«Απόστολο της καποδιστριακής πολιτείας» και «επίδοξο σφυρηλάτη της νεοελληνικής ταυτότητας», χαρακτηρίζει τον Νικόλαο Σπηλιάδη (1785-1862), πρωθυπουργό, Φιλικό, στενό συνεργάτη του Ιωάννη Καποδίστρια και έναν εκ των σημαντικότερων συγγραφέων της Επανάστασης, ο πολιτικός επιστήμων Γιώργος Καλπαδάκης στο προλογικό του σημείωμα στο βιβλίο «Αναίρεσις. Απάντηση ενός Ελληνα στον Friedrich Thiersch». Το βιβλίο, που θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Ποταμός, ο Σπηλιάδης το είχε γράψει στα γαλλικά και στην έκδοση του Ποταμού μας προσφέρεται στη μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για απάντηση του Σπηλιάδη στον Βαυαρό Φρίντριχ Τίερς, παθιασμένο φιλέλληνα αλλά πολέμιο της κυβέρνησης Καποδίστρια. Ο Σπηλιάδης αποπειράται να αποκαταστήσει την αλήθεια. Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει ενδεικτικό απόσπασμα από το «Αναίρεσις».
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
«Ἡ σημερινὴ Ἑλλὰς δὲν εἶνε βεβαίως ἀσφαλὴς περὶ τῆς ἀνεξαρτησίας της, ἐνόσῳ ἡ Κρήτη εὑρίσκεται εἰς τὴν ἐξουσίαν τοῦ Μεχμεταλῆ, καὶ αἱ Ἑπτάνησοι εἰς τὴν ἐξουσίαν τῶν Ἄγγλων, κ' ἐνόσῳ δὲν περιλαμβάνει ἐντὸς τῆς ὁροθετικῆς γραμμῆς της τὴν Ἤπειρον καὶ τὴν Θεσσαλίαν. Ἀλλὰ τίς πταίει; ἂς ὄψωνται ἐκεῖνοι τοὺς ὁποίους ὁ κ. [Θείρσιος] νομίζει φίλους τῆς Ἑλλάδος. Πταίουσιν ἐπίσης κ' ἐκεῖνοι οἱ Ἕλληνες, οἱ φίλοι του, οἱ ὁποῖοι τὸν ἐβοήθησαν ν' ἀνατρέψῃ τὴν Κυβέρνησιν τῶν Καποδίστρια. […]
Ὅσον ἀφορᾷ τὰ σημερινὰ σύνορα, ταῦτα ὀφείλονται εἰς τὴν φιλοπατρίαν καὶ τὴν διπλωματικὴν ἱκανότητα τοῦ Καποδίστρια. Ὁ ἀληθὴς ἐκεῖνος προστάτης τοῦ ἔθνους εἶχεν ἀναθέσει εἰς τὸν κ. Συνταγματάρχην Ἀλέξανδρον Σκάλωνα ἀπεσταλμένον εἰς τὴν Ἑλλάδα ἐκ μέρους τοῦ Αὐτοκράτορος, ὅπως χαράξει τὴν ὁροθετικὴν γραμμήν, καὶ συντάξῃ ὑπόμνημα περὶ τῶν εἰρημένων συνόρων· τὸ ὑπόμνημα τοῦτο ὑπεβλήθη εἰς τὴν Συνδιάσκεψιν τοῦ Λονδίνου, καὶ ἐνεκρίθη κατὰ τὸ ὅλον… Ἀλλ' ἐὰν ὁ Κυβερνήτης δὲν ἐδολοφονεῖτο, αἱ Ἑπτάνησοι, ἡ Κρήτη, Ἤπειρος καὶ Θεσσαλία θ' ἀπετέλουν τέλος μέρος τοῦ νέου Κράτους. Καὶ ὅμως ὁ κ. [Θείρσιος] ἰσχυρίσθη ὅτι ὁ Κυβερνήτης ἤθελε νὰ εἶνε μικρὰ ἡ Ἑλλὰς διὰ νὰ τὴν ἁρπάσῃ. […]
Ὁ κ. [Θείρσιος], ὅστις ἐκαυχήθη ὅτι εἶνε φίλος τῆς Ἑλλάδος, καὶ ὅτι προεῖπε τὴν ἐπανάστασίν της, πλέκων τὸν πανηγυρικὸν τοῦ Αὐστριακοῦ ἀνακτοβουλίου, ἴσως διότι τοῦτο εἶχε προσπαθήσει νὰ ἐξολοθρεύσῃ τοὺς Ἕλληνας ὅπως προλάβῃ τὴν ἐξασθένησιν τῆς Πόλης, συμβουλεύει τὴν Ἑλλάδα νὰ ἑνωθῇ μὲ τὴν Αὐστρίαν, τὴν ὁποίαν ὀνομάζει φυσικήν της σύμμαχον, ὅπως ἀπὸ κοινοῦ μετὰ τοῦ Σουλτάνου συμπράξωσι κατὰ τῆς Ῥωσίας. Τὴν συμβουλεύει προσέτι νὰ συνδράμῃ τὰς προσπαθείας τῆς Γαλλίας καὶ Ἀγγλίας, ὅπως κρατηθῇ ἡ Ῥωσία ἐκτὸς τῶν φραγμῶν ὅσοι τὴν χωρίζουσιν ἀκόμη ἀπὸ τῆς Ἀνατολῆς. Ἀλλὰ γνωρίζει ὁ [κ. Θείρσιος] ποῖον πνεῦμα ἐμψυχώνει τοὺς ὁμοθρήσκους τῆς Ῥωσίας; Ὅταν τινὲς ἐξ αὐτῶν ἀπεφάσισαν νὰ ὑπηρετήσουν τοὺς Ἄγγλους, ὡρκίσθησαν νὰ πολεμήσωσιν ὅλους τοὺς ἐχθροὺς τῆς Ἀγγλίας ἐκτὸς τῶν Ῥώσων.
Ἂς μάθῃ λοιπὸν ὅτι ὅλοι οἱ λαοὶ οὗτοι οἱ ὁμόθρησκοι τῆς Ῥωσίας φέρονται πάντοτε ὅπως μάχωνται ὑπὲρ τῶν Ῥώσων, ὅσῳ μᾶλλον εὑρίσκουσι παρ' αὐτοῖς τ' ἀληθῆ των συμφέροντα. Αἱ συμβουλαὶ ἄρα τοῦ κ. [Θείρσιου] εἶνε συμβουλαὶ σχολαστικοῦ. Ἡ Αὐστρία, ἡ Γαλλία καὶ ἡ Ἀγγλία τοῦ ἀποδεικνύουν τὴν ἀλήθειαν ταύτην, διότι ἀντὶ νὰ φέρουν τὴν Ἑλλάδα εἰς κατάστασιν ὅπως κάμῃ πόλεμον κατὰ τῆς Ῥωσίας, θὰ τὴν καταντήσουν εἰς θέσιν τόσον ἀξιοθρήνητον, ὥστε, ὄχι μόνον δὲν θὰ δύναται νὰ ἐνεργήσῃ ἐπιθετικὸν πόλεμον κατὰ τοῦ ἀσθενωτάτου ἐχθροῦ, ἀλλ' οὔτε ἀμυντικὴν θέσιν θὰ δύναται νὰ λάβῃ, καὶ χάρις ἀκόμη εἰς τὰς προσπαθείας καὶ τὰς συμβουλὰς τοῦ κ. [Θείρσιου], εὑρίσκεται ἀπειλουμένη εἰς πᾶσαν στιγμὴν καὶ πανταχόθεν νὰ χάσῃ τὴν ἀνεξαρτησίαν της.
Ἐκεῖνος ὅστις θὰ ἔμελλε νὰ καταστήσῃ τὴν Ἑλλάδα κράτος ἰσχυρὸν ἐσωτερικῶς καὶ ἀξιοσέβαστον εἰς τὸ ἐξωτερικόν, δὲν ὑπάρχει πλέον. Ἐὰν ἐπέζη ἀκόμη, ὁμιλῶν πρὸς τὰς Δυνάμεις ταύτας τὴν εὐφραδῆ γλῶσσαν τῆς φιλοπατρίας, θὰ ταῖς ἔλεγεν· «Ἔστε γενναιόφρονες πρὸς τὴν Ἑλλάδα· παύσατε νὰ ἔχετε ἐχθρικὰ αἰσθήματα κατ' αὐτῆς ἕνεκα τῆς Ῥωσίας, τῆς ὁμοθρήσκου της· κάμετέ της καλόν, βοηθήσατέ την καθ' ὅλους τοὺς τρόπους ὅπως γείνῃ ἰσχυρὸν κράτος, καὶ παρέχῃ ἐγγυήσεις ἐν σχέσει πρὸς τὴν ἰσορροπίαν τῆς Εὐρώπης· συντελέσατε ἰσχυρῶς ὅπως γείνῃ κληρονόμος τῶν αὐτοκρατόρων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἔστε βέβαιοι ὅτι τότε θὰ εὕρητε ὠφελήματα πολυτιμότερα ὅσων σᾶς παρέχει ὁ Σουλτάνος· διότι τότε ἡ Ἑλλάς, ὁδηγουμένη καὶ ἀπὸ τὰ φῶτα τοῦ ΙΘ´ αἰῶνος, δὲν θὰ παρασύρεται ἀπὸ τὴν θρησκείαν ὡς πρὸς τὸ ζήτημα τῶν ἀληθῶν συμφερόντων της ὡς ἐλέχθη ἀλλαχοῦ».
Ἀλλ' ἐν τῷ μεταξύ, ἄχρις οὗ ἐπιτύχῃ τὴν ἐγγύησιν τῶν Συμμάχων διὰ τὸ δάνειον τῶν 60 ἑκατομμυρίων φράγκων, τῶν ὁποίων μέγα μέρος θὰ ἐχρησίμευεν εἰς τὸ νὰ πληθύνῃ τὰ κεφάλαια ἐν τῇ χώρᾳ…, [ο Κυβερνήτης] διένειμε χρηματικά τινα ποσὰ εἰς τοὺς πλοιάρχους τῶν ναυτικῶν νήσων, ὅπως δώσῃ πλείονα δραστηριότητα εἰς τὴν ἐμπορικὴν ναυτιλίαν, μεθ' ὅλην τὴν μικρότητα τῶν μέσων ὅσα εἶχεν εἰς τὴν διάθεσίν του, καὶ ἡ ναυτιλία ἐκείνη ἐκίνησε μετ' οὐ πολὺ τὴν ἀντιζηλίαν τῶν ἄλλων ἐθνῶν.
Ἂς ῥίψῃ τις βλέμμα ἐπὶ τοῦ πέμπτου θεσπίσματος τοῦ ἐκδοθέντος ὑπὸ τῆς ἐν Ἄργει Συνελεύσεως, ὅπως ἴδῃ ὅτι ἔμελλε νὰ διανέμῃ ἑκατοντακισχίλια στρέμματα γῆς εἰς τοὺς Ἕλληνας τοὺς ζητοῦντας ἀποζημιώσεις. Ἂς ρίψῃ βλέμμα εἰς τὸν ἀριθμὸν 20 τῆς Γενικῆς Ἐφημερίδος τῆς Ἑλλάδος, ὅπως ἴδῃ ὅτι ἀπ' ἀρχῆς τοῦ ἔτους 1830 εἶχε συλλάβῃ τὸ σχέδιον νὰ καταστήσῃ γαιοκτήμονας ὅλους τοὺς Ἕλληνας ἀνεξαιρέτως, διανέμων αὐτοῖς τὰς ἐθνικὰς γαίας. Ἀλλ' οἱ ῥἁδιοῦργοι πάντοτε τοῦ ἤγειρον προσκόμματα, καὶ κατώρθωσαν νὰ τὸν ἐμποδίσωσι νὰ φέρῃ εἰς πέρας τοὺς σκοπούς του τοὺς εὐεργετικούς.»