Το 13,9% των γυμνασίων και λυκείων της χώρας βρέθηκε σε κατάληψη χθες, ημέρα που έχει σημειωθεί ως αποκορύφωμα των καταλήψεων για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Το ποσοστό αυτό ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία των Διευθύνσεων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της χώρας. Βεβαίως, δεν αφορούν όλες οι καταλήψεις τα «εθνικά θέματα», καθώς σχολεία έκλεισαν είτε με εκπαιδευτικά αιτήματα είτε ως αντίδραση στις «εθνικιστικές καταλήψεις», στις οποίες μερίδα μαθητών είδε προσπάθεια εισβολής ακροδεξιών ομάδων στα σχολεία.
Η εικόνα δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη την Ελλάδα, καθώς στην πόλη και στον νομό Θεσσαλονίκης περίπου το 30% των σχολείων δεν λειτούργησε χθες (103 σχολεία). Στα ίδια περίπου ποσοστά κινήθηκε όλη η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (210 σχολεία κλειστά). Είναι φανερό πως στη Βόρεια Ελλάδα, όπου το θέμα της Μακεδονίας έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος στη συζήτηση της κοινωνίας, το κάλεσμα κινητοποίησης για το ζήτημα βρήκε πολύ μεγαλύτερη ανταπόκριση. Για παράδειγμα, στον νομό Σερρών 27 σχολεία ήταν υπό κατάληψη χθες ή έκαναν αποχή, σε σύνολο 59, ενώ στον νομό Πέλλας 25 στα 46. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης παρέμειναν κλειστά 62 από τα 173 σχολεία. Στις υπόλοιπες περιοχές η συμμετοχή ήταν αισθητά μικρότερη. Στην Ηπειρο υπό κατάληψη τελούσαν επτά σχολικές μονάδες, 19 στη Θεσσαλία (11 στη Λάρισα), καθώς και 21 σχολεία σε Λέσβο και Λήμνο.
Μικρή ήταν αναλογικά η συμμετοχή στην Αθήνα και ευρύτερα στο Λεκανοπέδιο, όπου παρατηρήθηκε το φαινόμενο ομάδες μαθητών να προσπαθούν να κλείσουν τα σχολεία χωρίς αποφάσεις, είτε του 15μελούς είτε γενικής συνέλευσης. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων όπου πραγματοποιήθηκε συζήτηση, συνέλευση ή συνεδρίαση του 15μελούς υπήρξε αλλαγή προσανατολισμού: είτε δεν γινόταν κατάληψη είτε, εάν τελικά πραγματοποιούνταν, είχε διαφορετικό περιεχόμενο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαμάχη μεταξύ αντιτιθέμενων μαθητικών ομάδων οξύνθηκε ιδιαίτερα, όπως στο σχολικό συγκρότημα της Γκράβας.
Η ανησυχητική εικόνα πόλωσης συχνά λαμβάνει και ακραία χαρακτηριστικά, καθώς εμφανίζεται διάθεση παρέμβασης ακροδεξιών ακόμα και φασιστικών ομάδων, αξιοποιώντας τα πατριωτικά αισθήματα των μαθητών. Δεν είναι τυχαία η ρίψη φυλλαδίων της Χρυσής Αυγής στη χθεσινή μαθητική κινητοποίηση της Θεσσαλονίκης, ενώ δραστηριοποιούνται και νεοναζιστικές ομάδες, όπως η ΕΣΑ. Στο σχολείο του Κιλκίς το κλίμα ήταν φορτισμένο εδώ και ημέρες. Σύμφωνα με καθηγητές, κατά τη διάρκεια της γιορτής του Πολυτεχνείου, υπήρχε ομάδα μαθητών που είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν και παρέμεναν σε άλλον όροφο του σχολείου. Σε άλλες περιπτώσεις, στην ίδια πόλη πραγματοποιήθηκαν καταλήψεις χωρίς να προηγηθεί συνέλευση ή να υπάρχει σύμφωνη γνώμη από το 15μελές συμβούλιο.
Στη διείσδυση αυτή αντιδρά μεγάλο μέρος μαθητών, αλλά και γονέων που ανησυχούν, καθώς και καθηγητών. Παράλληλα εμφανίζονται δυναμικές ομάδες «αντιφά» (αντιφασιστών) μαθητών. Η Πρωτοβουλία Συντονισμού, που διοργάνωσε τη χθεσινή συγκέντρωση στα Προπύλαια «κατά του φασισμού και του εθνικισμού», εξέφρασε τέτοιες τάσεις. Υπάρχει διάχυτη ανησυχία για την περίπτωση αντιπαράθεσης των αντιτιθέμενων μπλοκ στον ευαίσθητο χώρο της σχολικής εκπαίδευσης.
Παραμένει άγνωστο τι εξέλιξη θα υπάρχει στο μέτωπο των καταλήψεων και αν θα υπάρχει συνέχεια μετά τη χθεσινή «κορύφωση» για τα εθνικά θέματα. Ωστόσο, το επόμενο διάστημα υπάρχουν κρίσιμες ημερομηνίες. Η δέκατη επέτειος από τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 ενδέχεται να διαμορφώσει νέο πεδίο σύγκρουσης, ενώ αντιδράσεις εκτιμάται ότι θα προκαλέσει η κατάθεση των αλλαγών στο εξεταστικό σύστημα για τα ΑΕΙ από το υπ. Παιδείας.