Υπάρχουν καλές και κακές καταλήψεις;

Υπάρχουν καλές και κακές καταλήψεις;

3' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Nίκος Φίλης: Δεν χωρούν συμψηφισμοί

Ο​​ταν 16χρονοι μαθητές παρακινούμενοι από συνθήματα όπως «Η Δημοκρατία ξεπούλησε τη Μακεδονία» καταλαμβάνουν το σχολείο τους, βρισκόμαστε μπροστά σε μια πολύ ανησυχητική εξέλιξη, που δεν επιδέχεται συμψηφισμούς. Είχαμε μια οργανωμένη απόπειρα της εθνικιστικής Ακροδεξιάς να διεισδύσει στα σχολεία και να αμφισβητήσει το δημοκρατικό αντιφασιστικό κεκτημένο. Η επιχείρηση αυτή, παρά την ανοχή και τη συγκεκαλυμμένη υποστήριξη της Ν.Δ., απέτυχε. Το 13,9% των σχολείων που συμμετείχαν στις «μακεδονικές» καταλήψεις είναι ένας φτωχός απολογισμός, που όμως δεν δικαιολογεί εφησυχασμούς. Με πολύμορφες δράσεις και με ενδυνάμωση της ιστορικής μνήμης, οφείλουμε να αποβάλουμε από τα σχολεία το δηλητήριο του μίσους και της πατριδοκαπηλίας.

Οι καταλήψεις στα σχολεία, που δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, είναι μια μορφή κινητοποίησης σύμφυτη με τη δυναμική που αναπτύσσουν κατά καιρούς τα κινήματα των μαθητών. Στη μεταπολιτευτική περίοδο με αυτές εκφράστηκαν διεκδικήσεις απέναντι σε αυταρχικές – αντιεκπαιδευτικές πολιτικές, αλλά και παθογένειες και φαινόμενα εκφυλισμού, συνδεδεμένα με κομματικές επιβολές, με μορφές άκριτου μιμητισμού και απολίτικου «χαβαλέ». Σήμερα, προσπαθούν να τις ενσωματώσουν στις πρακτικές τους ακόμη και οι ακροδεξιοί στο πλαίσιο μιας επιθετικής ριζοσπαστικοποίησης αυτού του χώρου. Απέναντι σε μια συλλήβδην δαιμονοποίηση, το ζητούμενο είναι να δούμε τις τάσεις που αποτυπώνουν και τα μηνύματα που εμπεριέχουν.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν έχει καμιά χρησιμότητα παράγοντες έξω από τη σχολική κοινότητα να θεσπίσουν ή να αποκλείσουν τη μια ή την άλλη μορφή κινητοποίησης, όσο κι αν ο ίδιος ο σχολικός θεσμός παρακινεί, κατ’ αρχάς, στην επιλογή του «ανοιχτού σχολείου». Δεν υπάρχει μία «συνταγή», όπως μια ορισμένη συντηρητική και αυταρχική ρητορική μάς κανοναρχεί, προβάλλοντας ως πανάκεια το αποστειρωμένο σχολείο – υποκατάστημα της αγοράς. Οι απλουστεύσεις, οι ιδεοληψίες και οι μονομέρειες είναι ξένες προς τη συνθετότητα της εκπαιδευτικής πράξης, την πολυχρωμία της μαθητικής ζωής, τις ιδεολογικές αναζητήσεις που διαπερνούν το σχολείο.

Eχοντας τα παραπάνω κατά νου κατήργησα ως υπουργός Παιδείας την ποινικοποίηση των καταλήψεων. Τα «μαθητοδικεία» και ο φρονηματισμός με την απειλή φυλάκισης ανήλικων παιδιών δεν ανήκουν στο οπλοστάσιο της σύγχρονης δημοκρατικής Πολιτείας.

* Ο κ. Νίκος Φίλης είναι βουλευτής Α΄ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ, τέως υπ. Παιδείας.

Νίκη Κεραμέως: Υποβάθμιση της δημοκρατίας

Ε​​ίμαστε διαχρονικά και με συνέπεια κατά των καταλήψεων στα σχολεία, για τρεις κυρίως λόγους.

Πρώτον, πρόκειται για μία σαφώς έκνομη πράξη. Ο Ποινικός Κώδικας απαγορεύει τις καταλήψεις και τις κατατάσσει στις αξιόποινες πράξεις που τιμωρούνται με φυλάκιση. Το γεγονός ότι, επί υπουργίας Ν. Φίλη, καταργήθηκε ο νόμος 2811/2000, που προέβλεπε ειδικότερα την αυτεπάγγελτη ποινική δίωξη των υπαιτίων σχολικών καταλήψεων, περιγράφει ανάγλυφα την ανοχή στην ανομία που επιδεικνύει συστηματικά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Δεύτερον, τα σχολεία πρέπει να παραμένουν ανοιχτά. Ο ρόλος τους είναι η συνεχής καλλιέργεια και η διάδοση της γνώσης και του πολιτισμού, καθώς και η προαγωγή της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, λειτουργίες που εμβαθύνουν και εμπεδώνουν τις κοινές δημοκρατικές μας αξίες. Αναγκαία όμως συνθήκη για να επιτελέσουν τον ρόλο τους αυτό είναι η αδιάλειπτη λειτουργία, σε κλίμα συναινετικό, διαλεκτικό και δημιουργικό. Οι καταλήψεις δεν πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, υποβαθμίζοντας έτσι και την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Τοποθετούμαστε, επομένως, αξιακά απέναντι στη λογική της κατάληψης, γιατί είναι ασύμβατη με το κοινωνικό δικαίωμα στην εκπαίδευση. Υπάρχουν άλλωστε άλλοι τρόποι να εκφραστούν διαμαρτυρίες και θέσεις, όπως αυτή της εύλογης αγανάκτησης απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών, που αποτέλεσε αφορμή του πρόσφατου κύματος σχολικών καταλήψεων.

Τρίτον, οι καταλήψεις πλήττουν τους ίδιους τους μαθητές. Αμεσα, με την απώλεια μαθημάτων και δημιουργικής μελέτης, τη διατάραξη της σχολικής ζωής, ενίοτε με την υποβάθμιση των κτιριακών και υλικοτεχνικών υποδομών και τη διακινδύνευση που προκαλείται από εξωσχολικά στοιχεία. Αλλά και έμμεσα, με την καλλιέργεια μίας κουλτούρας ανοχής σε παραβατικές συμπεριφορές ή/και αυτοδικίας, που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τη μαζική διείσδυση στα σχολεία ακραίων και αντιδημοκρατικών φορέων, που εκμεταλλεύονται την ορμή και τον αυθορμητισμό των νέων για την εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων. Δεν ξεχωρίζουμε τις καταλήψεις σε «καλές» και «κακές», γιατί δεν θέλουμε να νομιμοποιήσουμε την εργαλειοποίηση των μαθητών και τον εθισμό τους σε μορφές αντίδρασης που διευκολύνουν εντέλει τη θυματοποίησή τους. Αλήθεια, πόσες πολιτικές καριέρες ακόμη πρέπει να χτιστούν πάνω στις πλάτες των μαθητών;

* Η κ. Νίκη Κ. Κεραμέως είναι βουλευτής Επικρατείας, τομεάρχης Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων της Ν.Δ., δικηγόρος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή