκύψει από τις λέξεις και το θέατρο. Πρόκειται για τη δραματουργία του Νεοϋορκέζου συγγραφέα και κριτικού Ντένις Κούπερ, επίσης σταθερού συνεργάτη της Βιέν, που στο έργο του κάνει πολλές αναφορές στην underground και indie μουσική σκηνή, με τα μέλη της οποίας διατηρεί στενές σχέσεις. Αυτή η ενδιαφέρουσα ομάδα μεταφέρει στο «Crowd» τα προσωπικά της στοιχεία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα χαρίσματα: η παιδεία της Ευρώπης –η Βιέν, ύστερα από σπουδές φιλοσοφίας και μουσικής, φοίτησε στην Εθνική Σχολή Mαριονέτας της γενέτειράς της– συνδυάζεται με τις επιρροές και τα βιώματα της αμερικανικής κουλτούρας που διαμόρφωσε τη σύγχρονη νεανική κουλτούρα του 20ού αιώνα.
Ομως το «Crowd», παρά το πλούσιο εννοιολογικό του περιεχόμενο, είναι χορός και μάλιστα σύγχρονος. Αυτό σημαίνει σωματικότητα, κίνηση, ρυθμό και ένταση. Σήμερα και αύριο, η Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, υπό τους ήχους ενός κανονικού ρέιβ πάρτι, συντονίζεται με τις ορμές, τις επιθυμίες και τις φαντασιώσεις μιας ομάδας νέων οι οποίοι δημιουργούν με το σώμα τους ένα πανόραμα υπέροχων εικόνων. Μιμούμενη τα ταμπλό-βιβάν που κάποτε διασκέδαζαν τους θεατές στις βασιλικές αυλές, η Βιέν συνθέτει για τους 15 χορευτές της μια παρτιτούρα κινήσεων που θυμίζουν τελετουργικό χορό. Καθεμία κίνηση εκτελείται με βάση ένα κινηματογραφικό εφέ, όπως είναι το slow motion, το «πάγωμα» της εικόνας ή η διαρκής και «σπασμένη» επανάληψη ενός αρχείου gif. Ολα τους αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία της σύγχρονης επικοινωνίας, αναγνωρίσιμα από τη νέα γενιά, κάτι σαν σύγχρονα οπτικά σήματα Μορς.
Απόλυτος έλεγχος
Παρά την ελευθερία που χαρακτηρίζει την παράσταση –η Βιέν την περιγράφει «μια γιορτή που συμβαίνει μεταξύ της δεκαετίας του 1990 και του σήμερα»–, η χορογράφος ελέγχει απολύτως το υλικό της. Η ροή των κινήσεων διακόπτεται κάθε φορά για να ακολουθήσει μια διαφορετική κατεύθυνση, και αυτός ο τελετουργικός χορός θυμίζει τη διαδικασία μιας θρησκευτικής μύησης. Μόνον που στη συγκεκριμένη περίπτωση θεός είναι η διασκέδαση και η λατρεία του εμπεριέχει βία, ερωτισμό και τη διαρκή, σχεδόν ανέφικτη αναζήτηση της αγάπης.
Η καλλιτέχνις άρχισε να εργάζεται επάνω στη σύνθεση του «Crowd» πριν από έξι χρόνια, αντλώντας έμπνευση από την «Ιεροτελεστία της άνοιξης» του Ιγκορ Στραβίνσκι και την κλασική χορογραφία που δημιούργησε ο Βασλάβ Νιζίνσκι επάνω σε αυτή την καταπληκτική σύνθεση: στην παλιά Ρωσία ένας νεαρός πρόκειται να θυσιαστεί από τους σοφούς γέροντες. Μολονότι το «Crown» φαίνεται εκ πρώτης όψεως να μη διαθέτει πολλά κοινά με αυτή την εμβληματική χορογραφία, το στοιχείο του μυστικισμού και της έκστασης είναι παρόν. Επιθυμία και σκοπός της Βιέν είναι θεατές και χορευτές να γίνουν μέρος μιας ομαδικής και απελευθερωτικής παραίσθησης.
Gisèle Vienne, «Crowd»: 17-18/11. Στις 8.30 μ.μ. Κεντρική Σκηνή, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση.