O πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται από το 2011, τονίζει ο ΣΕΒ στο εβδομαδιαίο δελτίο του για την ελληνική οικονομία, αφιερωμένο στη γήρανση και στη μείωση του πληθυσμού, οι οποίες απειλούν με εθνική συρρίκνωση και καθήλωση της δυνητικής ανάπτυξης της χώρας, όπως επισημαίνει. Παραθέτοντας στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ, το δελτίο αναφέρει ότι η μόνη άλλη περίοδος που οι θάνατοι υπερτερούσαν των γεννήσεων ήταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τότε, τη δεκαετία του 1940, οι γεννήσεις είχαν μειωθεί κατά 30.000, ενώ μεταξύ 2009 και 2017 οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 29.380. Το 2017 οι γεννήσεις ήταν κατά 35.948 λιγότερες από τους θανάτους.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ageing Report 2018) αναφέρει ο ΣΕΒ, ο πληθυσμός της Ελλάδας από 10,8 εκατομμύρια σήμερα, θα διαμορφωθεί σε 8,3 εκατομμύρια το 2060. Και ενώ σήμερα το 14,4% του πληθυσμού είναι παιδιά 0-14 ετών και το 6,6% είναι άνω των 80 ετών, το 2060 τα ποσοστά θα είναι 11,8% και 17,2% αντιστοίχως.
Ο ΣΕΒ συνδέει τις εξελίξεις στο δημογραφικό μέτωπο με την οικονομική και κοινωνική ιστορία της χώρας και συγκεκριμένα με τους ρυθμούς ανάπτυξης, τα μεταναστευτικά ρεύματα από και προς τη χώρα, αλλά και τη χειραφέτηση των γυναικών και την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, που κορυφώθηκε τη δεκαετία του 1980. Ετσι, η γονιμότητα από 2,2 παιδιά ανά γυναίκα το 1980 μειώθηκε στο 1,4 το 1990 και στο 1,2 το 1999. Τότε την παρτίδα έσωσε η κατάρρευση του Ανατολικού μπλοκ, που δημιούργησε το πρώτο μεγάλο κύμα μετανάστευσης από τις γειτονικές κυρίως χώρες.
«Kατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης και προσαρμογής με μεγάλη ύφεση (2008-2012)», αναφέρει το δελτίο, «οι γεννήσεις αρχίζουν και πάλι να μειώνονται, όχι μόνο λόγω της αύξησης της ανεργίας, της μείωσης των εισοδημάτων και της τεράστιας απομείωσης της αξίας κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων, αλλά και λόγω της μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό και τη μερική επιστροφή ξένων μεταναστών στις πατρίδες τους λόγω της κρίσης».
Ο ΣΕΒ σημειώνει ότι η μείωση του πληθυσμού μπορεί να αποδειχθεί προσωρινού χαρακτήρα και να αντιστραφεί καθώς η οικονομία ανακάμπτει, αλλά αν αυτό δεν συμβεί, οι συνέπειες μπορεί να αποδειχθούν μοιραίες.
Για να αναστραφεί ο δημογραφικός μαρασμός της χώρας, ο ΣΕΒ προτείνει να σταματήσει η σπατάλη πόρων και να δημιουργηθεί ο απαραίτητος αναπτυξιακός χώρος. Στο πλαίσιο αυτό, εποικοδομητικό ρόλο θα παίξουν η μείωση του μη μισθολογικού κόστους και του φορολογικού βάρους των οικογενειών, βελτιώσεις στην προστασία της απασχόλησης των γυναικών κατά τη διάρκεια της μητρότητας, παροχή καθολικής βρεφονηπιακής φροντίδας και φορολογικά κίνητρα για την επιστροφή Ελλήνων από το εξωτερικό.