Η δύσκολη ενηλικίωση της Ευρωζώνης

Η δύσκολη ενηλικίωση της Ευρωζώνης

2' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, ούσα ήδη αποδυναμωμένη από μία δεκαετή οικονομική κρίση και κλονισμένη από την ανάδυση του λαϊκισμού, είναι αντιμέτωπη με τα εξής μέτωπα: το Brexit, τη βαθιά δυσαρέσκεια από τα σημερινά δημοκρατικά συστήματα, τον αυστηρό διαχωρισμό της νομισματικής και της οικονομικής πολιτικής, αλλά και το γεωγραφικό χάσμα μεταξύ των οικονομιών (του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου). Εάν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επιθυμούν να διαφύγουν από τους κινδύνους αυτούς πρέπει να εφεύρουν εκ νέου την Ευρώπη και να τη σώσουν, όπως πράττουν τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Μία 20ετία μετά την ολοκλήρωση της νομισματικής ένωσης, το ευρωπαϊκό σχέδιο πρέπει να ανανεωθεί με νέες ιδέες για να επιβιώσει. Για να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να επανεξετασθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πορεύεται το ευρώ όλον αυτόν τον καιρό.

Μετά τη νίκη του Μανουέλ Μακρόν στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου του 2017, καλλιεργήθηκε κλίμα αισιοδοξίας στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στις Βρυξέλλες. Ο λόγος ήταν πως είχε ηττηθεί το ευρωσκεπτικιστικό και ακροδεξιό κόμμα της Μαρί Λεπέν. Είχε επικρατήσει η πεποίθηση πως θα επιβιώσει, τελικά, η Ε.Ε. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ήταν περιχαρής τότε, δηλώνοντας στις 13 Σεπτεμβρίου του 2017 πως «ο ισχυρός άνεμος» ήταν «πίσω μας». Λίγο παραπάνω από έναν χρόνο, το ήπιο αεράκι έχει μετατραπεί σε τυφώνα, σκίζοντας τα πανιά από τα κατάρτια του πλοίου της Ε.Ε.

Υστερα από μία εξαετία διεύρυνσης, η Ε.Ε. θα συρρικνωθεί πρώτη φορά στις 29 Μαρτίου του 2019 με την αποχώρηση της Βρετανίας. Αυτό σημαίνει, κατά πάσα πιθανότητα, πως δεν θα γίνει καμία ουσιαστική πρόοδος για μεγαλύτερη σύγκλιση της Ε.Ε. στο άμεσο μέλλον. Ισως, όμως, να είναι η ιδανική ευκαιρία για να επανεξετάσουν τα υπάρχοντα κράτη-μέλη τους στόχους που επιδιώκουν να επιτύχουν στο πλαίσιο της συμμαχίας τους. Ενα από τα πρωτεύοντα ζητήματα είναι η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης από τη λειτουργία της δημοκρατίας.

Επιπλέον, πρέπει να ληφθούν περισσότερα μέτρα για τη βελτίωση της διακυβέρνησης του ευρώ. Μετά το 2008 έχουν γίνει πολύ λίγες αλλαγές για τη βελτίωση της Ευρωζώνης, αν και αποφεύχθηκαν τα χειρότερα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε μια επιτυχή παρέμβαση τον Ιούλιο του 2012 για να σώσει το ευρώ και προσπάθησε να διαχειρισθεί τη δύσκολη κατάσταση που προκλήθηκε το καλοκαίρι του 2015 – όταν η Ελλάδα παρ’ ολίγον να φύγει από το ευρώ. Η πρόσφατη συμφωνία για τη δημιουργία ενός πακέτου μεταρρυθμίσεων αποτελεί μία ακόμη χαμένη ευκαιρία. Αφενός ενισχύθηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) για να παρέχεται οικονομική στήριξη σε φερέγγυες χώρες-μέλη που διανύουν μια κρίση. Αφετέρου μετατέθηκε η συζήτηση για τη δημιουργία ενός κοινού προϋπολογισμού για την ενίσχυση «της ανταγωνιστικότητας, της προσαρμογής και της σταθερότητας» για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Επιπροσθέτως, ανακαλύπτει κανείς πως υπάρχει ένα χάσμα οικονομικών επιδόσεων μεταξύ ολόκληρων γεωγραφικών περιοχών και όχι κρατών-μελών της Ευρώπης. Αυτό το γεγονός επιδράει αρνητικά στην ενότητα και την αλληλεγγύη που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.

Στην αρχή της δημιουργίας της, η νομισματική ένωση θεωρείτο η ολοκλήρωση της οικονομικής σύγκλισης και της ενιαίας αγοράς. Ολοι προσδοκούσαν πως θα ενισχύονταν η ανάπτυξη και η οικονομική σύγκλιση μεταξύ των οικονομιών της Ε.Ε. που μοιράζονταν το ευρώ. Πράγματι, έγιναν μεγάλα βήματα για τη σύγκλιση των οικονομιών και των αγορών μέσα από την ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων και την ελεύθερη προσφορά υπηρεσιών. Αλλά δεν ελήφθησαν μέτρα για την εμβάθυνση της πολιτικής σύγκλισης και τη δημιουργία ενός συλλογικού συστήματος για τη λήψη αποφάσεων, εντείνοντας π.χ. τον ανταγωνισμό των κρατών-μελών για τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή στην Ευρωζώνη.

* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Social Europe.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή